Αφού το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη για τους πυροβολισμούς στο δημαρχείο του Κρόκου της Μόσχας, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το πώς θα απαντήσει η Ρωσία. Η επίθεση στην αίθουσα συναυλιών Crocus City Hall της Μόσχας είναι η πλέον πολύνεκρη επίθεση που ανέλαβαν οι τζιχαντιστές του Ισλαμικού Κράτους σε ευρωπαϊκό έδαφος, με 137 νεκρούς και 182 τραυματίες. Είναι η πιο αιματηρή επίθεση στη Ρωσία, μετά τη σφαγή στο σχολείο στο Μπεσλάν το 2004 από ισλαμιστές τσετσένους.
Το βράδυ της Παρασκευής, ένοπλοι μπήκαν στην αίθουσα συναυλιών στα περίχωρα της Μόσχας, πυροβολώντας επί σχεδόν μια ώρα καθώς πανικόβλητοι θεατές της συναυλίας προσπαθούσαν να διαφύγουν.
Στη συνέχεια οι δράστες έβαλαν φωτιά στον χώρο. Επειδή υπάρχουν ακόμα πολλοί αγνοούμενοι, το υπουργείο Υγείας της Μόσχας ανακοίνωσε ότι άρχισε να χρησιμοποιεί τεστ DNA για την ταυτοποίηση των σορών των νεκρών, μια διαδικασία που θα διαρκέσει τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Ο αριθμός των νεκρών είναι λίγο μεγαλύτερος από τις τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι το 2015 από το Ισλαμικό Κράτος – είχαν χάσει τη ζωή τους 129 άτομα, 90 εκ των οποίων στον χώρο συναυλιών του Μπατακλάν.
Τέσσερις από τους υπόπτους – ανακοινώθηκε ότι είναι πολίτες του Τατζικιστάν – εμφανίστηκαν ενώπιον δικαστηρίου την Κυριακή, παραδεχόμενοι την ενοχή τους.
Ωστόσο, τα ερωτήματα παραμένουν: η μορφή που θα λάβει η απάντηση του Βλαντίμιρ Πούτιν είναι ασαφής, καθώς μάλιστα το Κρεμλίνο προσπαθεί να συνδέσει την επίθεση με την Ουκρανία, ενώ οι ειδικοί προσπαθούν να εξηγήσουν το ακριβές κίνητρο της επίθεσης.
Γιατί το Ισλαμικό Κράτος να επιτεθεί στη Ρωσία;
Υπάρχουν πρακτικοί, ιστορικοί και ιδεολογικοί λόγοι για τους οποίους το Ισλαμικό Κράτος επιτίθεται στη Ρωσία. Οι ηγέτες του Ισλαμικού Κράτους (ISIS) βλέπουν εδώ και καιρό τις επιθέσεις εναντίον μακρινών στόχων ως αναπόσπαστο μέρος του εξτρεμιστικού τους σχεδίου. Τέτοιες επιχειρήσεις –όταν είναι επιτυχείς – τρομοκρατούν τους εχθρούς τους αλλά και κινητοποιούν τους υπάρχοντες υποστηρικτές και προσελκύουν νέους. Συχνά, οι στόχοι καθορίζονται από τους διαθέσιμους πόρους. Πριν από εννέα χρόνια, μια ομάδα γάλλων και βέλγων νεοσυλλέκτων στη Συρία οδήγησε σε κύμα επιθέσεων και στις δύο χώρες. Τους τελευταίους 18 μήνες, η τζιχαντιστική οργάνωση έκανε συντονισμένη προσπάθεια να στρατολογήσει μαχητές της Κεντρικής Ασίας μέσω των παραρτημάτων του στο Αφγανιστάν, γνωστό ως Επαρχία Χορασάν του Ισλαμικού Κράτους. Οντας ρωσόφωνοι ή ακόμα και ρώσοι υπήκοοι, αυτοί οι νεοσύλλεκτοι μπορούν εύκολα να φτάσουν σε έναν στόχο στη Μόσχα, προσφέροντας πολλαπλές νέες ευκαιρίες για επιθέσεις.
Η Ρωσία βρίσκεται στο στόχαστρο του ISΙS εδώ και πολλά χρόνια. Οι ηγέτες του Ισλαμικού Κράτους, όπως πολλοί τζιχαντιστές, ενοχλούνται από τη ρωσική υποστήριξη στο καθεστώς του Μπασάρ αλ Ασαντ στη Συρία. Ενα βασικό σημείο της προπαγάνδας του ISΙS από το Πακιστάν έως τη Νιγηρία είναι ότι η Μόσχα αποτελεί μέρος του ευρύτερου συνασπισμού χριστιανικών ή δυτικών δυνάμεων που εμπλέκονται σε μια υπαρξιακή μάχη 1.400 ετών ενάντια στο Ισλάμ.
Στις ανακοινώσεις με τις οποίες το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη υπάρχει εμφανής περηφάνια για το ότι «δολοφονήθηκαν χριστιανοί». Οι ηγέτες του Ισλαμικού Κράτους του Χορασάν μπορεί επίσης να δουν τη Ρωσία ως υποστηρικτική της συνεχιζόμενης διακυβέρνησης των Ταλιμπάν, που τους έχει καταστείλει. Θα θυμούνται επίσης τις βάναυσες σοβιετικές στρατιωτικές επιχειρήσεις στο Αφγανιστάν τη δεκαετία του 1980 και την «Τζιχάντ» που έκαναν οι πατέρες ή οι παππούδες τους εναντίον των δυνάμεων της Μόσχας. Ο αιματηρός πόλεμος της Ρωσίας στην Τσετσενία το 1999 μπορεί επίσης να είναι παράγοντας.
Ποια θα είναι η απάντηση της Ρωσίας;
Πολλές τρομοκρατικές επιθέσεις επιδιώκουν να προκαλέσουν μια ισχυρή κατασταλτική απάντηση από τις Αρχές, με στόχο την περαιτέρω κλιμάκωση της βίας. Εάν αυτό ήταν μέρος του σχεδίου του ISIS για τη Μόσχα, είναι απίθανο να απογοητευτούν.
Η ανάκριση των υπόπτων από τις ρωσικές αρχές φαίνεται να ήταν ιδιαίτερα βάναυση. Τα βίντεο που κυκλοφορούν από τις ανακρίσεις τους δείχνουν ότι οι άνδρες βασανίστηκαν. Ενα από τα βίντεο φαίνεται να δείχνει μέλη των δυνάμεων ασφαλείας να κόβουν το αφτί ενός υπόπτου και στη συνέχεια να το βάζουν στο στόμα του. Μια άλλη φωτογραφία δείχνει έναν από τους δράστες γυμνό από τη μέση και κάτω με καλώδια ηλεκτροσόκ στα γεννητικά του όργανα.
Στο δικαστήριο, όλοι οι ύποπτοι εμφανίστηκαν με μελανιασμένοι με πρησμένα πρόσωπα. Ενας από αυτούς οδηγήθηκε στο δικαστήριο απευθείας από το νοσοκομείο σε αναπηρικό καροτσάκι. Ο πρόεδρος Πούτιν έχει ορκιστεί να τιμωρήσει όσους βρίσκονται πίσω από τη «βάρβαρη τρομοκρατική επίθεση» – και οι μουσουλμανικές μειονότητες στη Ρωσία είναι πιθανό να αντιμετωπίσουν μεγάλο κύμα καταστολής.
Στις μοναδικές δημόσιες δηλώσεις του για τη σφαγή, ο Πούτιν δεν έκανε καμία αναφορά στο ότι το Ισλαμικό Κράτος ανέλαβε την ευθύνη. Αντίθετα, παρότι το ISIS έδωσε στη δημοσιότητα βίντεο για να επιβεβαιώσει αυτούς τους ισχυρισμούς, η Ρωσία εξακολουθεί να επιδιώκει να ρίξει ευθύνες στην Ουκρανία. Το Σάββατο, ο Πούτιν ισχυρίστηκε χωρίς στοιχεία ότι οι τέσσερις ένοπλοι σκόπευαν να διαφύγουν στην Ουκρανία. Ο ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι είπε ότι ο Πούτιν και οι συνεργάτες του προσπαθούν να εκτρέψουν την ευθύνη από τις αποτυχίες των ρωσικών μυστικών υπηρεσιών. Οι ΗΠΑ που είχαν προειδοποιήσει για επικείμενο ισλαμιστικό χτύπημα τη Μόσχα, είπαν ότι έλαβαν πληροφορίες πως η οργάνωση έδρασε μόνη της.
