Με τα ποσοστά της μετάλλαξης Όμικρον να εκτινάσσονται στα ύψη σε όλο τον κόσμο, εύλογα τίθεται το ερώτημα πότε – ή ακόμα και αν – η πανδημία του κοροναϊού θα τελειώσει ποτέ.
“Τα καλά νέα είναι ότι θα τελειώσει. Οι ειδικοί συμφωνούν σε αυτό. Δεν πρόκειται να εξαλείψουμε εντελώς τον Covid-19, αλλά θα τον δούμε να βγαίνει από τη φάση της πανδημίας και να εισέρχεται στην ενδημική φάση”, σημειώνει το Vox.
Η ενδημικότητα σημαίνει ότι ο ιός θα συνεχίσει να κυκλοφορεί σε μέρη του παγκόσμιου πληθυσμού για χρόνια, αλλά ο επιπολασμός και ο αντίκτυπός του θα μειωθούν σε σχετικά διαχειρίσιμα επίπεδα, επομένως θα μοιάζει περισσότερο με γρίπη παρά με ασθένεια που σκοτώνει τον κόσμο.
Για να ταξινομηθεί μια λοιμώδης νόσος στην ενδημική φάση, το ποσοστό των λοιμώξεων πρέπει να σταθεροποιηθεί περισσότερο ή λιγότερο με τα χρόνια, αντί να παρουσιάζει μεγάλες, απροσδόκητες αιχμές όπως έκανε ο Covid-19. “Μια ασθένεια είναι ενδημική εάν ο αναπαραγωγικός αριθμός είναι σταθερά στο ένα”, εξήγησε η επιδημιολόγος του Πανεπιστημίου της Βοστώνης Eleanor Murray. “Αυτό σημαίνει ότι ένα μολυσμένο άτομο, κατά μέσο όρο, μολύνει ένα άλλο άτομο”.
Δεν είμαστε πουθενά κοντά σε αυτό αυτή τη στιγμή. Η εξαιρετικά μεταδοτική παραλλαγή Όμικρον σημαίνει ότι κάθε μολυσμένο άτομο μολύνει περισσότερα από ένα άλλα άτομα, με αποτέλεσμα τα κρούσματα να εκρήγνυνται σε όλο τον κόσμο. Κάποιος μπορεί να κοιτάξει το παρακάτω διάγραμμα και να συμπεράνει εύλογα ότι βρισκόμαστε σε ενδημική φάση.
Η εξέταση αυτών των δεδομένων μπορεί να σας κάνει να αναρωτηθείτε για ορισμένες από τις προβλέψεις που υπήρχαν πριν εμφανιστεί της Όμικρον. Το φθινόπωρο, ορισμένοι ειδικοί στον τομέα της υγείας έλεγαν ότι πίστευαν ότι η παραλλαγή Δέλτα μπορεί να αντιπροσωπεύει την τελευταία μεγάλη πράξη για αυτήν την πανδημία και ότι θα μπορούσαμε να φτάσουμε στην ενδημικότητα το 2022.
Οι προοπτικές είναι πιο αβέβαιες τώρα. Πώς πρέπει να σκέφτεστε την τροχιά και το χρονοδιάγραμμα της πανδημίας που θα ξεκινήσει τη νέα χρονιά; Και πώς πρέπει η Όμικρον να διαμορφώνει την καθημερινή σας λήψη αποφάσεων και τον υπολογισμό κινδύνου; Όταν θα καταλάβουμε ότι βρισκόμαστε επιτέλους σε “ενδημική” περιοχή.
Εδώ είναι μια μεγάλη ερώτηση στην οποία πιθανώς θα θέλατε να απαντήσετε: Μήπως η Όμικρον ωθεί την ενδημικότητα πιο μακριά στο μέλλον; Ή θα μπορούσε πράγματι να επιταχύνει την πορεία μας προς την ενδημικότητα μολύνοντας τόσο μεγάλο μέρος του πληθυσμού τόσο γρήγορα που αναπτύσσουμε πιο γρήγορα ένα στρώμα φυσικής ανοσίας;
“Αυτή είναι πραγματικά η ερώτηση των εκατομμυρίων δολαρίων”, είπε η Angela Rasmussen, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Saskatchewan στον Καναδά. “Είναι πραγματικά δύσκολο να το πω αυτή τη στιγμή”.
Αυτό οφείλεται εν μέρει επειδή η ενδημικότητα δεν αφορά μόνο τη μείωση του αναπαραγωγικού αριθμού του ιού στο ένα. Αυτό είναι το ελάχιστο για την απόκτηση της ενδημικής ταξινόμησης, αλλά υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που παίζουν ρόλο:
– Ποιο είναι το ποσοστό νοσηλειών και θανάτων;
– Είναι το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης υπερφορτωμένο σε σημείο που υπάρχει μεγάλη έλλειψη χώρου ή προσωπικού;
– Υπάρχουν διαθέσιμες θεραπείες για τη μείωση του αριθμού των ατόμων που αρρωσταίνουν σοβαρά;
Με την Όμικρον να αυξάνεται αυτή τη στιγμή και πολλές κυβερνήσεις να επιβάλλουν εκ νέου αυστηρότερες προφυλάξεις ως αποτέλεσμα, είναι σαφές ότι βρισκόμαστε ακόμα σε κατάσταση κρίσης. “Αλλά πολλά εξαρτώνται από το φόρτο εργασίας που θα επιβαρύνει το σύστημα υγειονομικής περίθαλψης”, είπε ο Rasmussen. “Και αυτό θα είναι διαφορετικό από κοινότητα σε κοινότητα”.
Ακόμα κι αν αποδειχθεί αλήθεια ότι η Όμικρον τείνει να οδηγεί σε πιο ήπια νόσο από τις προηγούμενες παραλλαγές (δεν έχουμε ακόμη αρκετά στοιχεία για να πούμε με βεβαιότητα), μια μαζική αύξηση των κρουσμάτων θα μπορούσε να οδηγήσει σε μεγάλη αύξηση των νοσηλειών και των θανάτων. Αυτό θα μπορούσε να δυσκολέψει περαιτέρω τα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης που βρίσκονται ήδη σε δεινή θέση. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Rasmussen καταλήγει στο συμπέρασμα ότι “η Όμικρον έχει σίγουρα τη δυνατότητα να καθυστερήσει την ενδημικότητα”.
Υπάρχουν όμως και κάποια ελπιδοφόρα πράγματα που πρέπει να θυμάστε. “Ο απίστευτος αριθμός των λοιμώξεων δημιουργεί ανοσία σε επίπεδο πληθυσμού. Αυτό θα είναι κρίσιμο όσον αφορά τη σίγαση των μελλοντικών κυμάτων”, δήλωσε ο Joshua Michaud, αναπληρωτής διευθυντής για την παγκόσμια πολιτική υγείας στο Ίδρυμα Kaiser Family.
Εκτός από την Όμικρον που δυνητικά δημιουργεί κάποια ανοσία στον τεράστιο αριθμό ανθρώπων που μολύνονται με αυτή, οι εμβολιασμοί και οι ενισχυτικές δόσεις συμβάλλουν επίσης σε “ένα σημαντικό τείχος ανοσίας που χτίζεται”, είπε. Αλλά προειδοποίησε ότι “αυτός είναι ένας τοίχος στις παραλλαγές που έχουμε ήδη δει. Θα μπορούσε να υπάρξει μια άλλη παραλλαγή που θα μπορούσε να αποφύγει την ασυλία στο δρόμο”. Ορισμένοι ειδικοί εικάζουν ήδη ότι η μόλυνση με την Όμικρον μπορεί να μην σας προσφέρει μεγάλη διασταυρούμενη προστασία έναντι άλλων παραλλαγών, αν και μια μικρή πρώιμη μελέτη έδειξε θετικά σημάδια σε αυτό το μέτωπο.
Τα εμβόλια και οι θεραπείες
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Ramussen λέει ότι “ο βασικός καθοριστικός παράγοντας” για το πότε θα τελειώσει η πανδημία είναι πόσος χρόνος θα χρειαστεί για να γίνουν τα εμβόλια προσβάσιμα σε όλο τον κόσμο (και για να καταπολεμηθεί η συνεχιζόμενη διστακτικότητα των εμβολίων). Επί του παρόντος, δεν εμβολιάζουμε τον κόσμο αρκετά γρήγορα ώστε να εξαφανίσουμε την ευκαιρία του ιού να μεταλλαχθεί σε κάτι νέο και σοβαρό. “Εάν μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων αποκτά πρόσβαση σε εμβόλια, θα συνεχίσουμε να παίζουμε επ’ αόριστον την παραλλαγή whack-a-mole”, είπε ο Rasmussen.
Εν τω μεταξύ, έχουμε άλλον έναν άσο στα μανίκια μας, ο οποίος ελπίζουμε ότι θα είναι επίσης διαθέσιμος σε όλο τον κόσμο σύντομα παρά αργότερα: νέες θεραπείες – όπως το paxlovid της Pfizer, που εγκρίθηκε πρόσφατα από τον Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων και το molnupiravir της Merck, επίσης εγκεκριμένο από τον FDA — που μειώνουν τα ποσοστά νοσηλείας και θανάτων από Covid-19.
“Πολύ σημαντικά στο πλαίσιο της ενδημικότητας είναι τα αντιιικά χάπια”, είπε ο Michaud. “Αν έχουμε αυτά τα εργαλεία, βλέπουμε μια πολύ διαφορετική κατάσταση που θα φτάσει το 2022. Οι άνθρωποι δεν θα πρέπει να νιώθουν ότι βρισκόμαστε πίσω στην αρχή”.
Δεν είμαστε πίσω στον Μάρτιο του 2020. Αλλά είναι λογικό να τροποποιήσουμε τη συμπεριφορά μας κατά τη διάρκεια της αύξησης της Όμικρον.
Παρά την μεγάλυ ανησυχία που υπάρχει, φαίνεται να είμαστε σε πολύ καλύτερη κατάσταση από ό,τι ήμασταν στην αρχή της πανδημίας. Ανακαλύψαμε πολλές περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο λειτουργίας του Covid-19. Έχουμε κατασκευάσει αποτελεσματικές μάσκες, εμβόλια, ενισχυτικά, θεραπείες και γρήγορες δοκιμές.
Μάθαμε επίσης ότι το να παραμείνουμε αδρανείς και κλεισμένοι έχει πραγματικό κόστος για την ψυχική και οικονομική υγεία και ευημερία μας. Το κόστος ενός αυστηρού lockdown (στις ΗΠΑ) μπορεί να άξιζε τον κόπο τον Μάρτιο του 2020, αλλά σε γενικές γραμμές, αυτό δεν το συμβουλεύουν τώρα οι Αμερικανοί ειδικοί.
“Βλέπω τους επόμενους μήνες ως μια στιγμή για να ενισχύσουμε τις συμπεριφορές ασφαλείας κάποιου”, έγραψε στο Twitter. Δείτε πώς εξήγησε τους λόγους του: Είναι ίσως τώρα η ώρα να περιοριστούν οι επικίνδυνες δραστηριότητες.
This is one of the most confusing times of the pandemic, w/ a firehose of new Omicron data (lots of fab work on #medtwitter putting it into context). In this (long) 🧵, I’ll offer my take on how the new information is changing my thinking & behavior.(1/25)
— Bob Wachter (@Bob_Wachter) December 17, 2021
“Είχα βγάλει το πόδι μου από τα φρένα όσον αφορά τη δική μου συμπεριφορά. Αλλά τώρα άρχισα να το ξαναβάζω”, δήλωσε ο Michaud. “Ακύρωσα τα σχέδια να πάω στο Νιου Τζέρσεϊ για να επισκεφτώ την οικογένειά μου τα Χριστούγεννα. Αποφεύγω περισσότερα εσωτερικά περιβάλλοντα. Από τώρα, είναι πολύ λογικό για μένα να λάβω πρόσθετα μέτρα για να αποτρέψω τον εαυτό σας και τους γύρω σας από το να μολυνθείτε”.
Αφού περάσει το κύμα Όμικρον, είπε, οραματίζεται ξανά χαλαρωτικά μέτρα. Η μοντελοποίηση υποδηλώνει ότι η Όμικρον θα μπορούσε να κορυφωθεί στα μέσα έως τα τέλη Ιανουαρίου στις ΗΠΑ, με τα ποσοστά κρουσμάτων να μειώνονται κατακόρυφα — και οι δραστηριότητες να γίνονται αντίστοιχα ασφαλέστερες ξανά — τον Φεβρουάριο.
Ο Ράσμουσεν τροποποιεί επίσης τη συμπεριφορά της υπό το πρίσμα του όμικρον, αν και τονίζει ότι αυτό δεν είναι το ίδιο με την επιστροφή σε ένα κλείδωμα τύπου την άνοιξη του 2020. Αν και ακύρωσε μια διεθνή πτήση κατά τη διάρκεια των διακοπών, ένιωθε άνετα να πάει στο σπίτι του συναδέλφου της για ένα χριστουγεννιάτικο γεύμα. Αυτό συμβαίνει επειδή αυτή και αυτοί έκαναν εμβολιασμούς, ενισχυτικά, γρήγορες εξετάσεις και εξαιρετικό αερισμό που λειτουργούσαν υπέρ τους.
“Έχουμε πολύ περισσότερα εργαλεία στη διάθεσή μας για να το αντιμετωπίσουμε από ό,τι τον Μάρτιο του 2020”, είπε.
Θα ξέρουμε ότι η ενδημικότητα έφτασε όταν αυτά τα εργαλεία – και η μακρά, οδυνηρή εμπειρία της ίδιας της πανδημίας – μας επέτρεψαν να προσαρμοστούμε πλήρως στον ιό, όπως ο ιός έχει προσαρμοστεί σε εμάς.
