Του Αθανάσιου Μπίντα, καθηγητή
Στη διαδρομή του πάνω στη γη ο άνθρωπος επιθυμούσε πάντα να υλοποιήσει το άυλο, το απρόσιτο, το μυστήριο, το άδηλο. Ήθελε να βιώσει μια παραστατική αναπαράσταση του έμψυχου με το άψυχο, να κάνει τελικά, μια πιο βαθειά ανάγνωση των πραγμάτων.
Μια τέτοια προσπάθεια είναι και η θέσπιση των Θεοφανείων που εμπεριέχουν μια υπερνοητική γνωστική δύναμη. Στην αρχαϊκή εποχή εφεύραν οι Ορφικοί τη θεωρία του Φάνητα και τελούσαν μυήσεις καθαγνιστικές και ψυχοσωτήριες. Πίστευαν έτσι πως βίωναν μια Αλήθεια που ήταν καμωμένη από απανωτά κατά συνθήκη ψέμματα.
Αργότερα οι άνθρωποι θέσπισαν το Nulla salus extra Ecclesiam (δεν υπάρχει ευτυχία-σωτηρία έξω από την εκκλησία). Αυτό είναι μια διαφορετική ανάγνωση της ιστορίας. Λένε πως η γεωγραφία, δηλαδή το που γεννηθήκαμε συναποφασίζει με την ψυχή μας που θα κινηθούμε στη ζωή. Εμείς στην Πιερία βιώνουμε φόρμες λιτές που όμως αναδίδουν ατμοσφαιρικότητα αιώνων που εξάπτουν το συναίσθημα. Εδώ το «παράλογο» και το μεταφυσικό καταργούν κάθε κανόνα της φύσης.
Εδώ τα Σίχνα, στο Λιτόχωρο, είναι μια γιορτή που επενεργεί και σκορπά πνευματικότητα στα υλικά πράγματα, που δημιουργεί.
Το Ύδωρ κυλά στο Βύθο από τις κορφές σαν σε ακατάπαυστη ανάδυση του απρόβλεπτου, χειμαρρώδες και βουερό. Πρωτογενής λειτουργία. Κουβαλάει μαζί του συμπυκνωμένη ιστορία, μια εύρωστη νοηματική περιουσία σ’ αυτόν τον εμβληματικό χώρο στις πλαγιές του Ολύμπου που στεριώνει την πολιτισμική αυτοαντίληψή μας. Ταυτόχρονα εκατοντάδες ξεπηδούν από τις ενορίες υψώνοντας τα πολύχρωμα λάβαρα-σημάδια (signa) μέσα από τις εκκλησίες εκεί που συντελείται η συντήρηση της μνήμης, εκεί που συντελείται η από αιώνων κοινωνικότητα κόντρα στον αδήριτο νόμο της φθοράς.
Πιστεύω πως οι Έλληνες πηγαίνουν στην εκκλησία όχι για να ωφεληθούν αλλά για να γιορτάσουν. Τρανή απόδειξη τα Θεοφάνεια στο Λιτόχωρο. Η πολιτιστική μας κληρονομιά χρειάζεται μόχθο, φροντίδα και εγρήγορση για να συνεχίσουμε να τη δικαιούμαστε.
