Της Δήμητρας Καδδά
Η αναβάθμιση του αξιόχρεου του ελληνικού δημοσίου από την S&P ήταν σχεδόν αναμενόμενη. Είχε προεξοφληθεί από την αγορά ομολόγων (κατεγράφη χθες νέο ιστορικό χαμηλό στις αποδώσεις των ελληνικών ομόλογων), αλλά και από τη χρηματιστηριακή αγορά.
Αποτελεί ένα ακόμα σημαντικό βήμα στην προσπάθεια επιστροφής της ελληνικής οικονομίας στην κανονικότητα, υπενθυμίζοντας παράλληλα -μέσα από τα σχόλια που συνοδεύουν την αναβάθμιση- τα πολλά αναγκαία βήματα που θα πρέπει να ακολουθήσουν.
Η έκθεση της S&P μέσα από τις προβλέψεις για ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης, αλλά και για διασφάλιση του δημοσιονομικού στόχου, επισφραγίζει την ασκούμενη πολιτική των τελευταίων μηνών. Η αναβάθμιση από την S&P επιβεβαιώνει παράλληλα τις προσδοκίες της χρηματιστηριακής αγοράς, αλλά και στηρίζει τις ελληνικές εκδόσεις εταιρικών ομολόγων.
Το πιο θετικό στοιχείο της χθεσινής ανακοίνωσης είναι ενδεχομένως η πρόθεση του οίκου αξιολόγησης να προβεί σε νέα κίνηση μέσα στο επόμενο διάστημα. Αν βεβαίως επαληθευτούν κάποιες προϋποθέσεις οι οποίες θέτει και θεωρούνται ιδιαίτερα σημαντικές.
Η εν λόγω προαναγγελία έχει ειδική σημασία ως προς τον στόχο που έχουν θέσει η κυβέρνηση και ο ΟΔΔΗΧ για την επιστροφή της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα. Ο λόγος για έναν στόχο που απαιτεί ακόμα αρκετά βήματα. Περνά μέσα από την υλοποίηση των μεταρρυθμίσεων που περιλαμβάνονται στην απόφαση του Eurogroup του 2018 και εκκρεμούν, από τις παρεμβάσεις για την άμεση απομείωση των NPLs, αλλά και από τις επόμενες κινήσεις που θα γίνουν από πλευράς “θεσμών”.
Μήνυμα εμπιστοσύνης
Στη μεταρρυθμιστική ατζέντα της κυβέρνησης η οποία αποσκοπεί στην προσέλκυση επενδύσεων, στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία, αλλά και στην επιτάχυνση της ανάπτυξης, αναφέρθηκε άλλωστε και ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σε δήλωσή του μετά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων της S&P. Στο ίδιο μήκος κύματος και ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας αναφέρθηκε στην υλοποίηση ενός συνεκτικού οικονομικού σχεδίου, αλλά και σε συστηματική εργασία ούτως ώστε η χώρα το συντομότερο δυνατόν να επιστρέψει στην επενδυτική βαθμίδα. Αναφέρθηκε μάλιστα σε πολλαπλές θετικές επιδράσεις που θα έχει αυτή η εξέλιξη στην ελληνική οικονομία.
Ο ESM και τα επόμενα βήματα
Το μήνυμα άλλωστε το έδωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο ίδιος ο ESM μέσα από την έκθεσή του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας και την πρότασή του να δοθεί το “waiver”. Δηλαδή να επιτραπεί η πρόωρη εξόφληση 2,7 δισ. ευρώ από το δάνειο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου χωρίς να υπάρξει ανάλογη υποχρέωση πρόωρης αποπληρωμής των δανείων του ESM/EFSF.
O λόγος για μία κίνηση η οποία πλέον έχει και τη “βούλα” κοινοβουλίων κρατών – μελών. Αναμένεται να γίνει το επόμενο βήμα, δηλαδή να πιστοποιηθεί σε επίπεδο κοινοτικών οργάνων (του ESM και του EWG) την προσεχή Δευτέρα.
Το επόμενο διάστημα τα βλέμματα στρέφονται στην ολοκλήρωση της τέταρτης αξιολόγησης χωρίς “αστερίσκους”, κάτι που συνιστά και πρωταρχικό στόχο του ελληνικού οικονομικού επιτελείου, όπως και στην ταχύτατη θεσμοθέτηση και εφαρμογή των παρεμβάσεων για τη μείωση των “κόκκινων” δανείων (μέσω του σχεδίου “Ηρακλής” και όχι μόνο).
Σε επίπεδο “θεσμών”, μέσα στον Νοέμβριο θα ανακοινωθούν τα αποτελέσματα τόσο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (το οποίο παρακολουθούν εκ του σύνεγγυς οι αγορές), όσο και των πορισμάτων της Κομισιόν (τα οποία συνδέονται και με την επιχειρούμενη κίνηση αλλαγής χρήσης των κερδών ομολόγων ούτως ώστε να στηριχθούν συμφωνημένες επενδύσεις).
Από πλευράς ανακοινώσεων, πολύ μεγάλη σημασία έχει η πορεία του Προϋπολογισμού τον Οκτώβριο, αλλά και τα νέα δεδομένα για τον δείκτη Οικονομικού Κλίματος (που αναμένονται την επόμενη εβδομάδα), καθώς και του δείκτη PMI για την πορεία της βιομηχανίας που θα εκδοθεί την 1η Νοεμβρίου.
Η αναβάθμιση
Ο οίκος αναβάθμισε το αξιόχρεο της Ελλάδας σε “BB-“, από “Β+” προηγουμένως, ενώ επιβεβαίωσε τη βραχυπρόθεσμη αξιολόγηση “B” της Ελλάδας. Υπενθυμίζεται ότι η τελευταία κίνηση αναβάθμισης από την S&P είχε λάβει χώρα τον Ιούλιο του 2018.
Σημειώνεται ότι την υψηλότερη βαθμολογία την έχει λάβει η Ελλάδα είναι από τη Fitch και την DBRS: βρίσκεται τρία σκαλοπάτια κάτω από την επενδυτική βαθμίδα (investment grade). Μέχρι χθες η S&P και η Moody’s διατηρούσαν αμφότερες τη βαθμολογία του αξιόχρεου τέσσερα σκαλοπάτια κάτω από το investment grade. Η επόμενη κίνηση αναμένεται από την DBRS, η οποία την 1η Νοεμβρίου αναμένεται να δημοσιοποιήσει την αξιολόγησή της για την Ελλάδα. Η Fitch στα τέλη Αυγούστου άφησε τη χώρα στάσιμη στην τότε αξιολόγησή της, ενώ τον Μάρτιο η Moody’s είχε προβεί σε αναβάθμιση κατά 2 σκαλοπάτια.
Στην ανακοίνωσή του ο οίκος μεταξύ άλλων:
* Δηλώνει ότι θα εξετάσει νέα αναβάθμιση αν συνεχισθεί η εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούν και αν καταγραφεί σημαντική μείωση των Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων.
* Στο δημοσιονομικό πεδίο αναμένει υπέρβαση στόχου φέτος στο πρωτογενές πλεόνασμα (4,3% του ΑΕΠ) αλλά και διασφάλιση του στόχου για 3,5% του ΑΕΠ το 2020. Επισημαίνει ότι η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί τη δέσμευσή της να μην αποκλίνει από την ισχύουσα συμφωνία “έως ότου επιβεβαιωθεί ένας χαμηλότερος στόχος πρωτογενών πλεονασμάτων (ο οποίος σήμερα ορίζεται στο 3,5% του ΑΕΠ έως το 2023) με τους εταίρους της ευρωζώνης”.
* Αναμένει ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ περίπου 2% το 2019 (σ.σ.: όσο και η κυβέρνηση). Εκτιμά ότι η μέση οικονομική ανάπτυξη θα επιταχύνεται σταδιακά το 2020-2022. υπερβαίνοντας ελαφρά το 2,5% την περίοδο 2019-2022. Και τούτο παρά το γεγονός ότι παραμένει επιβράδυνση στην ευρωζώνη η οποία πιθανότατα θα επιβαρύνει τις εξαγωγές. Εκτιμά ότι, αν υλοποιηθεί το οικονομικό σχέδιο της κυβέρνησης, η μέχρι τώρα σχετικά συγκρατημένη οικονομική ανάκαμψη της Ελλάδας μπορεί να επιταχυνθεί.
* Εκτιμά ότι “η πιθανή μερική προπληρωμή των ανεξόφλητων υποχρεώσεων ύψους περίπου 8,5 δισ. ευρώ προς το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο θα μείωνε περαιτέρω το βάρος στο χρέος”.
* Θεωρεί ότι η απόφαση του ΣτΕ για μη αναδρομική ισχύ των αποφάσεων για τις συντάξεις μειώνει τους δημοσιονομικούς κινδύνους για την ελληνική κυβέρνηση.
* Θεωρεί θετικό ότι μετά την πλήρη άρση των capital controls διατηρήθηκε η ομαλότητα στις καταθέσεις. Ασφάλεια παρέχει και το μεγάλο απόθεμα διαθεσίμων το οποίo η S&P εκτιμά ότι διασφαλίζει την εξυπηρέτηση του χρέους μέχρι το 2023.
* Κάνει σαφές ότι μια ταχύτερη μείωση των NPEs μπορεί να είναι μην είναι εφικτή χωρίς μια πιο αποφασιστική προσέγγιση και πιθανότατα την περαιτέρω στήριξη της κυβέρνησης. Στηρίζει τις πρωτοβουλίες με επίκεντρο το σχέδιο “Ηρακλής”, ενώ αναφέρει ότι το σχέδιο που πρότεινε η ΤτΕ είναι σε αναμονή.
* Υπολογίζει ότι το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών θα αυξηθεί ελαφρά το 2019 στο 2,4% του ΑΕΠ, λόγω της ισχυρότερης πίεσης από τις εισαγωγές για την κάλυψη της υψηλότερης κατανάλωσης και της ανάκαμψης των επενδύσεων.
* Καταγράφει όμως και τους κινδύνους, κυρίως από το εξωτερικό, όπως ο εντεινόμενος παγκόσμιος προστατευτισμός ή μια απροσδόκητη μεγάλη ύφεση στην Ευρωζώνη. Και περιγράφει την υστέρηση στο πεδίο των επενδύσεων λόγω των προσκομμάτων στον ανταγωνισμό στις αγορές προϊόντων και επαγγελματικών υπηρεσιών (ασθενή δικαιώματα ιδιοκτησίας, περίπλοκη πτωχευτική διαδικασία, ανεπαρκές νομικό σύστημα).
Πηγή: capital.gr
