Ο Στέφανος, επονομαζόμενος και πρωτομάρτυρας, υπήρξε, σύμφωνα με την Καινή Διαθήκη, ένας από τους επτά διάκονες αλλά γρήγορα βρέθηκε απολογούμενος αφού κατηγορήθηκε από τους Ιουδαίους, ότι βλασφημούσε τον Μωυσή και τον Θεό. Ο Στέφανος κλήθηκε να απαντήσει στην κατηγορία όπου υποστήριξε ότι ο Ιησούς Χριστός ήταν ο Μεσσίας, κάτι το οποίο εξόργισε τους Ιουδαίους οι οποίοι, αφού τον έβγαλαν έξω από την πόλη της Ιερουσαλήμ, τον λιθοβόλησαν.
Πότε και που γεννήθηκε ο πρωτομάρτυρας Στέφανος, δε γίνεται γνωστό μέσα από τις Πράξεις των Αποστόλων. Η πρώτη αναφορά που γίνεται προς το πρόσωπό του είναι κατά την εκλογή των διακόνων. Σύμφωνα με την Αγιογραφική περιγραφή, εξ αιτίας της αύξησης των μαθητών, οι Ελληνόφωνοι πιστοί άρχισαν να διαμαρτύρονται πως οι γυναίκες τους τους δε δέχονταν την αρμόζουσα προσοχή κατά τη διανομή των τροφίμων.
Ο Άγιος Στέφανος είχε αφιερώσει τη ζωή του στο κήρυγμα του Ευαγγελικού Λόγου και στη φιλανθρωπική δράση.
Για τη προσφορά και τις αρετές του τιμήθηκε από το Θεό με το Χάρισμα της Θαυματουργίας. Με το Χάρισμα αυτό θεράπευε ασθενείς και αποδείκνυε τη δύναμη του Χριστού. Με τη βαθιά θεολογική του κατάρτιση ανέτρεπε εύκολα τις απόψεις των Ιουδαίων για το έργο του Χριστού, προκαλώντας την οργή και το φθόνο τους.
Οι Ιουδαίοι, όμως, ήταν προκατειλημμένοι, εξαπέλυσαν συκοφάντες στο λαό, που διέδιδαν ότι άκουσαν το Στέφανο να βλαστημεί το Μωϋσή και το Θεό. Με αφορμή, λοιπόν, αυτές τις συκοφαντίες, που οι ίδιοι είχαν σκορπίσει, άρπαξαν με μίσος το Στέφανο και τον οδήγησαν μπροστά στο Συνέδριο, τάχα για να απολογηθεί.
Η απολογία του Στεφάνου υπήρξε πρότυπο τόλμης και θάρρους. Χωρίς να φοβηθεί καθόλου, εξαπέλυσε λόγια κεραυνούς εναντίον των Ιουδαίων. Και από υπόδικος, έγινε ελεγκτής και κατήγορος. Τότε ακράτητοι από το μίσος οι Ιουδαίοι, τον έβγαλαν έξω από την πόλη, όπου τον θανάτωσαν με λιθοβολισμό.
Εκεί φάνηκε και η μεγάλη συγχωρητικότητα του Στεφάνου προς τους εχθρούς του με τη φράση του: «Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην». Δηλαδή, Κύριε μη λογαριάσεις σ’αυτούς την αμαρτία αυτή. Και έτσι μαρτυρικά και ένδοξα παρέδωσε την ψυχή του στον Κύριο, τιμώντας τον Αυτός με το ένδοξο Στέφανο της Αγιότητας.
