28 Ιανουαρίου: του Οσίου Εφραίμ του Σύρου

159

Ο Εφραίμ ο Σύρος ο αποκαλούμενος και «Όσιος», ήταν διάκονος και ένας από τους πρώτους εκκλησιαστικούς συγγραφείς. Γεννήθηκε στη Νίσιβη της Μεσοποταμίας, από όπου και έλαβε το όνομα «Σύρος». Θεωρείται ως ο σημαντικότερος Σύρος θεολόγος ενώ ο Θεοδώρητος Κύρου τον αναφέρει ως τον εισηγητή του έμμετρου εκκλησιαστικού άσματος στη Συρία.

Ο Όσιος Εφραίμ γεννήθηκε στη Νίσιβη της Μεσοποταμίας και προερχόταν από φτωχή οικογένεια ενώ σε νεαρή ηλικία διετέλεσε εργάτης. Αργότερα έγινε μοναχός και κατάφερε να αποκτήσει καλή μόρφωση. Στη συνέχεια χειροτονήθηκε διάκονος από τον επίσκοπο Νισίβεως Ιάκωβο και τοποθετήθηκε στη θέση του υπεύθυνου της τοπικής θεολογικής σχολής. Κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Νίσιβης από τα περσικά στρατεύματα συμμετείχε στην άμυνα της πόλης και μετά την παράδοσή της κατέφυγε μαζί με άλλους πρόσφυγες στην Έδεσσα της Μεσοποταμίας. Εκεί εγκαταστάθηκε σε μοναστήρι έξω από την πόλη και παράλληλα ίδρυσε νέα θεολογική σχολή. Λίγα χρόνια πριν το θάνατό του φέρεται να ήρθε σε επαφή με τον Μέγα Βασίλειο αλλά και με ασκητές της Αιγύπτου. Απεβίωσε το 373 μ.Χ.

Έργο

Ο Εφραίμ άφησε σημαντικό έργο από το οποίο όμως διασώθηκε μικρό μέρος. Θεωρείται σπουδαίος μελετητής της Αγίας Γραφής και πολέμιος των αιρέσεων της εποχής του. Τόσο οι πραγματείες του όσο και οι ομιλίες του είναι γραμμένες με έμμετρο τρόπο, γεγονός το οποίο είχε ως αποτέλεσμα να μην πραγματοποιήσει συστηματική δογματική διατύπωση στα έργα του, τα οποία μεταφράστηκαν από τα συριακά στα ελληνικά, τα αρμένικα και έπειτα στη λατινική, τη γεωργιανή αλλά και τη σλαβονική γλώσσα.

Ο Μέγας Βασίλειος τον περιέγραψε ως «πάντων ἐλλογιμώτερος» από αυτούς που ζούσαν εκείνη την εποχή. Ο Ιωάννης ο Χρυσόστομος τον περιέγραψε ως εξής: «Ἐφραῒμ ὁ πολὺς, ἡ παραμυθία τῶν ἀθυμούντων, ἡ παιδαγωγία τῶν νέων, ἡ χειραγωγία τῶν μετανοούντων, ἡ κατὰ τῶν αἱρετικῶν ῥομφαία, τὸ δοχεῖον τοῦ Πνεύματος, τὸ σκεῦος τῶν ἀρετῶν».