Της Ευαγγελίας Κ. Λάππα,
Στις 2 Αυγούστου 1996, περίπου 200 μοτοσυκλετιστές από 12 ευρωπαϊκές χώρες ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση της Κυπριακής Ομοσπονδίας Μοτοσυκλετιστών και οργάνωσαν μοτοπορεία από την πύλη του Βρανδεβούργου στο Βερολίνο ως την κατεχόμενη Κερύνεια, με αφορμή την 22η επέτειο από την τουρκική εισβολή στην Μεγαλόνησο. Στην πορεία συμμετείχε και αριθμός ξένων μοτοσικλετιστών από τρίτες χώρες. Στις 10 Αυγούστου, έχοντας διασχίσει την Ευρώπη, έφτασαν στην Κύπρο και ενώθηκαν με τους Κύπριους Έλληνες συναδέλφους τους στον Λευκόθεο, όπου θα γινόταν εκδήλωση πριν από την έναρξη της τελικής πορείας. Η Κυπριακή Ομοσπονδία Μοτοσυκλετιστών, όμως, κατόπιν διεθνών και εσωτερικών πιέσεων, αναγκάστηκε να ακυρώσει το σκέλος της διαμαρτυρίας εντός της Κύπρου και διοργάνωσε την κεντρική της εκδήλωση στο Μακάριο Στάδιο το πρωί της 11 Αυγούστου.
Μία ομάδα μοτοσυκλετιστών, αψηφώντας την απόφαση ακυρώσεως, αποφάσισε να συνεχίσει μόνη της την μοτοπορεία προς τα κατεχόμενα. Μεταξύ αυτών και ο Τάσος Ισαάκ. Από ένα αφύλακτο στρατιωτικό φυλάκιο, εισήλθαν στην νεκρή ζώνη του ΟΗΕ, την λεγόμενη «Πράσινη Γραμμή», μετά την αποτυχία αναχαιτίσεως από την Κυπριακή Αστυνομία, με σκοπό να προβούν σε διαμαρτυρία προς τις αρχές του ψευδοκράτους.
Στις 4 το απόγευμα, μία ομάδα Τουρκοκυπρίων επιτέθηκε με ρόπαλα και σιδερολοστούς στους Έλληνες διαδηλωτές. Ο Τάσος Ισαάκ, προσπαθώντας να βοηθήσει έναν καταδιωκόμενο φίλο του, ενεκλωβίσθη και ξυλοκοπήθηκε μέχρι θανάτου από Τούρκους πολίτες και αστυνομικούς του ψευδοκράτους. Δύο Ιρλανδοί αστυνομικοί, μέλη της διεθνούς ειρηνευτικής δύναμης του ΟΗΕ (UNFICYP), προσπάθησαν να τον αποσπάσουν από τα χέρια των μαινόμενων Τουρκοκυπρίων αλλά δεν το κατόρθωσαν.
Ο Τάσος Ισαάκ άφησε την τελευταία του πνοή 95 μέτρα από την ελληνοκυπριακή πλευρά και 32 από την τουρκοκυπριακή, σύμφωνα με την έκθεση του OHE. Τραυματίστηκαν συνολικά 54 Ελληνοκύπριοι, 17 Τουρκοκύπριοι και 12 μέλη της ειρηνευτικής δυνάμεως από την γενικευμένη συμπλοκή στη νεκρή ζώνη. Kαθοδηγητής της δολοφονικής δράσης εναντίον του Tάσου Iσαάκ φέρεται να ήταν ο αρχηγός του παραρτήματος των «Γκρίζων Λύκων»1 στα κατεχόμενα, Mεχμέτ Aρσλάν.
Ο αδελφικός φίλος του Τάσου Ισαάκ, Ευγένιος Παπαγεωργίου, σε συνέντευξή του, περιγράφει σε ποια κατάσταση είχε βρεθεί η σορός του φίλου του: «…Λέω στη νοσοκόμα, πού είναι ο Τάσος, είναι νεκρός, λέει, είναι στο τάδε δωμάτιο. Όταν πήγα τον βρήκα, τον αγκάλιασα, τον έπιασα πάνω μου, η κεφαλή του ήταν διαλυμένη. Με τόσο μίσος που χτυπούσαν, που το κρανίο του είχε γίνει όπως παίρνεις και σπας ένα αυγό το τσόφλι, έτσι ήταν η κεφαλή του. Όταν τον είδα, σκέφτομαι, με τόσο μίσος; Τόσο μίσος τον χτυπούσαν; Δηλαδή, από τον λαιμό και πάνω είχε διαλυθεί. Με τσεκούρια, με λοστούς…»2.
Η κηδεία του Τάσου Ισαάκ ετελέσθη πάνδημα στις 14 Αυγούστου 1996. Μετά την κηδεία, αρκετοί από τους παριστάμενους συγκρότησαν διαδήλωση και ξαναμπήκαν στη νεκρή ζώνη από το ίδιο σημείο, για να αποτίσουν φόρο τιμής στον Ισαάκ, καταθέτοντας στεφάνια και λουλούδια στον τόπο της δολοφονίας του. Ανάμεσα στους διαδηλωτές ήταν και ο Σολωμός Σολωμού, ο δεύτερος ξάδελφος του Ισαάκ. Το σκηνικό γρήγορα άλλαξε από ειρηνικό σε πολεμικό όταν στην περιοχή εμφανίστηκε μια ομάδα «Γκρίζων Λύκων».
Γύρω στις 2:20 μετά το μεσημέρι, ο Σολωμού, οργισμένος για το θάνατο του εξάδελφού του αλλά και για την άδικη κατοχή του βορείου τμήματος της Κύπρου, απεμακρύνθη από τους συγκεντρωμένους και κατευθύνθηκε σ’ ένα κοντινό τουρκικό φυλάκιο. Με ένα τσιγάρο στο στόμα και αγνοώντας τις προειδοποιήσεις των κυανόκρανων, άρχισε να σκαρφαλώνει στον ιστό της σημαίας, με πρόθεση να κατεβάσει την τουρκική σημαία. Ένας από τους Τούρκους που βρισκόταν στο πλαϊνό κτήριο του φυλακίου, ο οποίος λεγόταν Κενάν Ακίν, πυροβόλησε τον Σολωμού. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα, ο Σολωμού, να πέσει νεκρός από τρεις σφαίρες, μία στο στόμα, μία στο λαιμό και μία στο στομάχι, που απεδείχθησαν θανατηφόρες. Ακολούθησαν κι άλλοι πυροβολισμοί, από τους οποίους τραυματίστηκαν ελαφρά 11 άτομα, ανάμεσά τους και δύο Κυανόκρανοι. Την εντολή για την στυγνή δολοφονία την είχε δώσει ο αντιστράτηγος του κατοχικού στρατού Χασάν Κουντακτσί.
Η κηδεία του Σολωμού Σολωμού έγινε στις 16 Αυγούστου 1996, στο Παραλίμνι, παρουσία πλήθους κόσμου, που καταδίκασε την τουρκική βαρβαρότητα.
Στις 22 Νοεμβρίου 1996, η Κυπριακή Αστυνομία εξέδωσε διεθνές ένταλμα σύλληψης για τη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ εναντίων του Χασίμ Γιλμάζ, εποίκου και πρώην στελέχους της ΜΙΤ (τουρκική ΚΥΠ), του Νεϊφέλ Μουσταφά Εργκούν, εποίκου από την Τουρκία και αστυνομικού του ψευδοκράτους, του Πολάτ Φικρέτ Κορελί, Τουρκοκύπριου από την Αμμόχωστο, Μεχμέτ Μουσταφά Αρσλάν, Τούρκου εποίκου και επικεφαλής των «Γκρίζων Λύκων» στα Κατεχόμενα και του Ερχάν Αρικλί, Τούρκου εποίκου από την πρώην Σοβιετική Ένωση. Ο τελευταίος συνελήφθη τον Σεπτέμβριο του 2012 στο Κιργιστάν, αλλά αφέθηκε ελεύθερος κατόπιν πιέσεων της Τουρκίας.
Το 2004 ο δολοφόνος του Σολωμού, Κενάν Ακίν παρεδέχθη κυνικά ότι πυροβόλησε τον Σολωμού και πρόσθεσε ότι «θα τον πυροβολούσα ξανά αν γύριζα τον χρόνο πίσω».
Στις 24 Ιουνίου 2008, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ) έκρινε ένοχη την Τουρκία για τη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ, βάσει του άρθρου 2 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την προάσπιση των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και των Θεμελιωδών Ελευθεριών. Επίσης, επιδίκασε χρηματική αποζημίωση στις οικογένειες του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού.
Παρ’ όλα αυτά, μέχρι σήμερα, κανένας από τους δολοφόνους δεν έχει συλληφθεί, ούτε καταδικαστεί. Τον Φεβρουάριο του 2023, κατά τραγική ειρωνεία, ο Κενάν Ακίν έχασε τα δύο του εγγόνια κατά την διάρκεια των φονικών σεισμών, που συνέβησαν στην Τουρκία.
Τα μνήματα των δύο σύγχρονων εθνομαρτύρων, Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού βρίσκονται δίπλα-δίπλα στην πόλη Παραλίμνι της επαρχίας Αμμοχώστου στην Κύπρο.
Παραθέτω ένα δικό μου ποίημα προς τους δύο εθνομάρτυρες:
Οι «αρχάγγελοι» της Κύπρου, Τάσος Ισαάκ και Σολωμός Σολωμού
Χαίρετε σεις οι αρχάγγελοι της Κύπρου,
Τάσο Ισαάκ, Σολωμού Σολωμέ.
Χαίρετε ήρωες της πολύπαθης νήσου,
στων Ελλήνων τις καρδιές δεν πεθαίνετε ποτέ.
***
(Μέρος 1ο – Τάσος Ισαάκ)
Τάσο Ισαάκ, της Δερύνειας βλαστάρι.
Μες τον ανθό σου, εσύ, παλικάρι,
λεύτερη τη Κύπρο να δεις ποθούσες,
με την Ελλάδα να ενωθεί λαχταρούσες.
***
Φλόγα τη ψυχή σου είχε θεριέψει.
Άραγε ποιός να σε τιθασσεύσει;
***
Τόλμησες να συμμετέχεις σε πορεία,
για τη κατοχή της Κύπρου διαμαρτυρία.
Τις απειλές, τους κινδύνους αψηφώντας,
την δουλοπρέπεια, τη ραγιαδοσύνη νικώντας.
***
Τούρκοι χυδαίοι σου ριχθήκαν,
άνανδρα, να σε σκοτώσουνε βιαστήκαν.
Μα καθόλου δεν γνωρίζαν,
άθελα την αθανασία σου ορίσαν.
***
Χαίρετε σεις οι αρχάγγελοι της Κύπρου,
Τάσο Ισαάκ, Σολωμού Σολωμέ
Χαίρετε ήρωες της πολύπαθης νήσου,
στων Ελλήνων τις καρδιές δεν πεθαίνετε ποτέ.
***
(Μέρος 2ο – Σολωμός Σολωμού)
Τάσο Ισαάκ την ώρα της κηδείας σου,
ενέπνευσε η μνήμη της θυσίας σου
τον Σολωμό Σολωμού, το δικό σου συγγενή
-ίδιος ήτανε με σένα στη ψυχή-
***
Δικαίωσης και εκδίκησης φλόγα μεγάλη,
πάντα την ελληνική ψυχή ανάβει…
***
Όρμησες, Σολωμέ, δίχως να δειλιάσεις,
τη τουρκική σημαία να κατεβάσεις.
Κανείς δεν μπόρεσε να σ’ εμποδίσει,
ούτε ο θάνατος να σε φοβίσει.
***
Τούρκικο βόλι, Σολωμέ, σε πήρε,
μα τη ζωή σου στ’ αλήθεια δεν ήρε3.
Διότι οι ήρωες ποτέ δεν πεθαίνουν,
μόν’ της αθανασίας το ρου διαβαίνουν.
***
Χαίρετε σεις οι αρχάγγελοι της Κύπρου,
Τάσο Ισαάκ, Σολωμού Σολωμέ.
Χαίρετε ήρωες της πολύπαθης νήσου,
στων Ελλήνων τις καρδιές δεν πεθαίνετε ποτέ.
***
Οι ψυχές σας προσμένουν την στιγμή,
η γαλανόλευκη την Νήσο να πλημμυρίσει,
η Κύπρος με την Ελλάδα να ενωθεί!
Στην αγκαλιά της Μάνας να γυρίσει…
Ευαγγελία Κ. Λάππα
Παρατίθενται τα βιογραφικά του Τάσου Ισαάκ και του Σολωμού Σολωμού:
Τάσος Ισαάκ
Ο Τάσος Ισαάκ γεννήθηκε το 1972. Είχε δύο ακόμη αδελφές.
Το 1990 υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία σε φυλάκιο μονάδας Πεζικού στη Δερύνεια. Κάποια μέρα, φυλούσε σκοπιά όταν κάποιοι στρατιώτες από απέναντι άρχισαν να τον βρίζουν και να κάνουν αισχρές χειρονομίες προς το μέρος του. Ο Τάσος θύμωσε αλλά δεν είπε τίποτε σε κανέναν. Τα ξημερώματα της επόμενης μέρας, μπήκε στην τουρκοκρατούμενη ζώνη. Αφαίρεσε με μαχαίρι την τουρκική σημαία και μερικές ώρες αργότερα την έκαψε, υπό το βλέμμα των απέναντι. Με την ενέργειά του δημιούργησε σοβαρό πρόβλημα που έφτασε μέχρι τα Ηνωμένα Έθνη. Ο Διοικητής του τον ενημέρωσε ότι θα τον στείλει στρατοδικείο αλλά ο Τάσος Ισαάκ του απάντησε: «Εσύ δεν θα με στείλεις, γιατί είσαι Κρητικός». Τότε ο Διοικητής, στρεφόμενος προς τους άλλους αξιωματικούς, είπε: «Αν είχα χίλιους σαν και δαύτον… Τέτοιους άντρες θέλω. Είσαι δυνατός και παλικάρι, 30 Τάσους να είχε η Κύπρος, δεν θα τολμούσε να πατήσει ούτε ένας Τούρκος σε τούτο το νησί».
Λίγο πριν την δολοφονία του, ο Τάσος Ισαάκ είχε νυμφευθεί και η σύζυγός του ήταν έγκυος στον όγδοο μήνα. Σχεδόν ένα μήνα μετά την δολοφονία του Τάσου Ισαάκ, γεννήθηκε η κόρη του, η οποία ονομάστηκε Αναστασία.
Σολωμός Σολωμού
Ο Σολωμός Σολωμού του Σπυρίδωνος γεννήθηκε στην σήμερα κατεχόμενη από τους Τούρκους Αμμόχωστο, το 1969. Είχε επτά αδέλφια.
Το 1974, μετά την τουρκική εισβολή στην Κύπρο, ήρθε με την οικογένειά του ως πρόσφυγας στο Παραλίμνι. Τα τελευταία χρόνια, πριν την δολοφονία του, εργαζόταν ως οικοδόμος.
Πηγές
- «Αν είχα χίλιους σαν και δαύτον». Η άγνωστη ιστορία του Τάσου Ισαάκ όταν αφαίρεσε τουρκική σημαία από κατοχικό φυλάκιο. Το χρονικό τη δολοφονίας του| https://www.mixanitouxronou.gr/an-eicha-chilioys-san-kai-dayton-i-agnosti-istoria-toy-tasoy-isaak-otan-afairese-toyrkiki-simaia-apo-katochiko-fylakio-to-chroniko-ti-dolofonias-toy/
- «Εγώ θα κατεβάσω τη σημαία». Τα τελευταία λόγια του Σολωμού πριν την εντολή του διοικητή των κατοχικών δυνάμεων: «Το θέλω αυτό το σκυλί, πυροβολήστε» … | https://www.mixanitouxronou.gr/ego-tha-katevaso-ti-simaia-ta-teleytaia-logia-toy-solomoy-prin-tin-entoli-toy-dioikiti-ton-katochikon-dynameon-to-thelo-ayto-to-skyli-pyrovoliste/
- Η άνανδρη δολοφονία του Τάσου Ισαάκ | https://www.sansimera.gr/articles/963
- H δολοφονία του Σολωμού Σολωμού (1996) | https://www.youtube.com/watch?v=SSpDh-uTRLU
- Κύπρος: Σαν σήμερα το 1996 η δολοφονία του Τάσου Ισαάκ – Ατιμώρητοι οι δολοφόνοι (vid) | https://www.newsbomb.gr/kypros/story/1341523/kypros-san-simera-to-1996-i-dolofonia-toy-tasoy-isaak-atimoritoi-oi-dolofonoi
- Σαν Σήμερα: Ο Σολωμός Σολωμού δολοφονείται εν ψυχρώ από τούρκους στρατιωτικούς | https://www.sportime.gr/extratime/agenda/san-simera-o-solomos-solomou-dolofonite-en-psichro-apo-tourkous-stratiotikous/
- Σαν σήμερα το 2008 η Τουρκία καταδικάζεται για τις δολοφονίες των Τάσου Ισαάκ και Σολωμού Σολωμού | https://www.newsbomb.gr/kypros/story/707542/san-simera-to-2008-i-toyrkia-katadikazetai-gia-tis-dolofonies-toy-tasoy-isaak-kai-solomoy-solomoy
- Σολωμός Σολωμού: Με τον δολοφόνο του φωτογραφήθηκε ο Ερντογάν [vids] | https://www.flash.gr/world/1723494/solomos-solomou-me-ton-dolofono-tou-fotografithike-o-erntogan-vids
- Σολωμός Σολωμού: Οι αθάνατοι δε φεύγουν, πάντα ζουν..! | https://www.sportime.gr/ellinotourkika/solomos-solomou-i-athanati-de-fevgoun-panta-zoun/
- Συγκλονίζει ο νονός της κόρης του Τάσου Ισαάκ: “Οι Τούρκοι είχαν διαλύσει το κεφάλι του” – Αποκλειστική συνέντευξη στον Focus FM 103.6 | https://focusfm.gr/sygklonizei-o-nonos-tis-koris-toy-tasoy-isaak-quot-oi-toyrkoi-eichan-dialysei-to-kefali-toy-quot-apokleistiki-synenteyxi-ston-focus-fm-103-6/
- Νεκρός ο Τούρκος στρατιωτικός που έδωσε εντολή να εκτελεστεί ο Σολωμός Σολωμού | https://www.newsbomb.gr/kypros/story/1388966/nekros-o-toyrkos-stratiotikos-pou-edose-entoli-na-ektelestei-o-solomos-solomoy
- Πέθανε ο Τούρκος που έδωσε την εντολή για την δολοφονία του Σολωμού | https://www.ethnos.gr/World/article/242277/pethaneotoyrkospoyedosethnentolhgiathndolofoniatoysolomoy
- Τουρκία: Έχασε τα δυο εγγόνια του στο σεισμό ο Κενάν Ακίν που δολοφόνησε τον Σολωμό Σολωμού | https://www.tovima.gr/2023/02/24/politics/tourkia-exase-ta-dyo-eggonia-tou-sto-seismo-o-kenan-akin-pou-dolofonise-ton-solomo-solomou/
__________________________
1 Οι Γκρίζοι Λύκοι είναι τουρκική σωβινιστική, πολιτική οργάνωση που έχει χαρακτηριστεί ως τρομοκρατική. Πρωτοεμφανίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’60 και ανέπτυξε δράση τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό της χώρας διαθέτοντας πολλούς οπαδούς. Στο εξωτερικό οι θύλακες που ξεχωρίζουν είναι της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Ως έδρα της φαίνεται να είναι η Κωνσταντινούπολη. Η ιδεολογία της οργάνωσης βασικά είναι ο παντουρκισμός, η ιδέα δηλαδή για την ένωση και κοινή δράση όλων των τουρκικών φυλών και τη συμβίωσή τους σε μια νέα Τουρκική Αυτοκρατορία. Ο τουρκικός αυτός παρακρατικός μηχανισμός ελέγχει το κόμμα ΜΗΡ και διαπλέκεται με το βαθύ κράτος της Άγκυρας, με παραστρατιωτικές δυνάμεις της Τουρκίας αλλά και με Αμερικανικές Υπηρεσίες. Μάλιστα η οργάνωση αυτή αποτελούσε το μακρύ χέρι των μυστικών υπηρεσιών μέσω του συγκεκαλυμμένου προγράμματος “Γκλάντιο” ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’60. (Πηγή: Σολωμός Σολωμού: Ήταν τρελός… και Ήρωας | https://www.ithesis.gr/istoria/solomos-solomou-itan-trelos-ke-iroas/)
2 Συγκλονίζει ο νονός της κόρης του Τάσου Ισαάκ: “Οι Τούρκοι είχαν διαλύσει το κεφάλι του” – Αποκλειστική συνέντευξη στον Focus FM 103.6 | https://focusfm.gr/sygklonizei-o-nonos-tis-koris-toy-tasoy-isaak-quot-oi-toyrkoi-eichan-dialysei-to-kefali-toy-quot-apokleistiki-synenteyxi-ston-focus-fm-103-6/
3 Ήρε: από το αρχαίο ελληνικό ρήμα αἴρω που σημαίνει απομακρύνω, αφαιρώ.
