Το φυλλάδιο αυτό φιλοδοξεί να απαντήσει στις πολλές αναμενόμενες ερωτήσεις πάνω στη διαδικασία της εξωσωματικής γονιμοποίησης, την αγωγή, την παρακολούθηση, τις πιθανές επιπλοκές, τα ποσοστά επιτυχίας, τέλος πάντων θα τα καλύψουμε σχεδόν όλα. Θα τα συζητήσουμε και κατ’ιδίαν στις συναντήσεις μας, είναι σημαντικό να βαδίζετε ενήμεροι και να μην πελαγώνετε με εύλογες απορίες.
Πότε πρέπει ένα ζευγάρι να κάνει εξωσωματική;
Κατ’ αρχήν να τονίσουμε ότι η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει αυστηρές ενδείξεις και πρέπει να αποτελεί την ύστατη λύση στη διαδικασία της υποβοηθούμενης αναπαραγωγής.
Ενδείξεις εξωσωματικής γονιμοποίησης είναι:
Ανεξήγητη υπογονιμότητα
όπου δηλαδή όλες οι εξετάσεις είναι φυσιολογικές και δε βρίσκουμε κάποιο εμφανές αίτιο και το ζευγάρι προσπαθεί ήδη επί ενάμιση χρόνο. Συχνά ενδείκνυται να προηγούνται απλούστερες θεραπείες, όπως η σπερματέγχυση για τουλάχιστον μερικούς κύκλους. Πάντως τυχόν μεγάλη ηλικία της γυναίκας και μεγάλη διάρκεια προσπάθειας (πάνω από 2 χρόνια) είναι επιβαρυντικοί και ελαχιστοποιούν την πιθανότητα επιτυχίας κάθε απλούστερης θεραπείας.
Διαβάστε περισσότερα για την εξωσωματική γονιμοποίηση.
Ενδομητρίωση
Είναι μία συνήθης καλοήθης κατάσταση όπου κύτταρα του ενδομητρίου αναπτύσσονται εκτός της μήτρας. Πιθανολογείται ότι τα κύτταρα αυτά κατά την περίοδο κινούνται προς ‘τα πίσω’ στο εσωτερικό της κοιλιάς. Εκεί εμφυτεύονται σε διάφορες θέσεις, συνήθως πάνω στην επιφάνεια της ωοθήκης, στο εσωτερικό τοίχωμα της κοιλιάς, ακόμα και πάνω στο έντερο. Τα ‘εμφυτεύματα’ αυτά επηρεάζονται από τον κύκλο και τις ορμονικές αλλαγές, όπως και το ενδομήτριο.
Έτσι στη φάση της περιόδου, όπως διαλύεται και ‘πέφτει’ το ενδομήτριο προς τα έξω, οι εστίες αυτές δεν μπορούν να ‘πέσουν’ και απλά φλεγμαίνουν. Προκαλούν εστίες τοπικής φλεγμονής, με αποτέλεσμα έντονο πόνο στην περίοδο και κατά την επαφή. Αν εισχωρήσουν στο εσωτερικό της ωοθήκης, καθώς αιμορραγούν, προκαλούν συλλογή σκούρου αίματος. Αυτές είναι οι ‘σοκολατοειδείς’ κύστεις των ωοθηκών, που διακρίνονται στο υπέρηχο και θέτουν υποψία της νόσου.Οι υπόλοιπες εστίες μπορεί να είναι μικρά στίγματα και να μην είναι ορατά στο υπερηχογράφημα.
Η ενδομητρίωση είναι πιο συχνή σε λαούς και κοινωνίες με αυξημένο βιοτικό επίπεδο. Ο λόγος δεν είναι σαφής, ίσως επειδή στον Τρίτο Κόσμο, οι άνθρωποι έχουν σημαντικότερα προβλήματα (μικρόβια, παράσιτα, φυματίωση) και ο οργανισμός τους θεωρεί ‘πολυτέλεια’ να πολεμήσει τα κύτταρα του ενδομητρίου.
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Το υπέρηχο θα δείξει μόνο τις σοκολατοειδείς κύστεις των ωοθηκών. Μπορεί όμως να υπάρχει διάχυτη ενδομητρίωση χωρίς κύστεις στις ωοθήκες, αυτή δε θα φανεί υπερηχογραφικά. Σαφής διάγνωση (και ταυτόχρονη θεραπεία) γίνεται μόνο με μία επέμβαση που λέγεται λαπαροσκόπηση.
Διαβάστε περισσότερα για την λαπαροσκόπηση.
ΤΕΣΤ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ ΚΟΛΠΟΣΚΟΠΗΣΗ
Το τεστ Παπανικολάου με απλά λόγια είναι η λήψη λίγων κυττάρων από την άκρη του τραχήλου, εκεί που συνήθως αναπτύσσεται καρκίνος. Στόχος του είναι να αναγνωρίσει αλλοιώσεις στα κύτταρα που είναι προκαρκινικές, προηγούνται δηλαδή του καρκίνου από λίγα ως πολλά χρόνια. Επομένως θετικό ή παθολογικό τεστ δε σημαίνει ότι υπάρχει καρκίνος αλλά ότι ίσως θα αναπτυχθεί στο μέλλον αν δε γίνει σωστή παρακολούθηση και τοπική θεραπεία.
Τα κύτταρα εξετάζονται στο μικροσκόπιο και το κυτταρολογικό αποτέλεσμα μπορεί να είναι:
- «Αρνητικό για κακοήθεια» δηλαδή απολύτως φυσιολογικό. Αναμένεται στο 85-90% των δειγμάτων.
- «Στοιχεία φλεγμονής» που σημαίνει φυσιολογικό αλλά πιθανώς υπάρχει τραχηλίτιδα και ίσως ενδείκνυται λήψη καλλιέργειας. Αν πάντως η φλεγμονή επιμένει όταν το τεστ επαναληφθεί συνίσταται κολποσκόπηση.
- «ASCUS» δηλαδή άτυπα κύτταρα ακαθόριστης σημασίας. Ακούγεται ασαφές και ύποπτο αλλά συνήθως δεν είναι. Απλά καλύπτει τις περιπτώσεις που τα κύτταρα δεν είναι σαφώς υγιή, ούτε όμως έχουν και τις σαφείς αλλοιώσεις που θεωρούνται προκαρκινικές. Ο κίνδυνος να συνυπάρχουν τελικά σοβαρές αλλοιώσεις είναι 5-17%, ενώ ο κίνδυνος να κρύβεται καρκίνος είναι 0.1-0.2%. Από πολλούς συνίσταται κολποσκόπηση, αλλά έχει θέση και η παρακολούθηση με νέο τεστ Παπ σε 6 μήνες.
- «Αλλοιώσεις HPV», δηλαδή του ιού κονδυλώματος. Είναι μια συνήθης απάντηση που πανικοβάλλει αδικαιολόγητα. Ο ιός αυτός υπάρχει στο 30% των νέων γυναικών και σπάνια προκαλεί προκαρκινικές αλλοιώσεις και καρκίνο. Πολλά έγκυρα κέντρα στο εξωτερικό απλά συνιστούν τακτική επανάληψη του τεστ Παπ. Στη συνέχεια περιγράφεται αναλυτικά ο ρόλος αυτού του ιού.
- «Ήπιες κυτταρικές αλλοιώσεις» ή LSIL κατά τους Αμερικάνους . Αν επαναληφθεί το τεστ σε 6 μήνες στο 60% των περιπτώσεων θα έχει γίνει φυσιολογικό. Μπορεί να ελεγχθεί με κολποσκόπηση άμεσα ή να επαναληφθεί το τεστ Παπ σε 6 μήνες και τότε, αν επιμένει, επιβάλλεται κολποσκόπηση. Η άμεση κολποσκόπηση είναι η ασφαλής οδός καθώς σε 15-30% θα αποκαλύψει κρυφές σοβαρές αλλοιώσεις και σπανιότατα (2 στα 1000) μπορεί να συνυπάρχει καρκίνος.
Διαβάστε περισσότερα για το Τεστ Παπανικολάου και Κολποσκόπηση.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ | ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΟΣ ΑΘΗΝΑ | ΜΑΙΕΥΤΗΡΑΣ ΑΘΗΝΑ
