O Μέγας Φώτιος υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες και λαμπρότερες μορφές της εκκλησιαστικής και της παγκόσμιας ιστορίας. Γεννήθηκε το 820 από πλούσια οικογένεια, η οποία αγωνίσθηκε για την τιμή και την αποκατάσταση των αγίων εικόνων.
O Φώτιος έκανε λαμπρές σπουδές και αρίστευσε στα γράμματα και τις επιστήμες. Διακρίθηκε για την ευφυΐα του, την πολυμέρεια και πολυμάθεια του , την ευθεία και αντικειμενική κρίση και το ήθος του χαρακτήρα.
Στην αρχή υπηρέτησε και διέπρεψε σε ανώτατα πολιτικά αξιώματα, όταν όμως ο Πατριάρχης Ιγνάτιος απομακρύνθηκε από το θρόνο του με βίαιο τρόπο, ο Φώτιος αποτέλεσε τη μόνη ελπίδα εξόδου της εκκλησίας από την κρίση.
Μέσα σε έξι ημέρες χειροτονήθηκε «αθρόων» διάκονος πρεσβύτερος και επίσκοπος και έθεσε το αξίωμά του και τη ζωή του, στην υπηρεσία της εκκλησίας. Αγωνίστηκε με πάθος κατά των ποικιλώνυμων εχθρών της Εκκλησίας και ιδίως κατά των καινοτομούντων παπικών, φθάνοντας ως και την καθαίρεσιν του πάπα Νικολάου.
Όμως, ο αυτοκράτορας Λέων του στέρησε τον πατριαρχικό θρόνο και ο άγιος θα τελείωσε την πολυτάραχη ζωή του, εξόριστος σε κάποιο μοναστήρι πού το ονόμαζαν, των Αρμενίων. Υπήρξε ένας εκ των μεγαλυτέρων εκκλησιαστικών συγγραφέων, συγγράψας έργα δογματικά, αντιρρητικά, ερμηνευτικά, ηθικά, ασκητικά, καθώς και επιστολές, ύμνους. Για την όλη του παρουσία στην Εκκλησία εκλήθη «Μέγας».
Μείζον έργο του η «Μυριόβιβλος», η οποία περιέχει αναφορές και αποσπάσματα για 279 βιβλία που έχουν χαθεί.
Ο Φώτιος πέθανε στην Κωνσταντινούπολη στις 6 Φεβρουαρίου 893.
Αποτμήματα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκονται στις Μονές Διονυσίου, Ξενοφώντος Αγίου Όρους και Κύκκου Κύπρου.
