Τα δύο «πρόσωπά» της, εκείνο των αρχαίων χρόνων με το έντονο πολιτιστικό στοιχείο και τους αρχαιολογικούς χώρους και αυτό της σύγχρονης εποχής, με τις βιομηχανίες και το εργατικό δυναμικό που έφτανε εδώ από όλα τα σημεία της χώρας, ενώνονται μέσα από μια σειρά καλλιτεχνικών δρώμενων στην Τελετή Έναρξης, η οποία αντλεί έμπνευση από την ιστορία και τη μυθολογία της ίδιας της πόλης.
Τα Μυστήρια Μετάβασης είναι στην ουσία μια επίκληση στο σπουδαίο παρελθόν αυτής της πόλης. Επίκεντρο του προγράμματος και της δράσης το παράκτιο μέτωπο της Ελευσίνας, εκεί όπου έφτασαν οι τρεις πομπές της τελετής, με τελική κατάληξη το ιστορικό Ελαιουργείο της πόλης.
Η κακοκαιρία «Μπάρμπαρα» όμως αλλάζει τον προγραμματισμό για την Τελετή Έναρξης της Ελευσίνας Πολιτιστικής Πρωτεύουσας 2023, ωστόσο κανονικά διεξήχθησαν τρεις από τις τέσσερις πομπές να διεξαχθούν κανονικά.
Συγκεκριμένα, δεν θα γίνει η θαλάσσια διαδρομή της τελετής για την Ελευσίνα Πολιτιστική Πρωτεύουσα, ωστόσο ξεκίνησε κανονικά η χερσαία Πομπή των Ημεροδρόμων από τον Κεραμεικό.
Η πομπή ξεκίνησε το Σάββατο 4/02 στις 2.00 το μεσημέρι σύμφωνα με το πρόγραμμα. Στο σημείο εκκίνησης τούς υποδέχτηκαν σε εορταστικό κλίμα, εθελοντές μαθητές σχολείων και η Φιλαρμονική του Δήμου Αθηναίων.
Οι ημεροδρόμοι – διακεκριμένοι τριαθλητές, μαζί με αθλητές με αναπηρία και ερασιτέχνες δρομείς, έφθασαν περίπου στις 4.00 το απόγευμα στην Ελευσίνα, αφού διένυσαν 21 χιλ. από την Ιερά Οδό, την λεωφόρο Αθηνών και την παλιά Εθνική οδό.
Στις 5.00 το απόγευμα ενώθηκαν με την Πομπή του Ελευσίνου Κινήματος και τους εθνοτοπικούς συλλόγους της Ελευσίνας, μαζί με την βελγική κολεκτίβα Time Circus και το ξύλινο καράβι τους Landship.
Με τις παραδοσιακές στολές του τόπου τους, με τη μουσική και τους παραδοσιακούς χορούς, πέτυχαν τη διασύνδεση με τις ρίζες. Από την Κέρκυρα και τη Χίο, από την Πελοπόννησο και την Ήπειρο, από την Κρήτη και τον Πόντο, οι πρόγονοί τους είχαν φτάσει κάποτε στην Ελευσίνα, καθώς η πόλη αυτή αποτέλεσε προορισμό εσωτερικής μετανάστευσης. ‘Ανθρωποι από όλα τα σημεία της χώρας έφταναν εδώ για να δουλέψουν στις βιομηχανίες της περιοχής και στο ναυπηγείο.
Οι εθνοτοπικοί σύλλογοι σαν ποτάμια μέσα στο τοπίο της πόλης και σαν αρτηρίες στο αστικό σώμα, ενώθηκαν στην παραλία για να συνθέσουν στη συνέχεια ένα πολυμορφικό σώμα.
Αμέσως μετά εισήλθε στο Ελαιουργείο η πομπή των Ημεροδρόμων. Περιπατητές από όλη την Ελλάδα ξεκίνησαν το μεσημέρι από τον αρχαιολογικό χώρο του Κεραμεικού και βάδισαν τα 21χλμ. της Ιεράς Οδού, σε μια διασύνδεση της Αθήνας με την Ελευσίνα.
Κατά τη διάρκεια της άφιξης των πομπών Νύμφες εμφανίζονταν αναπάντεχα, σε κινησιολογική επιμέλεια του Κωνσταντίνου Ρήγου και ενδυματολογική της Όλγας Καραβερβέρη.
