Η κοκαΐνη «πνίγει» την Ευρώπη – Θλιβερά στοιχεία της Wall Street Journal

123
A Dutch custom police officer use a sniffer dog to check merchandise during a demonstration of searching of illegal goods in Rotterdam’s harbour, on November 3, 2022. - Over 37 sniffing dogs are used by the customs to search for illegal elements such as drugs, humans, money or cigarets. 22,009 kg of cocaine were intercepted by Dutch customs in the port of Rotterdam in the first half of 2022. Rotterdam is the largest port of Europe and considered to be the main gateways of the continent for drugs. (Photo by Simon Wohlfahrt / AFP)

Η Ευρώπη έχει πλέον αντικαταστήσει την Αμερική ως κύρια αγορά κοκαΐνης, αφού δημοσίευμα της Wall Street Journal, επισημαίνει ότι η Αμβέρσα «είναι μια επανάληψη του Μαϊάμι της δεκαετίας του 1980».

Η Αμβέρσα (Βέλγιο) και το Ρότερνταμ (Ολλανδία), τα δύο μεγαλύτερα λιμάνια της Ευρώπης, αποτελούν σήμερα την κύρια πύλη εισόδου κοκαΐνης στην Ευρώπη, σύμφωνα με κοινή έκθεση του Γραφείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) και της Europol. Όπως είναι αναμενόμενο, η βία που σχετίζεται με τη διακίνηση ναρκωτικών και τη διαφθορά, αυξάνεται σε αυτές τις δυο χώρες.

Η έκθεση, που δημοσιεύθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου, αναφέρει ότι εγκληματικές οργανώσεις, κυρίως από την Κολομβία, χρησιμοποιούν τα λιμάνια του Ρότερνταμ, του Αμβούργου (Γερμανία) και κυρίως της Αμβέρσας, για να εισάγουν τεράστιες ποσότητες κοκαΐνης στην Ολλανδία, από όπου διανέμεται σε όλη την Ευρώπη.

«Το επίκεντρο της αγοράς κοκαΐνης στην Ευρώπη έχει μετατοπιστεί προς τα βόρεια», αναφέρει η έκθεση.

H αυξημένη χρήση εμπορευματοκιβωτίων που βασίζονται στις μεγάλες δυνατότητες των λιμανιών αυτών, έχουν εδραιώσει το ρόλο της Ολλανδίας ως «ζώνη διέλευσης» για την κοκαΐνη.

«Οι νέες αναλύσεις μας δείχνουν ότι αντιμετωπίζουμε πλέον μια αυξανόμενη απειλή από μια πιο ποικιλόμορφη και δυναμική αγορά ναρκωτικών, η οποία καθοδηγείται από τη στενότερη συνεργασία μεταξύ ευρωπαϊκών και διεθνών εγκληματικών οργανώσεων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα επίπεδα ρεκόρ διαθεσιμότητας ναρκωτικών, αύξηση της βίας και της διαφθοράς», δήλωσε ο διευθυντής του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (EMCDDA), Αλέξις Γκούσντιλ.

Μετά την κάνναβη, η κοκαΐνη είναι το δεύτερο πιο διαδεδομένο ναρκωτικό στη Δυτική και Κεντρική Ευρώπη, με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις να ανεβάζουν τον αριθμό των χρηστών σε 4,4 εκατομμύρια το 2020, σύμφωνα με την Europol.

Κατασχέσεις ρεκόρ

Σύμφωνα με την έκθεση, η ευρωπαϊκή αγορά κοκαΐνης επεκτείνεται λόγω των πρωτοφανών επιπέδων διακίνησης που οδηγούν σε ιστορικά υψηλή διαθεσιμότητα. Η Ευρώπη αποτελεί επίσης ζώνη προορισμού και διαμετακόμισης για την κοκαΐνη που κατευθύνεται προς τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Η έκθεση επισημαίνει ότι η παραγωγή κοκαΐνης έχει αυξηθεί στο εσωτερικό της Ευρώπης, γεγονός που υποδηλώνει αλλαγές στο ρόλο της περιοχής στο διεθνές εμπόριο κοκαΐνης.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του EMCDDA, το 2020 κατασχέθηκαν στην Ευρώπη ποσότητες ρεκόρ κοκαΐνης (214,6 τόνοι), σημειώνοντας αύξηση 6% σε σχέση με το 2019. Το μεγαλύτερο μέρος των κατασχέσεων που έχουν γίνει στην Ευρώπη φτάνει μέσω σε θαλάσσιων εμπορευματοκιβωτίων.

Η κοκαΐνη που εισάγεται στην Ευρώπη από τη Νότια Αμερική επανεξάγεται όλο και περισσότερο σε άλλα μέρη του κόσμου, κυρίως στη Μέση Ανατολή και την Ασία, καθιστώντας την Ευρώπη «βασικό σημείο μεταφόρτωσης για ναρκωτικά που προέρχονται από αλλού», αναφέρει η έκθεση του UNODC.

Αύξηση της παραγωγής κοκαΐνης στην Ευρώπη

Σύμφωνα με την έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας, η Κολομβία αποτελεί τη σημαντικότερη χώρα προέλευσης κοκαΐνης στον κόσμο, ακολουθούμενη από το Περού και τη Βολιβία. Το δημοσίευμα του Economist αναφέρει ότι η εκτιμώμενη παραγωγή κοκαΐνης αυξήθηκε κατά 8% σε 1.228 τόνους, χάρη σε φυτά υψηλότερης απόδοσης και σε πιο αποτελεσματικές διαδικασίες στα εργαστήρια που μετατρέπουν τα φύλλα σε πάστα κόκας και στη συνέχεια σε σκόνη κοκαΐνης. Το UNODC υπολογίζει ότι η ποσότητα κοκαΐνης που λαμβάνεται από ένα εκτάριο καλλιέργειας θάμνων κόκας αυξήθηκε κατά 18% μέσα σε ένα έτος, από 6,7 κιλά το 2019 σε 7,9 κιλά το 2020.

Ωστόσο, η επεξεργασία της κοκαΐνης πραγματοποιείται πλέον και στο εσωτερικό της Ευρώπης και κυρίως στο Βέλγιο, την Ισπανία και την Ολλανδία. Μεγάλες ποσότητες πρόδρομων ουσιών ναρκωτικών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή κοκαΐνης, έχουν κατασχεθεί σε παράνομα εργαστήρια παραγωγής και στα ευρωπαϊκά σύνορα. Πρόσφατα στοιχεία δείχνουν επίσης ότι μεγάλες ποσότητες κοκαΐνης σε σκόνη έχουν υποστεί επεξεργασία στην Ευρώπη από ενδιάμεσα προϊόντα, όπως η πάστα κοκαΐνης. Ορισμένα από αυτά εισάγονται λαθραία από τη Νότια Αμερική σε υλικά μεταφοράς (π.χ. κάρβουνο, πλαστικά) και στη συνέχεια εξάγονται σε εξειδικευμένες εγκαταστάσεις. Η διαθεσιμότητα στην Ευρώπη μεγάλων ποσοτήτων βάσης και πάστας κοκαΐνης δημιουργεί τον κίνδυνο εμφάνισης νέων προϊόντων κοκαΐνης που καπνίζονται (π.χ. κρακ), που ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για την ανθρώπινη υγεία.

Η υλικοτεχνική υποστήριξη είναι πλέον μια παράλληλη επιχείρηση, με ορισμένες εγκληματικές ομάδες να εξειδικεύονται στην παροχή των χημικών ουσιών, του εξοπλισμού και της εμπειρογνωμοσύνης που απαιτούνται για τη δημιουργία και τη λειτουργία εγκαταστάσεων παραγωγής κοκαΐνης. Η ανάλυση των κρυπτογραφημένων επικοινωνιών έχει δείξει ότι το εμπόριο βασίζεται συχνά σε ένα δίκτυο διευκολυντών που συνδέει παραγωγούς, μεταφορείς και διανομείς. Τα ευρωπαϊκά εγκληματικά δίκτυα ενισχύουν την αποτελεσματικότητα της παραγωγής βασιζόμενα στην τεχνογνωσία των ομολόγων τους στις περιοχές παραγωγής ναρκωτικών της Λατινικής Αμερικής.

«Το εμπόριο κοκαΐνης ουσιαστικά δημιούργησε την εγκληματική υποδομή της Λατινικής Αμερικής», σύμφωνα με τον Τζέρεμι ΜακΝτέρμοτ του InSight Crime, ενός ιστότοπου που αναλύει το οργανωμένο έγκλημα. Καθώς η κοκαΐνη διακινείται σε όλο τον κόσμο, η εγκληματική αυτή υποδομή ταξιδεύει μαζί της. Για παράδειγμα, η Γουινέα-Μπισσάου έχει γίνει σημαντικός διάδρομος κοκαΐνης. Μια απόπειρα πραξικοπήματος νωρίτερα φέτος, κατά την οποία ένοπλοι επιτέθηκαν στο προεδρικό μέγαρο, αποδόθηκε σε συμμορίες ναρκωτικών. Μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής κοκαΐνης εισάγεται μέσω του Ρότερνταμ, γεγονός που έχει οδηγήσει σε αύξηση της βίας των συμμοριών εκεί. Ο επικεφαλής μιας ολλανδικής αστυνομικής ένωσης προειδοποίησε ότι η χώρα κινδυνεύει να μετατραπεί σε «ναρκο-κράτος».

Όλο και περισσότερες περιπτώσεις βίας και διαφθοράς καταγράφονται σε χώρες της ΕΕ. Η έκθεση του EMCDDA υπογραμμίζει ότι σε ορισμένα κράτη μέλη της ΕΕ (Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία, Κάτω Χώρες), ο ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών ναρκωτικών έχει ενταθεί, με αποτέλεσμα την αύξηση των βίαιων συγκρούσεων. Η επέκταση της αγοράς κοκαΐνης στην ΕΕ έχει επιφέρει αύξηση των ανθρωποκτονιών, των απαγωγών και του εκφοβισμού, με τη βία να επεκτείνεται και σε άτομα εκτός της αγοράς ναρκωτικών (π.χ. δικηγόρους, κυβερνητικούς αξιωματούχους, δημοσιογράφους).

Πόσο κοστίζει η κοκαΐνη σε όλο τον κόσμο;

Η κοκαΐνη παραμένει σημαντικό μέρος των εσόδων των συμμοριών όχι επειδή είναι εθιστική αλλά επειδή είναι τόσο κερδοφόρα. Οι εκτιμήσεις σχετικά με το πόσο κοστίζει ένα κιλό ναρκωτικών σε διάφορα μέρη ποικίλλουν επειδή, όπως συμβαίνει με κάθε παράνομη αγορά, είναι δύσκολο να μελετηθεί. Ένα άλλο δημοσίευμα του Economist, αναφέρει ότι το 2019, το τελευταίο έτος για το οποίο υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία, ένα κιλό κοκαΐνης στην Κολομβία κόστιζε περίπου 1.491 δολάρια σε τιμές χονδρικής. Στο Μεξικό κόστιζε 12.433 δολάρια και στο Ελ Σαλβαδόρ 28.873 δολάρια.

Αλλά τα πραγματικά κέρδη προέρχονται από χώρες εκτός Λατινικής Αμερικής. Ένα κιλό σε τιμές χονδρικής στις Ηνωμένες Πολιτείες κόστιζε περίπου 69.000 δολάρια το 2019. Όσο πιο μακριά πηγαίνει, τόσο ακριβαίνει. Στην Κίνα, όπου ορισμένες κολομβιανές συμμορίες φέρονται να ελπίζουν να αυξήσουν ακόμη περισσότερο τα περιθώρια κέρδους τους την επόμενη δεκαετία, ένα κιλό κοστίζει 69.380 δολάρια στην ηπειρωτική χώρα και 72.510 δολάρια στο Χονγκ Κονγκ.

Με πληροφορίες από : Economist, RFI, Mongabay, Euronews