Του Ιωάννη Τζιόλα*
Την παραμονή των Χριστουγέννων, από πολύ νωρίς το πρωί, τα παιδιά στην παλαιά Λεπτοκαρυά, πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούσαν τα Χριστουγεννιάτικα κάλαντα:
« Χριστούγεννα, Πρωτούγεννα πρώτη γιορτή του χρόνου
για βγείτε, δείτε, μάθετε που ο Χριστός γεννιέται
γεννιέται κι’ ανατρέφεται με μέλι και με γάλα
το μέλι τρών’ οι άρχοντες το γάλα οι αφεντάδες
και το μελισσσοβότανο να λούζοντ’ οι κυράδες».
«Κυρά μ’καλή, κυρά μ’χρυσή κυρά μ’ευτυχυσμένη
κυρά μου τον εγιόκα σου τον πολυξακουσμένον
για λούσετον για χτένιστον για στείλτον στο σχολείο».
«Να τον εδείρει ο δάσκαλος με δυό κλωνάρια μόσχο
και να τον πουν’ τάλλα παιδιά έλα για να χαρούμε
και τις μεγάλες εορτές τα κάλαντα να πούμε».
«Και του χρόνου».
Στα παιδιά μετά τα κάλαντα, οι νοικοκυραίοι τα έδιναν ότι είχαν στο σπίτι τους, όπως: «καρύδια, χαρούπια, σύκα, σταφίδες, κάστανα, μήλα, κυδώνια, κλπ». Εάν ο νοικοκύρης του σπιτιού ήταν «ανοιχτοχέρης και χουβαρντάς», τότε τα παιδιά φεύγοντας του τραγουδούσαν:
«Σ’αφτό το σπίτι πού’ρθαμι , πέτρα να μη ραΐσει,
κι ο νοικοκύρης του σπιτιού, χιλιά χρονιά να ζήσει».
Όμως, εάν κάποιος νοικοκύρης «ήταν τσιγκούνης», ή «δεν άνοιγε την πόρτα του σπιτιού του» στα παιδιά για να του πούνε τα κάλαντα, τότε αυτά φεύγοντας από το σπίτι του, τραγουδούσαν και «άλλα κάλαντα»:
«Σ’αφτό το σπίτι πού’ρθαμι, γιμάτο καλιακούδια,
τα μσα γιννούν, τα μσα κλουσσούν, τα μσα σι βγάζν τα μάτια,
κι τ’άλλα τα μικρότερα, σι κόβν τα μουστάκια».
Πολλές πληροφορίες αντλήθηκαν από το βιβλίο του καθηγητή Γεωργίου Χατζή «Λεπτοκαρυά», καθώς και από το προσωπικό μου αρχείο.
* Ο Ιωάννης Τζιόλας είναι Φιλόλογος – Αρχαιολόγος
