Κοροναϊός και οικονομία: Οι μεγάλοι χαμένοι και οι κερδισμένοι της πανδημίας

277

Είκοσι τρεις κλάδοι της ελληνικής οικονομίας (και οι υποκατηγορίες που προκύπτουν με βάση τους ΚΑΔ) άντεξαν στην υγειονομική κρίση το 2020 και κατέγραψαν αύξηση των πωλήσεων το προηγούμενο έτος σε σύγκριση με το 2019.

Οι κλάδοι αυτοί διασώθηκαν καθώς οι υπόλοιποι 64 παρουσίασαν σημαντική μείωση των πωλήσεων.

Η μεγαλύτερη αρνητική ποσοστιαία μεταβολή παρατηρείται στον κλάδο καταλυμάτων, ο οποίος έχει υποστεί μεγάλη πτώση λόγω των συνεπειών της πανδημίας, και γενικότερα σε κλάδους δραστηριότητας που προϋποθέτουν υψηλό βαθμό ανθρώπινης επαφής (contact intensive) και ελευθερία μετακινήσεων μεταφορών.

Δεδομένου ότι οι εν λόγω κλάδοι συμμετέχουν καθοριστικά στη προσφορά του τουριστικού προϊόντος στην Ελλάδα, γίνεται εύκολα αντιληπτός ο αρνητικός αντίκτυπος της πανδημίας στη βιομηχανία του ελληνικού τουρισμού.

Αντίθετα, οι κατασκευές εξοπλισμού μεταφορών, η παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων και φαρμακευτικών σκευασμάτων, η αλιεία και υδατοκαλλιέργεια και οι ταχυμεταφορικές δραστηριότητες καταγράφουν σημαντική αύξηση του τζίρου.

Σύμφωνα με τα στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων:

1. Μείωση του τζίρου που φθάνει έως και 65% παρουσίασαν αρκετοί κλάδοι της οικονομίας. Μάλιστα οι σημαντικότεροι κατέγραψαν τεράστιες μειώσεις και ουδείς γνωρίζει την εξέλιξη των επιχειρήσεων την επόμενη μέρα μετά την πανδημία, κυρίως κατά την «αποσωλήνωσή» τους από την κρατική χρηματοδότηση.

Σύμφωνα με τα στοιχεία, τα έσοδα από φόρους επί αγαθών και υπηρεσιών καταγράφουν το 2020 τη μεγαλύτερη απώλεια (σε απόλυτα μεγέθη), στο σύνολο όλων των κατηγοριών εσόδων από φόρους, σε σχέση με το 2019.

Τα εν λόγω έσοδα παρουσιάζουν μεγάλη συσχέτιση με το επίπεδο της οικονομικής δραστηριότητας του 2020 και κατά συνέπεια επηρεάστηκαν αμεσότερα από τον αρνητικό ρυθμό μεταβολής του ΑΕΠ που επέφερε η υγειονομική κρίση και που οδήγησε σε συνολική ετήσια μείωση των πωλήσεων (φορολογητέων εκροών) κατά 21,31 δισ. ευρώ ή, διαφορετικά, πτώση κατά 8,2%.

H εξέλιξη αυτή οδήγησε και στη συρρίκνωση των εσόδων από ΦΠΑ κατά περίπου 2 δισ. ευρώ, με τις μεγαλύτερες απώλειες, όπως είναι λογικό, να καταγράφονται στις Κυκλάδες, στα Δωδεκάνησα και στην Κρήτη, που επί της ουσίας αντανακλά τις απώλειες από τη μείωση του τουρισμού στις περιοχές αυτές και την αντίστοιχη μείωση οικονομικής δραστηριότητας των τουριστικών επιχειρήσεων καθώς και των επιχειρήσεων που σχετίζονται με τον τουρισμό.

2. Όπως προαναφέρθηκε, 23 κλάδοι κατέγραψαν αύξηση του τζίρου το προηγούμενο έτος σε σύγκριση με το 2019.

Αύξηση στις δηλωθείσες φορολογητέες εκροές το 2020 σε σχέση με το 2019 εμφάνισαν οι εταιρείες παραγωγής φαρμακευτικών προϊόντων, τα σούπερ μάρκετ, τα φαρμακεία, οι υπηρεσίες ταχυμεταφορών, δραστηριότητες σχετικές με τον προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών, υπηρεσίες παροχής υπηρεσιών σε κτίρια και εξωτερικούς χώρους, εταιρείες προϊόντων καπνού κ.ά.

Προκαταβολή φόρου

Οι κλάδοι που διασώθηκαν από την κρίση ευνοούνται από τη μείωση της προκαταβολής, καθώς επιβαρύνονται λιγότερο σε σχέση με πέρυσι που πλήρωσαν το 100%.

Φέτος, σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου Οικονομικών, η προκαταβολή φόρου θα ανέλθει στο 70% του φόρου εισοδήματος με βάση τα κέρδη που είχαν το 2020, διατηρώντας με τον τρόπο αυτό σημαντική ρευστότητα στα ταμεία τους.

Οι επιχειρήσεις που είχαν πτώση τζίρου έως 35% και δεν κατέβαλαν πέρυσι προκαταβολή φόρου, αλλά και οι επιχειρήσεις με μείωση τζίρου από 15% έως 35%, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι είναι οι χαμένοι των αλλαγών, καθώς προκύπτει μεγαλύτερη υποχρέωση πληρωμής.

Για παράδειγμα, πέρυσι ο κλάδος των καταλυμάτων με πτώση τζίρου 64,5% δεν κατέβαλε προκαταβολή φόρου. Φέτος θα πρέπει να πληρώσει προκαταβολή στο 70% του φόρου εισοδήματος.