Ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, γίνεται ο πρώτος πρόεδρος στην αμερικανική ιστορία που με ανακοίνωσή του σήμερα 24 Απριλίου αναγνωρίζει ξεκάθαρα την Αρμενική Γενοκτονία.
“Ξεκινώντας στις 24 Απριλίου 1915, με τη σύλληψη Αρμενίων διανοουμένων και ηγετών της κοινότητας στην Κωνσταντινούπολη από τις οθωμανικές αρχές, ενάμισι εκατομμύριο Αρμένιοι απελάθηκαν, σφαγιάστηκαν ή οδηγήθηκαν στον θάνατο σε μια εκστρατεία εξόντωσης. Τιμούμε τα θύματα της Meds Yeghern (σ.σ.: η Αρμενική Γενοκτονία στα αρμενικά), έτσι ώστε οι φρικαλεότητες που συνέβησαν να μην ξεχαστούν ποτέ από την ιστορία. Και θυμόμαστε ώστε να παραμείνουμε πάντα σε εγρήγορση ενάντια στην καταστροφική επίδραση του μίσους σε όλες τις μορφές του”, προσθέτει.
“Από αυτούς που επέζησαν, οι περισσότεροι αναγκάστηκαν να βρουν νέα σπίτια και νέες ζωές σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Με δύναμη και ανθεκτικότητα, ο αρμενικός λαός επέζησε και ανοικοδόμησε την κοινότητά του. Εδώ και τόσες δεκαετίες οι Αρμένιοι μετανάστες έχουν εμπλουτίσει τις Ηνωμένες Πολιτείες με αμέτρητους τρόπους, αλλά δεν έχουν ξεχάσει ποτέ την τραγική ιστορία που έφερε τόσο πολλούς από τους προγόνους τους στις ακτές μας. Τιμούμε την ιστορία τους. Καταλαβαίνουμε τον πόνο τους. Επιβεβαιώνουμε την ιστορία. Το κάνουμε αυτό όχι για να κατηγορήσουμε, αλλά για να διασφαλίσουμε ότι αυτό που συνέβη δεν θα επαναληφθεί ποτέ”.
“Σήμερα, καθώς θρηνούμε για ό,τι χάθηκε, ας στρέψουμε επίσης τα μάτια μας στο μέλλον – προς τον κόσμο που θέλουμε να χτίσουμε για τα παιδιά μας. Ένας κόσμος που δεν θα στιγματίζεται από τα δεινά της μισαλλοδοξίας και της έλλειψης ανεκτικότητας, όπου θα γίνονται σεβαστά τα ανθρώπινα δικαιώματα και όπου όλοι οι άνθρωποι θα μπορούν να συνεχίσουν τη ζωή τους με αξιοπρέπεια και ασφάλεια. Ας ανανεώσουμε την κοινή μας αποφασιστικότητα να αποτρέψουμε μελλοντικές φρικαλεότητες οπουδήποτε στον κόσμο. Και ας συνεχίσουμε τη γατρειά των τραυμάτων και τη συμφιλίωση για όλους τους ανθρώπους του κόσμου”, υπογραμμίζει στο μήνυμά του ο πρόεδρος των ΗΠΑ.
“Ο αμερικανικός λαός τιμά όλους εκείνους τους Αρμένιους που χάθηκαν στη γενοκτονία που έγινε 106 χρόνια πριν”, καταλήγει ο Μπάιντεν.
Έγινε το βήμα χωρίς επιστροφή
Για την κυβέρνηση Μπάιντεν μια σαφέστερη (εν συγκρίσει προς των προκατόχων της) τοποθέτηση στο αρμενικό ζήτημα θα αποτελούσε ηχηρή επιβεβαίωση των διακηρύξεών της ότι σκοπεύει να φέρει τα ανθρώπινα δικαιώματα στο επίκεντρο της εξωτερικής της πολιτικής, όπως άλλωστε ταιριάζει με την επιχειρούμενη “συσπείρωση των δημοκρατιών” απέναντι στους “ευρασιατικούς αυταρχισμούς”. Ταυτόχρονα θα έδινε περισσότερη αξιοπιστία στις αιτιάσεις που διατυπώνει η Δύση για την παρούσα υποβάθμιση των ελευθεριών στην Τουρκία του Ερντογάν.
Όμως για την Τουρκία το ζήτημα είναι υπαρξιακό: αφορά από τη μία το “ένοχο μυστικό” της βίαιης συγκρότησής της σε εθνικό κράτος (εξού και η απροθυμία αναγνώρισης των εγκλημάτων που διέπραξαν οι Νεότουρκοι πριν από την ίδρυση της Τουρκικής Δημοκρατίας) και από την άλλη άπτεται του τρόπου με τον οποίο “μοχλεύει” τη σχέση της με βορειοαμερικανική υπερδύναμη, πράγμα που εξηγεί γιατί το ζήτημα δεν ανακύπτει λ.χ. στις σχέσεις με τη Ρωσία που έχει επισήμως αναγνωρίσει την Αρμενική Γενοκτονία προ πολλού.
Μολονότι μια αμερικανική αναγνώριση της Αρμενικής Γενοκτονίας θα αποξένωνε συνολικά τη γείτονα και όχι μόνο τους κυβερνώντες (αφού δεν υπάρχει πολιτική δύναμη, πλην του διωκόμενου φιλοκουρδικού κόμματος HDP που θα ευνοεί μια περισσότερο διαφανή σχέση με τα τραύματα του ιστορικού παρελθόντος), γεγονός παραμένει ότι θα αποτελέσει βαριά προσωπική ήττα του Ταγίπ Ερντογάν, όσο και αν του δώσει την ευκαιρία να πλειοδοτήσει σε κηρύγματα “αγέρωχης στάσης απέναντι στην εθνική περικύκλωση”.
Συμβαίνει μάλιστα η ακροβασία του στη διεθνή σκηνή να τον έχει αφήσει αυτή τη στιγμή χωρίς άλλα ερείσματα εκτός συνόρων, καθώς η σχέση με την Ε.Ε. καρκινοβατεί, ενώ η Ρωσία του απευθύνει αυστηρές προειδοποιήσεις να σταματήσει τις εξαγωγές drones προς την Ουκρανία (τις οποίες χαρακτηριστικά συνοδεύει με ακύρωση, υπό υγιειονομικό πρόσχημα, των πτήσεων Ρώσων τουριστών στην Τουρκία).
Εξού, και ο υπεύθυνος επικοινωνίας της τουρκικής προεδρίας Φαχρετίν Αλτούν δηλώνει ότι την Τουρκία δεν την αφορούν “πατροναριστικές και τυραννικές αποφάσεις ξένων κυβερνήσεων και κοινοβουλίων επί αμφιλεγόμενων ιστορικών ζητημάτων” αλλά “η καρδιά των παιδιών αυτής της χώρας από το παρελθόν μέχρι το παρόν”. Κοινώς, ο μεγαλύτερος αγώνας δίνεται για εσωτερική κατανάλωση.
Οργή Τσαβούσογλου
Άμεση ήταν η αντίδραση της τουρκικής πλευράς στην αναγνώριση της γενοκτονίας των Αρμενίων από τις ΗΠΑ. Με ένα οργισμένο μήνυμα του στο Twitter, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Μεβλούτ Τσαβούσογλου αναφέρε: “Τα λόγια δεν μπορούν να αλλάξουν ή να ξαναγράψουν την ιστορία. Δεν έχουμε να μάθουμε τίποτα και από κανέναν για το παρελθόν μας. Ο πολιτικός οπορτουνισμός είναι η μεγαλύτερη προδοσία στην ειρήνη και τη δικαιοσύνη”, έγραψε ο Τούρκος ΥΠΕΞ. Πρόσθεσε ότι η Τουρκία απορρίπτει ολοκληρωτικά αυτή τη δήλωση (την αναγνώριση της γενοκτονίας) καθώς βασίζεται αποκλειστικά στον λαϊκισμό.
“Words cannot change or rewrite history.”
We have nothing to learn from anybody on our own past. Political opportunism is the greatest betrayal to peace and justice.
We entirely reject this statement based solely on populism.#1915Events
— Mevlüt Çavuşoğlu (@MevlutCavusoglu) April 24, 2021
Εθνικό καθήκον μας να τιμήσουμε τους ήρωες που το αποφάσισαν – Μπαχτεσλί
Σε μία απίστευτη κίνηση κυνικότητας, ο κυβερνητικός σύντροφος του Τούρκου Προέδρου και ηγέτης των γκρίζων Λύκων, Ντεβλέτ Μπαχτσελί, όχι μόνο δεν απορρίπτει την αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων από τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν, αλλά πάει ακόμα ένα βήμα παραπέρα. Λέει ότι η Οθωμανική Αυτοκρατορία είχε εύλογες αιτίες για να κάνει κάτι τέτοιο!
Σε μία σειρά από αναρτήσεις στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter, ο πρόεδρος του Κόμματος Εθνικιστικού Κινήματος (ΜΗΡ), αφού πρώτα συμβουλεύει όσους υποστηρίζουν τα περί γενοκτονίας να διαβάσουν και τα “σκονισμένα σε κάποιο ράφι τουρκικά αρχεία” γράφει:
Στη συνέχεια με χαρακτηριστική ψυχρότητα γράφει:
“Τα γεγονότα του 1915 είναι το φυσικό αντανακλαστικό, μια σωστή απόφαση, ένα ισορροπημένο βήμα μιας αυτοκρατορίας που έφαγε ένα στιλέτο στην πλάτη. Επιπλέον, η απέλαση [πορείες θανάτου] ήταν υποχρεωτική επιλογή εθνικής ασφάλειας εκείνη την εποχή. Εκείνοι που εντοπίζουν τη γενοκτονία εδώ είναι κύκλοι με εχθρότητα που δεν θα βρουν απήχηση ποτέ στο τουρκικό έθνος”.
1915 olayları sırtından hançer yiyen bir İmparatorluğun doğal refleksi, doğru bir kararı, dengeli bir adımıdır. Kaldı ki tehcir, o dönemki milli güvenliğin zorunlu bir tercihidir. Burada soykırım izi sürenler Türk milletine hiç geçmeyecek düşmanlık besleyen çevrelerdir.
— Devlet Bahçeli (@dbdevletbahceli) April 24, 2021
Σε άλλη ανάρτηση δηλώνει:
“Με την υπόθεση απελάσεων [πορείες θανάτου] του 1915, σώθηκε τουλάχιστον για 100 χρόνια η χώρα μας. Είναι εθνικό καθήκον κάθε πατριώτη και κάθε έθνους να τιμήσει τη μνήμη της γενιάς των ηρώων που έχουν τη θέληση αυτής της στρατηγικής αποφασιστικότητας με έλεος και σεβασμό. Είναι πνευματικό καθήκον να θυμόμαστε τις άγιες μνήμες τους με σεβασμό”.
1915 tehcir vakasıyla son yurdumuzun en az 100 yılı kurtarılmıştır. Bu stratejik kararlılıkta iradesi bulunan kahraman nesli rahmetle ve hürmetle anmak her vatanseverin, her milletperverin milli görevidir. Onların aziz hatıralarını ihtiramla hatırlamak manevi bir vecibedir.
— Devlet Bahçeli (@dbdevletbahceli) April 24, 2021
Σε άλλη ανάρτησή του επιτίθεται στον Ρόναλντ Ρέιγκαν, που χρησιμοποίησε για πρώτη φορά τον όρο γενοκτονία το 1981 και φυσικά διατρανώνει το τουρκικό παρελθόν: “”Στο ένδοξο παρελθόν του τουρκικού έθνους δεν υπάρχει ούτε γενοκτονία ούτε σφαγή. Η ιστορία μας είναι πεντακάθαρη και δεν οφείλουμε να αποδείξουμε τίποτα και σε κανέναν. H δήλωση του Μπάιντεν για γενοκτονία δεν έχει καμία νομική εγκυρότητα και ταυτόχρονα αποτελεί πολιτική ανοησία και ανηθικότητα. Ήρθε η ώρα να χωρίσουν οι δρόμοι μας από μία χώρα που ήταν σύμμαχος”.
