12 Δεκεμβρίου: του Αγίου Σπυρίδωνος του Θαυματουργού

201

Άγιος Σπυρίδωνας, από τους πλέον τιμημένους αγίους της Ορθοδοξίας ο άγιος Σπυρίδων, προστάτης των φτωχών, των ορφανών και των αδικημένων. Είχε τέτοια αγιότητα που του δόθηκε η χάρη άνωθεν να κάνει θαύματα. Το μεγαλύτερο δίχως άλλο ήταν η ανάσταση της πεθαμένης κόρης του, που σηκώθηκε από το μνήμα για να μαρτυρήσει πού είχε φυλαγμένα τα χρήματα που της εμπιστεύθηκε κάποια γυναίκα – και πάλι ξανακοιμήθηκε

Ο Άγιος Σπυρίδων γεννήθηκε το 270 μ.Χ. στο κατεχόμενο χωριό Άσσια (Άσκια) της Κύπρου από οικογένεια βοσκών. Αν και μορφώθηκε, δεν άλλαξε επάγγελμα, συνέχισε και αυτός να είναι βοσκός.

Σαν χαρακτήρας ήταν απλός και αγαθός, γεμάτος αγάπη για τον πλησίον του. Ξεχώριζε για την πίστη του στον Θεό και τη φιλανθρωπία του. Συχνά έπαιρνε τους βοσκούς και τους οδηγούσε στους ιερούς ναούς, όπου τους εξηγούσε ευαγγελικές ή αποστολικές περικοπές. Ο Θεός τον ευλόγησε επίσης να γίνεται συχνά προστάτης χήρων και ορφανών.

Νυμφεύθηκε ευσεβή σύζυγο και απέκτησε μια κόρη, την Ειρήνη. Γρήγορα όμως η σύζυγός του πέθανε. Και, για να επουλώσει το τραύμα του, ο Σπυρίδων αφοσιώθηκε ακόμα περισσότερο στη διδαχή του θείου λόγου.

Μετά από πολλές πιέσεις χειροτονήθηκε ιερέας. Όταν λειτουργούσε λες και παραστέκονταν γύρω τους άγγελοι και όταν έλεγε «ειρήνη πάσι» λες και οι άγγελοι αντιφωνούσαν «και τω πνεύματί σου» αντί των ψαλτάδων. Και, όταν χήρεψε η επισκοπή Τριμυθούντος στην Κύπρο, δια βοής λαός και κλήρος τον εξέλεξαν επίσκοπο. Από τη θέση αυτή ο Σπυρίδων προχώρησε τόσο πολύ στην αρετή, ώστε τον αξίωσε ο Θεός να κάνει πολλά θαύματα.

Έλαβε μέρος και στην Α’ Οικουμενική Σύνοδο και μάλιστα αποστόμωσε τον Άρειο, που ήταν πολύ σπουδασμένος. Εκοιμήθη στις 12 Δεκεμβρίου του 348 μ.Χ.

Πολιούχος:

Κέρκυρα, Μεσολόγγι, Πειραιάς, Κίσαμος Χανίων, Ελαφόνησος, Βόνιτσα

Ο άγιος Σπυρίδωνας πολλές φορές βγαίνει από την εκκλησιά του στην Κέρκυρα, που είναι το λείψανό του και γυρίζει για να βοηθήσει εκείνους που τον επικαλούνται. Γι’ αυτό χαλάει τα υποδήματά του, και είναι αναγκασμένοι να του τ’ αλλάζουν κάθε τόσο.

Άγιος Σπυρίδωνας – Παραδόσεις

Έπειτα απ’ τη γιορτή του Αϊ-Νικόλα, στις 12 Δεκεμβρίου έρχεται ο Αϊ-Σπυρίδωνας, για τον οποίο ο λαός μας πιστεύει πως θεραπεύει τα σπυριά και διώχνει την πανούκλα. Κι ακόμα, πιστεύουν ότι είναι ο βοηθός του Αϊ-Νικόλα σε στεριές και θάλασσες και χαλάει τα παπούτσια του τρέχοντας εδώ κι εκεί να βοηθήσει αυτούς που κινδυνεύουν.

 Ο συναρπαστικός βίος του

Πάντοτε βρίσκονται κάπου και βοηθούν, βοηθούν αυτούς που κινδυνεύουν στα ανοιχτά πέλαγα και δέρνονται στα αρμυρονέρια της θάλασσας.” (Βασίλης Λαμνάτος, “Οι μήνες στην αγροτική και ποιμενική ζωή του λαού μας”). “Ο Άγιος Σπυρίδωνας πολλές φορές βγαίνει από την εκκλησιά του στην Κέρκυρα, που είναι το λείψανό του, και γυρίζει τη θάλασσα και τη στεριά, για να κάμει καλά και να βοηθήσει εκείνους που τον επικαλούνται. Γι’ αυτό χαλάει τα υποδήματά του, και είναι αναγκασμένοι να του τ’ αλλάζουν κάθε τόσο.“ (Νικόλαος Πολίτης, “Παραδόσεις”).

Όταν η πανούκλα «χτύπησε» την Κέρκυρα, το 1825 και ’16, φάνηκε μια φορά στον αέρα ένας καλογεράκος με τη σκούφια του να κυνηγά ένα θηρίο και να το χτυπά μ’ ένα μεγάλο σταυρό. Ο καλογεράκος ήταν ο Άγιος Σπυρίδωνας και το θηρίο η πανούκλα. Ήταν σα λιοντάρι και μαϊμού μαζί, κι είχε φτερά σαν της νυχτερίδας.

Στο κάπο-Σίδερο την ανάγκασε ο Άγιος, χτυπώντας την με το σταυρό, να κάμει σταυρό στο βράχο και να ορκιστεί να μην ξαναπατήσει στην Κέρκυρα. (Νικόλαος Πολίτης, “Παραδόσεις”).

Σε μια κερκυραϊκή παράδοση ο άγιος παριστάνεται να καταδιώκει την πανώλη. Από παρετυμολογία του ονόματός του πιστεύεται ότι θεραπεύει τα σπυριά και την ευλογιά.

Γι’ αυτό και στη γιορτή του φέρνουν κόλλυβα στην εκκλησία. Ακόμη και τον πόνο των αυτιών θεραπεύει και είναι αξιοσημείωτες οι σχετικές θεραπευτικές συνήθειες. Έτσι στην Κίο: Όποιος πονούσε στο αυτί έταζε στον Άγιο Σπυρίδωνα να του πάει γλυκό, να γίνει τ’ αυτί του καλά.

Θαύματα που συγκλονίζουν

Όποιος είχε τέτοιο τάσιμο, τον εσπερινό τ’ Άγίου Σπυρίδωνα έκανε λαλάγγια (τηγανίτες) ή χαλβά και τα πήγαινε στον άγιο Σπυρίδωνα’ ήτανε ένα “μάρμαρο” στο βουνό, στο εξωκλήσιν άγιον Γεώργιον, έβγαινε μέσα από το βουνό κι είχε μια τρύπα στη μέση. Το είχαν φραγμένο με τζάμια γύρω γύρω. Απάνω στο μάρμαρο ήτανε η εικόνα του αγίου Σπυρίδωνος και ένα καντήλι. Έπαιρνε ο παπάς τα λαλάγγια, τους έλεγε μια ευχή και τα μοίραζε στα παιδιά. Ύστερα πήγαινεν ο άρρωστος, άνοιγε τα τζάμια, έβανε τ’ αυτί του επάνω στην τρύπα και παρακαλούσε τον άγιο Σπυρίδωνα να του το γιάνει.

Οι τηγανίτες τ’ Αγιού, είναι ένα ιδιαίτερο κομμάτι από την ελληνική παράδοση και τα ελληνικά έθιμα. Η παράδοση θέλει τους Κερκυραίους την παραμονή της γιορτής του Αγίου Σπυρίδωνα, να κάνουν το βεγιόνι, (την ολονυχτία στην εκκλησία Του). Για να αντιμετωπιστεί, λοιπόν, η κούραση, η νύστα και η ταλαιπωρία της αγρύπνιας, οι ντόπιοι και οι επισκέπτες τρώνε λουκουμάδες (τις τηγανίτες τ’Αγιού). Το έθιμο αυτό τηρείται από την γιορτή του Aγίου Δημητρίου(26/10) μέχρι τις 11 του Δεκέμβρη, παραμονή της γιορτής του Αγίου Σπυρίδωνα. Όλες αυτές τις μέρες τα καντούνια πλημμύριζαν από το λαχταριστό άρωμα των φρέσκων λουκουμάδων! Προς τιμή του λοιπόν, οι νοικοκυρές φτιάχνανε λουκουμάδες στα φουρνέλα (Φουρνέλο (το): Φούρνος Ital. Fornello) και τις γκαζιέρες και οι πλανόδιοι πωλητές στις φουφούδες.

 

ekklisiaonline.gr