Ο Σεργκέϊ Λαβρόφ στην Αθήνα – Τι εξήγγειλε πριν τη συνάντηση με την Κυβέρνηση και σε τι κατέληξαν μετά

504

Λίγες ώρες πριν από τις επαφές του στην Αθήνα ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών φρόντισε με τη δημοσιοποίηση συνέντευξής του στο Αθηναϊκό Πρακτορείο να δώσει το στίγμα των προθέσεών του στα διμερή και περιφερειακά ζητήματα.

Ως προς αυτήν ο Σεργκέι Λαβρόφ είναι σαφής σε όσα λέει και σε όσα δεν λέει. Κάνει λόγο για αδελφικές σχέσεις της χώρας του τόσο με την Αρμενία, όσο και με το Αζερμπαϊτζάν, αποκρούει τη θέση “ότι δήθεν είναι δυνατή και επιτρεπτή η στρατιωτική λύση αυτού του προβλήματος”, και ταυτοχρόνως υπενθυμίζει τις μαραθώνιες διπλωματικές προσπάθειες του ιδίου για την επίτευξη εκεχειρίας.

Το κυριότερο μήνυμα προς την Άγκυρα, ωστόσο, είναι ότι η “τρόικα” των συμπροέδρων της Ομάδας του Μινσκ (ΗΠΑ, Ρωσία, Γαλλία) είναι αυτή “που αποτελεί το κοινώς αναγνωρισμένο πλαίσιο διαμεσολάβησης”, προφανώς χωρίς άλλες διευρύνσεις, όπως θα επιθυμούσε η τουρκική πλευρά, η οποία καλείται “ως εξωτερικός παίκτης” να συνεργασθεί στην αποκλιμάκωση των εντάσεων.

Κατά δεύτερον, ο Σεργκέι Λαβρόφ καταδεικνύει ότι η χώρα του δεν πρόκειται να πάψει να ασχολείται με το ζήτημα της Αγίας Σοφίας της Κωνσταντινούπολης, παρακολουθώντας το κατά πόσον η Τουρκία “θα τηρήσει τις δεσμεύσεις που ανέλαβε για την εφαρμογή όλων των κανόνων και των όρων σε σχέση με το καθεστώς του μνημείου, θα εξασφαλίσει την πλήρη διατήρησή του και την προσβασιμότητα για τους τουρίστες και τους προσκυνητές”.

Επ’ αυτού το εργαλείο της επιλογής της Μόσχας είναι η αναμενόμενη έκθεση των εμπειρογνομώνων του Κέντρου της Παγκόσμιας Κληρονομιάς UNESCO και του Διεθνούς Συμβουλίου Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS), μετά από επιθεώρηση στις 5-9 Οκτωβρίου σχετικά με την ποιότητα των εργασιών αναστήλωσης, που πραγματοποιούνται από την τουρκική πλευρά, καθώς και την εξασφάλιση της ανεμπόδιστης πρόσβασης των εκπροσώπων όλων των θρησκευμάτων στην Αγία Σοφία. Πρόκειται δηλαδή για μιαν ορισμένη διατήρηση της πίεσης, έστω και σε χαμηλούς τόνους, με επιχειρήματα “τεχνοκρατικά”, την ώρα που τονίζεται πάντα η πολιτιστική σημασία του μνημείου για τους Ρώσους και τους Ορθοδόξους όλου του κόσμου.

Το τρίτο και ισχυρότερο μήνυμα αφορά το Κυπριακό επί του οποίου ο Σεργκέι Λαβρόφ, κληθείς να σχολιάσει το άνοιγμα της παραλίας στην περιοχή των Βαρωσίων, εκφράζει “σοβαρή ανησυχία” επειδή αυτό αντιβαίνει σε μια σειρά ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ αλλά και επειδή οιεσδήποτε μονομερείς ενέργειες “δημιουργούν πρόσθετες επιπλοκές στην επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την οριστική διευθέτηση αυτού του παλιού προβλήματος”. Και το βασικότερο: “Η Ρωσική Ομοσπονδία ως μόνιμο μέλος του Συμβουλίου παραμένει προσηλωμένη στις παραμέτρους επίλυσης, όπως αυτές είναι εγκεκριμένες από τα Ηνωμένα Έθνη, και είναι έτοιμη να συμβάλει στην εφαρμογή τους”. Η ιδιόμορφη συνεργασία Άγκυρας-Μόσχας δεν μεταφράζεται σε αλλαγή της ρωσικής στάσης ως προς την επίλυση του Κυπριακού, παρά τη “νέα φιλοσοφία” στην οποία παραπέμπει η τουρκική πλευρά, προωθώντας διχοτομικές λύσεις.

Δικαίωμα της Ελλάδος η επέκταση στα 12 ναυτικά μίλια

Αναφαίρετο δικαίωμα της Ελλάδας χαρακτήρισαν ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας και ο Ρώσος ομόλογός του Σεργκέι Λαβρόφ, την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, με βάση τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας.

“Η Ρωσία δεν μπορεί να τηρήσει κάποια άλλη στάση, εκτός από αυτή που υπαγορεύει το δίκαιο της θάλασσας”, υπογράμμισε από την πλευρά του ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, απαντώντας σε σχετική ερώτηση, ενώ επισήμανε ότι κάθε μέλος αυτής της σύμβασης μπορεί να καταχωρήσει το εύρος των χωρικών υδάτων έως 12 μίλια, τηρώντας την κοινή λογική και τις γεωγραφικές ιδιαιτερότητες.

Ο κ. Δένδιας ανέλυσε στον κ. Λαβρόφ την έξαρση της τουρκικής προκλητικής συμπεριφοράς στην Ανατολική Μεσόγειο, καθώς “μόλις χθες η Τουρκία ανανέωσε για πολλοστή φορά τη βούληση της να διενεργήσει παράνομες σεισμικές έρευνες σε περιοχές της ελληνικής υφαλοκρηπίδας”.

“Είναι φανερό ότι η Τουρκία επενδύει στην κλιμάκωση της έντασης. Αποδεικνύει καθημερινά ότι εκτός της καταπάτησης της διεθνούς νομιμότητας περιφρονεί τις εκκλήσεις φίλων και εταίρων της, τα λόγια της στερούνται οποιασδήποτε αξιοπιστίας”, τόνισε ο κ. Δένδιας.

“Κατέστησα σαφές ότι η Ελλάδα είναι έτοιμη για όλα τα ενδεχόμενα και δεν έχει άλλη επιλογή από το να υπερασπίσει στο ακέραιο την κυριαρχία της και τα κυριαρχικά της δικαιώματα”, σημείωσε και προσέθεσε πως η Ελλάδα είναι “πάντα προσηλωμένη σε έναν εποικοδομητικό διάλογο, αλλά παράλληλα ότι δεν υφίσταται περιθώριο διαλόγου υπό το κράτος πιέσεων και απειλών”.

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε ότι οι διαφορές και τα προβλήματα πρέπει να λύνονται “μόνο μέσω των διαπραγματεύσεων με συνυπολογισμό και σεβασμό των συμφερόντων του καθενός” και “βάσει του Διεθνούς Δικαίου”. Ανέφερε μάλιστα ότι το Δίκαιο της Θάλασσας είναι το κλειδί για την ομαλοποίηση της κατάστασης.

“Οποιαδήποτε προβλήματα που προκύπτουν μεταξύ των χωρών, πρέπει να επιλύονται βάσει του διαλόγου. Όσο και να είναι δύσκολη η κατάσταση μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, εμείς θα είμαστε πάντα υπέρ της συζήτησης και της επίλυσης αυτών των προβλημάτων μέσω απευθείας διαλόγου”, τόνισε ο κ. Λαβρόφ.

”Η Τουρκία έχει γίνει ταξιδιωτικός πράκτορας για τους τζιχαντιστές”

Σε ό,τι αφορά τις περιφερειακές εξελίξεις, ο κ. Δένδιας επισήμανε πως σε όλες τις περιπτώσεις που συζητήθηκαν με τον ομόλογό του “κοινός παρονομαστής είναι ο αποσταθεροποιητικός ρόλος της Τουρκίας και οι νεοθωμανικές επεκτατικές βλέψεις της”.

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών έθεσε μάλιστα το ζήτημα των εξαγωγών στρατιωτικού εξοπλισμού προς την Τουρκία και του γεγονότος ότι ο εξοπλισμός αυτός αποσταθεροποιηθεί το σύνολο των χωρών της περιοχής.

Εξέφρασε ακόμη στον κ. Λαβρόφ την ανησυχία του “για τον ιδιαίτερα αρνητικό ρόλο που διαδραματίζει η Τουρκία στη Συρία, υπονομεύοντας τις επιτυχίες κατά του Daesh, και για το γεγονός ότι η Τουρκία έχει καταστεί “γραφείο ταξιδιών” για τζιχαντιστές”.

Αναφορικά με τη Λιβύη, υπογράμμισε ότι η Ελλάδα χαιρέτισε θερμά την ανακοίνωση μόνιμης εκεχειρίας μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών, ενώ τόνισε πως “προϋπόθεση για την επίτευξη αυτού του στόχου είναι όμως όλες οι πλευρές να σεβαστούν και να υλοποιήσουν το σύνολο των πτυχών της συμφωνίας της Γενεύης, συμπεριλαμβανομένης της αποχώρησης των ξένων μαχητών από το έδαφος της Λιβύης”.

Όσον αφορά το Ναγκόρνο Καραμπάχ, οι δύο πλευρές συζήτησαν τις προσπάθειες που καταβάλλει η διεθνής κοινότητα με τη Ρωσία να παίζει κύριο ρόλο για την επίτευξη εκεχειρίας μεταξύ των αντιμαχόμενων πλευρών. Οι δύο πλευρές εξέφρασαν την επιθυμία η εκεχειρία να διαρκέσει, ενώ ο κ. Δένδιας ενημέρωσε τον ομόλογό του για την πρόσφατη επίσκεψή του στο Ερεβάν.

Συζητήθηκε ακόμη το Κυπριακό, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καθώς όπως τόνισε ο κ. Δένδιας, “η Ρωσία έχει ειδικό βάρος σαν μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας, υποστηρίζει σταθερά και με συνέπεια τις σχετικές προσπάθειες που καταβάλλονται, κάτι που η Ελλάδα εκτιμά ιδιαίτερα”.

Επιβεβαιώνονται οι ιστορικοί δεσμοί Ελλάδας – Ρωσίας

Αναφορικά με τις σχέσεις Ελλάδος- Ρωσίας, ο κ. Δένδιας τόνισε ότι οι δύο χώρες και οι λαοί τους συνδέονται με μια μακροχρόνια, ισχυρή φιλία που εδράζεται στην ιστορία, τον πολιτισμό, τη θρησκεία, τον αλληλοσεβασμό και την αλληλοκατανόηση, ενώ υπογράμμισε πως η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί σταθερό συνομιλητή της Ρωσίας.

“Οι σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών μας έχουν διάρκεια αιώνων. Ξεκίνησαν πριν από την ανεξαρτησία της χώρας μου και δεν λησμονούμε ότι η Ρωσία έπαιξε καταλυτικό ρόλο στον αγώνα της Ελλάδος για την ανεξαρτησία”, σημείωσε και προσέθεσε: “Προσβλέπουμε στην εκπροσώπηση της Ρωσίας στο υψηλότερο επίπεδο στις εκδηλώσεις για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής επανάστασης το 2021”.

Σημείωσε δε πως η Ελλάδα, κράτος-μέλος της ΕΕ και του ΝΑΤΟ, επιθυμεί και εργάζεται για τη διατήρηση και την ενδυνάμωση των διαύλων επικοινωνίας μεταξύ των Οργανισμών αυτών και της Ρωσίας, μέσω των θεσμοθετημένων δομών.

“Η Ρωσία είναι και θα παραμείνει ένα αναπόσπαστο μέρος της ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής ασφάλειας και παράλληλα αποτελεί διεθνή παράγοντα”, ανέφερε.

Επισήμανε ότι σε ό,τι αφορά τις οικονομικές σχέσεις Ελλάδος- Ρωσίας, δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην ενέργεια, στον οικονομικό και στον πολιτιστικό τομέα και ιδιαίτερα στα θέματα ενέργειας, όπου η Ελλάδα προσβλέπει στη συνέχιση της αμοιβαία επωφελούς συνεργασίας και στην επέκτασή της σε τομείς όπως οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.

Από την πλευρά του, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών χαρακτήρισε την Ελλάδα “έναν από τους σημαντικότερους εταίρους της Ρωσίας με μακραίωνους ιστορικούς δεσμούς φιλίας”. Υπενθύμισε δε ότι κατά την έναρξη της πανδημίας η μία χώρα βοήθησε την άλλη, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τον επαναπατρισμό των πολιτών.

Επισήμανε ότι σε διμερές επίπεδο, υπάρχει αμοιβαίο ενδιαφέρον η μείωση του διμερούς εμπορίου να ξεπεραστεί το ταχύτερο δυνατόν, ενώ μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες θα πραγματοποιηθεί η μεικτή διυπουργική επιτροπή για την οικονομική βιομηχανική επιστημονική και τεχνολογική συνεργασία.

Ο κ. Λαβρόφ εξέφρασε την εκτίμησή του στην Ελλάδα που προεδρεύει στην επιτροπή υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης και στις αρχές του Νοεμβρίου θα υπογραφούν πολύ σημαντικά έγγραφα, όπως η Διακήρυξη της Αθήνας και σημαντικές πρωτοβουλίες για την εκπαίδευση και τον πολιτισμό. Ο Ρώσος υπουργός προσκάλεσε τον κ. Δένδια να επισκεφθεί για ακόμη μια φορά τη Ρωσία.

Τέλος, οι δύο πλευρές υπέγραψαν Κοινό Μνημόνιο για τη διεξαγωγή του “Έτους Ιστορίας Ελλάδας-Ρωσίας” το 2021, το οποίο χαρακτήρισαν ενδεικτικό της κοινής μας βούλησης να προχωρήσουν τη σχέση ένα βήμα μπροστά και στον πολιτιστικό τομέα.