Χάρη Μπικηρόπουλου : Ορφέας και Λειβηθρίδες – Μια συλλογή με έρωτα και μέθη του κάλλους

631

Κριτική του Θανάση Μπίντα

Έπεσε στα χέρια μου η πρόσφατη ποιητική συλλογή του Χάρη Μπικηρόπουλου. Πρόκληση για να την μελετήσω με επιμέλεια ήταν βέβαια το ιδιαίτερο γράψιμο του ποιητή αλλά δεν σας κρύβω ότι περισσότερο με τράβηξε ο τίτλος του βιβλίου : ΟΡΦΕΑΣ ΚΑΙ ΛΕΙΒΗΘΡΙΔΕΣ. Να αναλογίστηκα, άρχισαν οι ντόπιοι να εμπνέονται από το ιστορικο-γεωγραφικό και ανθρωπολογικό βάθος του τόπου μας.

Γη του Ολύμπου
σπέρνουμε και θερίζεις
την υπάρξή μας

Πριν προσεγγίσω κριτικά το έργο αυτό του Χάρη Μπικηρόπουλου, για την πλήρη κατανόησή του επιθυμώ να παραθέσω παρενθετικά κάποιες σκέψεις μου για τη χρηστικότητα της Ποίησης ειδικά στις μέρες μας.

Όταν η ποίηση είναι υψηλών προδιαγραφών και στόχων κωδικοποιεί τις ανθρώπινες αναγκαιότητες για ουσιαστική ελευθερία, χαλιναγωγεί τα ορμέμφυτα, την ίδιο-τέλεια, την εγωτική αυτοσυντήρηση, την τάση για επιβολή και επιβουλή στον συνάνθρωπο, την ηδονοφόρα ροπή των εγκοσμίων. Αντιπαλεύει τον ανυπέρβλητο προκαθορισμό και τις δεσμεύσεις της φυσικής μας ύπαρξης.

Σαν ψηφιδωτό
πολύχρωμες οι λέξεις
ερωτοτροπούν

Η ποίηση εκφράζει τις λαμπερές, τις καινοτόμες ιδέες ώστε να νοιώθουμε το ρίγος της αθανασίας (cogito ergo sum). Η ποίηση συνδυάζει αντιθετικά στοιχεία του έλλογου και του παράλογου, γεγονός ευτυχέστατο για τον πολιτισμό. Η συγχρώτιση αυτή ελλόγου και παραλόγου εδράζεται στην αδήριτη ανάγκη να κατανοήσει ο άνθρωπος το αόρατο, το ασύλληπτο, το δέος. Εργαλεία της ο Έρως και η Μέθη του Κάλλους.

Όταν σε μισώ
στοχοποιώ πρωτίστως
τον εαυτό μου

Ο Χάρης Μπικηρόπουλος τολμά να σπέρνει άνθη του Ποιητικού Λόγου μέσα στον στέρφο πνευματικό επαρχιωτισμό, εδώ που βιώνουμε μια ανεπανάληπτη ξηρασία (τι κρίμα !) στον αιώνιο εμβληματικό χώρο των Λειβήθρων και του Ολύμπου όπου πρωτοεμφανίστηκε και πρωτοεκφράστηκε η ανθρωποκεντρική, κοινωνούμενη βεβαιότητα με την παρουσία του Ορφέα.

Χιονίζει άνθη
παγωμένη η πλάση
ζεστή η καρδιά

Αγαπητέ Θεο-Χάρη Μπικηρόπουλε με την πρόσφατη ποιητική συλλογή σου επαληθεύεις την ορφική παρακαταθήκη:  «αυτά που μας δίνουν χαρά θέλουμε να τα μοιραζόμαστε».

Προσανάμματα
οι ιδέες π’ αλλάζουν
τον κόσμο όλο

ή

Σκάβω τη γη μας.
Σπόρους, ρίζες και ελπίδες
θα καλλιεργώ

Σε καιρούς που η αν-αίσθητη τεχνολογία καλπάζει μετατρέποντας τον άνθρωπο σε εξάρτημα μιας αριστοτεχνικά καλοκουρδισμένης άψυχης μηχανής, σε καιρούς που ο εξανθρωπιστικός πολιτισμός αιωρείται σαν εκκρεμές οικονομιστικής αλαζονείας και ελαφρότητας ο Χάρης Μπικηρόπουλος τολμά αθεράπευτα ρομαντικά να προτείνει με την ποίησή του μια άλλη ταυτοτική συνείδηση, μιαν άλλη αυτοαντίληψη και αυτοεκτίμηση.

Θυμήσου φίλε,
δεν είναι ο εχθρός σου
δίκαιος ποτέ

Με τους στίχους του εκφράζει αλήθειες που αντανακλούν το πιο βαθύ, το πιο προσωπικό μέρος του εαυτού μας. Οι λέξεις του, οι αράδες του περιέχουν ουσία που κυριολεκτικά «βοά» με μια ελεγειακή τρυφερότητα που μετουσιώνει και σαρκώνει ξανά εκείνο το εσωτερικό κομμάτι του ανθρώπου που χάθηκε – αλλοίμονο – στη δίνη της τάχα νεωτερικότητας. Έτσι ο Μπικιρόπουλος πραγματώνει την έκρηξη του Λόγου με αισθητική απόλαυση.

Απεγνωσμένος
παλεύεις στη ζωή σου
να μην ηττηθείς

Ένας μικρός στίχος, μια τοσοδούλα μικρή φράση στο έργο του εμπεριέχει ζωή αιώνων από την εποχή των Λειβηθρίδων Μουσών. Τα διακόσια πενήντα επτά άτιτλα χαϊκού του (διαφωνώ με τον όρο χαΪκού. Δεν συνταιριάζει με το Ελληνικό φως. Θα μπορούσε να τα ονοματίσει λιανοτράγουδα) είναι ελεγείες δοξαστικές του ανθρώπου. Μοτίβα αισθησιακά, εκφράσεις κοινωνικής κριτικής, σκέψεις βαθιά συναισθηματικές, σαλπίσματα χρέους και τιμής, αναφορές με διάθεση του φιλοσοφείν, διαπιστώσεις της αναπόφευκτης μοίρας, μηνύματα αισιόδοξα, απογοητεύσεις στο ταξίδι της ζωής, ερωτικά αλλά και σεξιστικά.

Υπεροπτικός
ο έρωτας μονομαχεί
με την αγάπη

Κοντολογίς, η έμπνευσή του είναι ένα χάρμα ζωής μέσα σε μια ανεκπλήρωτη αναζήτηση η οποία όμως ειδωλοποιεί  αξίες που μας προτείνει να προσκυνούμε. Είναι ματιές στην καθημερινότητα που καταλήγει κάθε φορά στη σκληρή διαπίστωση μιας αδήριτης Ανάγκης.

Ο χρόνος λίγος
το κορμί μου μάχεται
ψυχή μου βάστα

Μελετώντας την ποίηση του Χάρη Μπικιρόπουλου, μου δίνει την εντύπωση πως προσπαθεί να αιωνοποιήσει το επίκαιρο, το συμπτωματικό και το εφήμερο. Η ποίησή του εκπέμπει στον εσωτερικό μας κόσμο πολυσήμαντους μύθους αναγκαίους για την ισορροπημένη πορεία μας στο βιοτό χρόνο της ζωής μας.

Στις χειραψίες
αποκαλύπτονται
οι ψυχές τι κρύβουν

Είναι αφηγήματα σύντομα αλλά μεστά και πυκνονοητά τα ποιήματα του Χάρη Μπικηρόπουλου που επιχειρούν αν δώσουν απαντήσεις μα και να προβληματίσουν προσεγγίζοντας την αλήθεια, υποκειμενική και αντικειμενική η οποία βρίσκεται κάτω από την απατηλή επιφάνεια. Αυτός ο κόσμος, μας λέει, είναι εν μέρει λογικός, εν μέρει παράλογος.

Ντουνιά ! Οδεύεις
αυτοκαταστροφικά
στην κόλασή σου

Τα κατά λόγον ανέφικτα μεταβάλλονται σε εφικτά στον ποιητικό λόγο του Χάρη Μπικηρόπουλου. Μας οδηγεί, έτσι, πέρα από το επιστητό με την αισθαντική νόηση, τη λεπτή διάφανη ειρωνεία και φαντασία του.

Πόσες οι πίκρες
που στήσανε καρτέρι
να με λαβώσουν ;

Αξίζει τις μέρες της περισυλλογής μας να εξερευνήσουμε νοητικά την ποίηση του Χάρη Μπικηρόπουλου. Θα μας μεταφέρει σε τόπους από-κοσμους του νου και της ψυχής.

Στο σταυροδρόμι
ευτυχία και πόνος
διαπληκτίζονται

 

Θανάσης Μπίντας