Επιστροφή στην Κρήτη του ’50

162

Oι διατροφικές συνήθειες των Κρητικών μελετώνται ενδελεχώς από τα μέσα του 20ού αιώνα και αποτελούν πρότυπο για τη μεσογειακή διατροφή.

Κρητικός, ετών 40 στην Κρήτη του 1950. Ο μέσος όρος βάρους του ήταν περίπου 63 κιλά. Ασκούνταν καθημερινά για πολλές ώρες σε γεωργικές εργασίες στα χωράφια και περπατούσε πολλά χιλιόμετρα. Ας δούμε τι έτρωγε: Δημητριακά, όσπρια, πολλά λαχανικά τοπικής παραγωγής, φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, χορταράκια του βουνού, ξηρούς καρπούς, μέλι και σε μικρότερες ποσότητες γάλα, τυρί, αυγό, ψάρι, κόκκινο και λευκό κρέας.

Φυσικά σε όλες τις παρασκευές χρησιμοποιούσε άφθονο κρητικό ελαιόλαδο. Συνόδευε το φαγητό του κυρίως με κόκκινο κρασί. Οι τροφές του ήταν στην πλειονότητά τους εποχιακές και σχεδόν καθόλου επεξεργασμένες.

Οταν ο Αμερικανός ερευνητής Ανσελ Κις ξεκίνησε στα μέσα του 20ού αιώνα τη διάσημη πλέον έρευνα των Επτά Χωρών, μία από τις μεγαλύτερες, σημαντικότερες και πιο μακροχρόνιες επιδημιολογικές μελέτες, όπου συμπεριλήφθηκε και η Ελλάδα –Κρήτη και Κέρκυρα–, οι πληροφορίες που συνέλεξε από ένα δείγμα 600 περίπου ατόμων στην Κρήτη τον εντυπωσίασαν τόσο πολύ, που έκανε λόγο για «φαινόμενο».

Οι Κρητικοί είχαν το καλύτερο επίπεδο υγείας ακόμη και σε σχέση με άλλες μεσογειακές περιοχές και γι’ αυτό οι διατροφικές τους συνήθειες μελετώνται ενδελεχώς από τότε και αποτελούν πρότυπο για τη μεσογειακή διατροφή. Δυστυχώς, όλα αυτά μάλλον ανήκουν στο παρελθόν, καθώς οι ενήλικοι Ελληνες εγκαταλείπουν όλο και περισσότερο τη μεσογειακή διατροφή. Ο «κρητικός τρόπος» όμως δεν σταματάει να μας εκπλήσσει με τη δυναμική του. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, φαίνεται ότι αποτελεί τη λύση ακόμη και προς την κατεύθυνση της διασφάλισης της βιωσιμότητας του συστήματος διατροφής.

Σήμερα κανείς δεν αμφιβάλλει ότι οι επιλογές που κάνουμε στο πιάτο μας έχουν άμεση επίπτωση στο περιβάλλον. Η δραστική μείωση της κατανάλωσης κρέατος λ.χ. είναι μονόδρομος για να αποφευχθεί η επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής, καθώς η εκτροφή ζώων οδηγεί σε παραγωγή μεγάλων ποσοτήτων «αερίων του θερμοκηπίου» και σε αποψίλωση εκτάσεων πρασίνου. Αρα, η επιστροφή σε έναν τρόπο διατροφής κοντά σε αυτόν των Κρητικών στα μέσα του 20ού αιώνα, σώζει και το περιβάλλον. Επιστροφή στην Κρήτη του ’50, λοιπόν.

Πηγή: kathimerini.gr