«Ευχαριστούμε, τώρα μόλις σώσατε μία ζωή»

246

Τη Δευτέρα, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων του μετρό στον σταθμό του Συντάγματος, το προσωπικό του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας συνέλεξε περίπου 100 μονάδες αίματος από εθελοντές αιμοδότες. Η συγκεκριμένη δράση ήταν η πέμπτη που γίνεται στο πλαίσιο του προγράμματος «4 Εποχές της Αιμοδοσίας», το οποίο φαίνεται να έχει αποκτήσει το δικό του «κοινό»: νέους ανθρώπους που ήρθαν για πρώτη φορά σε επαφή με τον κόσμο της εθελοντικής αιμοδοσίας, αλλά και παλαιούς «γνώριμους» εθελοντές.

Οι μονάδες αίματος που συλλέχθηκαν στο πλαίσιο της συγκεκριμένης δράσης είναι μια μικρή «ανάσα» για την κάλυψη των αναγκών των ασθενών σε μια περίοδο που, λόγω γρίπης και εορτών, διαχρονικά καταγράφονται ελλείψεις αίματος. «Το δίμηνο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου είναι πάντα δύσκολο για την αιμοδοσία», σημειώνει στην «Κ» η πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (ΕΚΕΑ) Χάρις Ματσούκα και εξηγεί: «Από τη μια είναι οι αργίες των Χριστουγέννων, που έχουν ως αποτέλεσμα να μειώνεται η προσέλευση αιμοδοτών στις υπηρεσίες, και από την άλλη η επιδημία γρίπης, που εκ των πραγμάτων αποκλείει από την αιμοδοσία όσους νοσούν».

Κάθε χρόνο αυτή την εποχή, σύλλογοι ασθενών απευθύνουν εκκλήσεις για αίμα σε φίλους, συγγενείς και στο ευρύ κοινό. Μόλις την περασμένη Τετάρτη, ο Πανελλήνιος Σύλλογος Πασχόντων από Μεσογειακή Αναιμία απηύθυνε πρόσκληση για προσφορά αίματος για τις ανάγκες των μεταγγιζόμενων στο «Αγία Σοφία». Συχνές και οι εκκλήσεις του ΕΚΕΑ στους εθελοντές αιμοδότες μέσω μηνυμάτων sms. «Κάποιοι μπορεί να το θεωρούν πίεση», σημειώνει η κ. Ματσούκα, η οποία τονίζει ότι η συγκεκριμένη υπηρεσία μπορεί να αποτελέσει ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για να περάσει ένα ισχυρό μήνυμα υπέρ της αιμοδοσίας. Χαρακτηριστικό παράδειγμα-πρότυπο για το ΕΚΕΑ είναι αυτό της Σουηδίας, όπου ο εθελοντής αιμοδότης λαμβάνει sms στο κινητό του «Ευχαριστούμε. Τώρα μόλις σώσατε μία ζωή» κάθε φορά που αίμα το οποίο ο ίδιος πρόσφερε μεταγγίζεται σε ασθενή.

Αν και μακριά ακόμη από τον στόχο της αποκλειστικής κάλυψης των αναγκών της χώρας σε αίμα από τακτικούς εθελοντές, το σχετικό ποσοστό συνεχώς αυξάνει τα τελευταία χρόνια. Το 2018, περισσότερες από έξι στις δέκα μονάδες αίματος που χρησιμοποιήθηκαν στη χώρα προέρχονταν από εθελοντές αιμοδότες, όταν το 2010 ήταν στο 50%. Σύμφωνα με την κ. Ματσούκα, τα τελευταία χρόνια σταθερά η Ελλάδα συλλέγει 550.000-580.000 μονάδες αίματος, εκ των οποίων πέρυσι το 63% προερχόταν από εθελοντές αιμοδότες, το 1,5% από τις Ενοπλες

Δυνάμεις, το 4,5% από τον ελβετικό Ερυθρό Σταυρό και το 31% από το συγγενικό περιβάλλον ασθενών που χρειάζονται αίμα.

Η στρέβλωση

«Πρόκειται για μια στρέβλωση του συστήματος», επισημαίνει η πρόεδρος του ΕΚΕΑ, σχολιάζοντας το πρωτοφανές για την Ευρώπη φαινόμενο της αναγκαστικής αιμοδοσίας από συγγενείς ασθενών. Εδώ και 40 χρόνια, με την κατάργηση της αμειβόμενης αιμοδοσίας, έχει κυριαρχήσει η νοοτροπία ότι οι ασθενείς «χρωστούν» το αίμα που θα χρησιμοποιήσουν. «Πόσες φορές το προσωπικό λέει σε ασθενείς ότι δεν θα προγραμματιστεί το χειρουργείο εάν δεν διασφαλιστεί αίμα από συγγενείς αιμοδότες; Εχουμε ακόμα και καταγγελίες από συγγενείς ασθενών που τελικά κατέληξαν και οι οποίοι συνεχίζουν να λαμβάνουν οχλήσεις ότι χρωστούν αίμα!» αναφέρει χαρακτηριστικά η κ. Ματσούκα.

«Πρέπει κάποια στιγμή να βρούμε το θάρρος να πούμε ότι σταματάμε να ζητάμε αίμα», σημειώνει η ίδια. «Αυτό μπορεί να γίνει μόνο με συνεχή παρακίνηση του πληθυσμού για εθελοντική αιμοδοσία αλλά και με στρατηγική, ώστε όσοι ανταποκριθούν να παραμείνουν εθελοντές και να προσφέρουν σε τακτική βάση». Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι αυτή τη στιγμή υπάρχουν 320.000 εθελοντές. Πολλοί από αυτούς είναι αιμοδότες πρώτης φοράς, που σημαίνει ότι δεν είναι σίγουρο πως θα γίνουν και συστηματικοί εθελοντές δότες. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπολογίζει ότι, για να έχει μια χώρα επάρκεια σε αίμα, θα πρέπει το 3% του πληθυσμού της να προσφέρει αίμα σε τακτική βάση. Αυτό σημαίνει ότι και η Ελλάδα θα μπορούσε να έχει επάρκεια αίματος εάν όλοι οι εθελοντές ήταν «ενεργοί» και πρόσφεραν αίμα 1,5 με 2 φορές τον χρόνο.

«Απαιτούνται συνεχείς προσπάθειες από πλευράς αρμοδίων οργάνων για να κρατήσεις εντός του συστήματος όσους έδειξαν ευαισθησία και πρόσφεραν αίμα. Οι έκτακτες εκκλήσεις πάντα προσελκύουν τους πολίτες. Το θέμα είναι πώς αυτοί θα προσφέρουν σε τακτά χρονικά διαστήματα», τονίζει η κ. Ματσούκα. Στο πλαίσιο αυτό, το ΕΚΕΑ έχει ήδη ξεκινήσει από τα μέσα Δεκεμβρίου τη λειτουργία σταθερής αίθουσας αιμοληψίας στο Αιγάλεω (λεωφόρος Θηβών 314, εντός του γηπέδου «Σταύρος Μαυροθαλασσίτης»), σε μια προσπάθεια να αποσυνδεθεί η αιμοδοσία από το νοσοκομειακό περιβάλλον και τους κακούς συνειρμούς που αυτό δημιουργεί. Εχει δρομολογηθεί η λειτουργία άλλων τριών σταθερών αιθουσών στο Λεκανοπέδιο (Αμπελόκηποι, οδός Σταδίου και Καλλιθέα). Ο στόχος είναι, σε συνδυασμό με τις κινητές μονάδες αιμοληψίας, να συλλέγονται καθημερινά 700 μονάδες αίματος, που είναι και οι ημερήσιες ανάγκες των νοσοκομείων στην Αττική. Στη διάδοση του μηνύματος αποσκοπεί και το Κύπελλο Εθελοντικής Αιμοδοσίας που διοργανώνει φέτος η Ενωση Σωματείων Καλαθοσφαίρισης Αττικής σε συνεργασία με το ΕΚΕΑ.  Σωματεία μπάσκετ θα ανταγωνισθούν προσφέροντας αίμα και στο τέλος του έτους θα ανακοινωθεί η ομάδα με τη μεγαλύτερη προσφορά.

Πηγή: kathimerini.gr