Το πακέτο αλλαγών που δρομολογεί η ηγεσία του υπουργείου Παιδείας για τα ελληνικά πανεπιστήμια μέσα στο 2020 συνοδεύεται και από ισχυρό δείγμα εξωστρέφειας. Ηδη, εκπρόσωποι από αμερικανικά πανεπιστήμια –προς το παρόν γύρω στα 15– έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον για να συνάψουν συνεργασία με ελληνικά ΑΕΙ και αναμένεται να έλθουν στην Ελλάδα στα τέλη Μαρτίου για να έχουν επαφές με εκπροσώπους πανεπιστημίων και να επισκεφθούν ιδρύματα στην Αθήνα και στην επαρχία. Η υπουργός Νίκη Κεραμέως, για την προετοιμασία του εγχειρήματος, συνοδεύει αύριο τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη στο ταξίδι του στις ΗΠΑ.
Ειδικότερα, η Ελληνίδα υπουργός κατά την επίσκεψή της στις ΗΠΑ τον περασμένο Σεπτέμβριο συναντήθηκε με την υφυπουργό των ΗΠΑ για την Παιδεία και τον Πολιτισμό, Mαρί Ρόις, και υψηλόβαθμα στελέχη του μη κερδοσκοπικού Διεθνούς Ινστιτούτου για την Εκπαίδευση (ΙΙΕ).
Επίσης, τότε πραγματοποιήθηκε online ενημερωτικό σεμινάριο, στο οποίο μετείχαν εκπρόσωποι από 120 αμερικανικά πανεπιστήμια. Σε συνεργασία με το ΙΙΕ, αντιπροσωπεία αμερικανικών πανεπιστημίων θα έλθει στην Ελλάδα για να γίνει το επόμενο, πιο εξειδικευμένο βήμα συνεργασίας με ελληνικά ΑΕΙ. Οπως ανέφερε στην «Κ» υψηλόβαθμο στέλεχος του υπουργείου Παιδείας, μεταξύ των ΑΕΙ που έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον είναι και μέλη της περίφημης Ivy League, την οποία αποτελούν τα πανεπιστήμια Κολούμπια, Μπράουν, Χάρβαρντ, Πρίνστον, Γέιλ, Κορνέλ, το Κολέγιο Ντάρτμουθ και το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνιας. Οι Αμερικανοί θα έχουν μια προπαρασκευαστική συνάντηση με ομάδα πρυτάνεων και εν συνεχεία με επιμέρους ενδιαφερόμενα ελληνικά πανεπιστήμια, ώστε να προχωρήσουν σε επιμέρους συνεργασίες. Κύριοι στόχοι θα είναι η εκπόνηση κοινών προγραμμάτων σπουδών μεταξύ ελληνικών και αμερικανικών πανεπιστημίων, η συμμετοχή αλλοδαπών φοιτητών σε ξενόγλωσσα και θερινά προγράμματα στη χώρα μας και η ανταλλαγή φοιτητών και ερευνητών των δύο χωρών. Ηδη, σύμφωνα με πληροφορίες της «Κ», το υπουργείο Παιδείας έχει δρομολογήσει την αλλαγή θεσμικού πλαισίου για την αναγνώριση ξένων πτυχίων από την Ελλάδα, στο πλαίσιο και της διευκόλυνσης της εξωστρέφειας των ελληνικών ΑΕΙ, που προσπαθούν να προσελκύσουν ξένους φοιτητές.
Μάλιστα, για τα ξενόγλωσσα προπτυχιακά προγράμματα το υπουργείο απελευθερώνει το πλαίσιο ίδρυσης και λειτουργίας τους. Σύμφωνα με σχετική ρύθμιση που θα συμπεριληφθεί στο επόμενο νομοσχέδιο για την ίδρυση της νέας Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης, τα πανεπιστήμια θα μπορούν να ιδρύουν τα ξενόγλωσσα προγράμματα χωρίς την υπουργική σφραγίδα, αλλά με προϋπόθεση ότι τα προγράμματα θα έχουν πιστοποιηθεί από το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης. Τα ξενόγλωσσα θα έχουν στόχο και την προσέλκυση ξένων φοιτητών, καθώς για τους εισακτέους εκτός Ευρωπαϊκής Ενωσης θα υπάρχουν δίδακτρα, ενώ θα προσφέρουν και νέες θέσεις εργασίας. Μάλιστα, δίνεται η δυνατότητα ακόμη και ίδρυσης προγραμμάτων σπουδών στην Ιατρική και στα αντικείμενα των μηχανικών, δηλαδή, προγράμματα πενταετούς και εξαετούς φοίτησης. Ταυτόχρονα, σχεδιάζεται να δοθεί η δυνατότητα και σε Ελληνες αποφοίτους λυκείου να φοιτήσουν σε αυτά μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων (ή όποιου άλλου συστήματος πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση ισχύσει) και χωρίς δίδακτρα.
Παράλληλα, το υπουργείο Παιδείας δρομολογεί σειρά αλλαγών στη λειτουργία των ΑΕΙ, οι οποίες θα ενισχύσουν τη διοικητική αυτονομία τους και την ευελιξία στην αναζήτηση πόρων, σε συνδυασμό με τη λογοδοσία και την αξιολόγηση του έργου τους. Μεταξύ του πακέτου μεταρρυθμίσεων είναι η αλλαγή στο σύστημα χρηματοδότησης. Το υπουργείο προτείνει ότι το 80% της χρηματοδότησης των ΑΕΙ θα ορίζεται με βάση συγκεκριμένους, αντικειμενικούς δείκτες (π.χ. αριθμός εισακτέων, εκτιμώμενο κόστος ανά φοιτητή, διάρκεια προγραμμάτων σπουδών, εργαστήρια, διασπορά τμημάτων). Το υπόλοιπο 20% θα χορηγείται με βάση τις επιδόσεις κάθε ΑΕΙ σε συγκεκριμένους δείκτες· μεταξύ αυτών είναι η επαγγελματική απορρόφηση των αποφοίτων, οι δράσεις εξωστρέφειας των ιδρυμάτων, η αναλογία πτυχιούχων / εισερχόμενων φοιτητών, ο αριθμός των δημοσιεύσεων και των ετεροαναφορών ανά καθηγητή. Κάθε ίδρυμα θα επιλέγει την ομάδα κριτηρίων στα οποία θέλει να αξιολογηθεί για να λάβει το 20% της ετήσιας χρηματοδότησης που του αναλογεί.
Κίνητρα για δωρεές
Παράλληλα, θα χορηγηθούν φορολογικά κίνητρα για δωρεές που θα κατευθυνθούν στα ΑΕΙ, ενώ θα γίνει πιο ευέλικτο το πλαίσιο αξιοποίησης των κληροδοτημάτων και των ερευνητικών αποτελεσμάτων που παράγονται στα ΑΕΙ με στόχο την κατοχύρωσή τους (πατέντες). Μάλιστα, για τη μείωση της γραφειοκρατίας στους ειδικούς λογαριασμούς κονδυλίων έρευνας (ΕΛΚΕ) των ΑΕΙ, το υπουργείο Παιδείας προωθεί ρύθμιση η οποία ικανοποιεί τη Σύνοδο των Πρυτάνεων, χωρίς ωστόσο οι ΕΛΚΕ να «απελευθερωθούν» από τους κανόνες που διέπουν το δημόσιο λογιστικό. Το υπουργείο Παιδείας, επίσης, σκοπεύει να ενισχύσει τις συμπράξεις των ΑΕΙ με ιδιώτες για την κατασκευή κτιρίων και δη φοιτητικών εστιών.
Μείζον θέμα για την οργάνωση των πανεπιστημίων είναι και το ζήτημα των μετεγγραφών από τα περιφερειακά στα κεντρικά ΑΕΙ, οι οποίες πλέον έχουν μετατραπεί σε μέσο άσκησης κοινωνικής πολιτικής, καθώς δεν υπάρχουν οι κατάλληλες δομές φοιτητικής μέριμνας (σίτιση, στέγαση) υπέρ των φοιτητών που σπουδάζουν μακριά από την οικογενειακή εστία.
Στο πλαίσιο του εξορθολογισμού του συστήματος, το υπουργείο θα προωθήσει νέο νόμο για τις μετεγγραφές. Ενδεικτικά, θα συνυπολογίζονται πλέον και οι βαθμοί των αιτούντων, ώστε να μην παρατηρείται εισακτέοι με 10.000 μονάδες, διά της μετεγγραφής να καταλήγουν σε άλλη σχολή με λ.χ. 17.000-18.000 μόρια, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται δύο κατηγορίες εισακτέων.
Ηδη, η Σύνοδος Πρυτάνεων έχει εκφραστεί θετικά για την πλειονότητα των αλλαγών· έχει εκφράσει ενστάσεις μόνο για το νέο σύστημα χρηματοδότησης, ζητώντας να υπάρχουν επιπλέον της συνολικής χρηματοδότησης διαθέσιμα κονδύλια ως επιβράβευση των ΑΕΙ εάν υλοποιήσουν συγκεκριμένους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς στόχους, αλλά απορρίπτει την πρόταση το 20% της κρατικής χρηματοδότησης να χορηγείται στα ΑΕΙ εάν πιάσουν συγκεκριμένους στόχους. Πρόκειται για αλλαγές που θα προσφέρουν στα ελληνικά ΑΕΙ μια δυναμική για ένα νέο ξεκίνημα.
Ηλεκτρονικά οι φοιτητικές ψηφοφορίες
Το νέο πλαίσιο λειτουργίας για τα ΑΕΙ που δρομολογεί το υπουργείο Παιδείας θα παρουσιαστεί μετά την ψήφιση του νόμου για την ίδρυση της νέας Εθνικής Αρχής Ανώτατης Εκπαίδευσης. Μεταξύ των ρυθμίσεων που θα προωθηθούν είναι η καθιέρωση ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τις εκλογικές διαδικασίες των φοιτητών. Ηδη, υπάρχει ένα κεντρικό σύστημα ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τις πρυτανικές εκλογές. Η ηλεκτρονική ψηφοφορία στις εκλογές των φοιτητών (π.χ. σε μία συνέλευσή τους) θα ενισχύσει τη φωνή τους και εκτιμάται ότι θα αυξήσει τη φοιτητική συμμετοχή. Ταυτόχρονα, προκρίνεται η θεσμοθέτηση Συμβουλίων στα ΑΕΙ τα οποία συγκροτήθηκαν για πρώτη φορά με τον νόμο 4009 και αρμοδιότητές τους ήταν «να χαράσσουν τη στρατηγική για την ανάπτυξη του Ιδρύματος, να εποπτεύουν και να ελέγχουν τη λειτουργία του και να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες για τη σύνδεσή του με την κοινωνία και την οικονομία». Στα Συμβούλια θα κληθούν να συμμετάσχουν πανεπιστημιακοί από το εξωτερικό αλλά και εξέχουσες προσωπικότητες.
Πηγή: kathimerini.gr
