Η 3η Δεκεμβρίου έχει ανακηρυχθεί από τον ΟΗΕ ως Παγκόσμια Ημέρα για τα Ατομα με Ειδικές Ανάγκες. Θα αναρωτηθεί κάποιος και ποια η χρησιμότητα μιας τέτοιας ανακήρυξης; Το σκεπτικό είναι πως όλες οι κοινωνίες του κόσμου, για μία έστω ημέρα θα εστιάσουν την προσοχή τους στα δικαιώματα και στις δυνατότητες των ανθρώπων με αναπηρία. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση, ο αριθμός των ατόμων με αναπηρία ανέρχεται σε 37 εκατομμύρια, που αντιστοιχεί στο 10% του πληθυσμού. Σε παγκόσμιο επίπεδο το 7-10% του πληθυσμού υπολογίζεται ότι πάσχει από κάποια μορφή αναπηρίας, γεγονός που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από 500 εκατομμύρια άνθρωποι με ειδικές ανάγκες.
Επαρκεί, λοιπόν, μόνο μία ημέρα για να εστιάσεις στο πρόβλημα; Είναι αρκετή και μόνο η σημειολογία της Παγκόσμιας Ημέρας; Σαφώς όχι.
Οι πολιτικές για τα άτομα με ειδικές ανάγκες που πρέπει να συνταχθούν και να εφαρμοστούν σε παγκόσμιο επίπεδο οφείλουν να είναι φιλόδοξες και μακρόπνοες. Χρειάζεται να δώσουμε έμφαση στις πολιτικές που θα αποτρέψουν τις αναπηρίες, όπως την οδηγική ασφάλεια, την πιστή και αυστηρή τήρηση της εργατικής νομοθεσίας για την αποφυγή εργατικών ατυχημάτων, την προληπτική ιατρική σε όλο το φάσμα της αλλά με έμφαση σε παθήσεις όπως ενδεικτικά ο διαβήτης.
Χρειάζεται να θεσμοθετήσουμε πολιτικές θετικής διάκρισης για την εκπαιδευτική, κοινωνική και επαγγελματική ένταξη των ατόμων με αναπηρία, ώστε να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες και δεξιότητές τους. Κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όπως η Γερμανία ή η Ολλανδία, δηλώνουν πως αναζητούν εργαζομένους σε κλάδους της οικονομίας τους και αδυνατούν να τους βρουν και την ίδια στιγμή εκατομμύρια Ευρωπαίοι δυνητικοί εργαζόμενοι, άτομα με ειδικές ανάγκες, μένουν επαγγελματικά και κοινωνικά περιθωριοποιημένοι. Αυτός ο παραλογισμός πρέπει να πάψει, είναι απόλυτα αντιπαραγωγικός. Ακόμα και αν το ισχύον μοντέλο θεαθεί από άποψη όχι ανθρωποκεντρική αλλά οικονομοκεντρική, δεν έχει προοπτική – οδηγεί σε αδιέξοδο.
Χρειάζεται να θεσμοθετήσουμε πολιτικές που αξιοποιούν τις νέες τεχνολογίες και τις διαρκώς διευρυνόμενες δυνατότητες που μας δίνουν. Με την ένταξή τους στα διοικητικά και εκπαιδευτικά μας συστήματα, θα επιτρέψουν την αξιόπιστη και εύκολη προσβασιμότητα όλων των πολιτών με ειδικές και μη ανάγκες στις υπηρεσίες τους. Είναι ανάγκη να αναδιαρθρώσουμε τα συστήματα υγείας και περίθαλψής μας ώστε να είναι εύκολη και αδάπανη η πρόσβαση των πολιτών σε αγωγές που βελτιώνουν την ποιότητα ζωής τους και ελαχιστοποιούν τις συνέπειες κάποιας αναπηρίας τους, όπως ενδεικτικά η χορήγηση τεχνητών μελών νέας τεχνολογίας.
Τα άτομα με ειδικές ανάγκες δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται από τα κράτη και τις κοινωνίες ως πολίτες δεύτερης κατηγορίας ή ως βαρίδια. Πρέπει να αντιμετωπιστούν ως το αδικαιολόγητα ανεκμετάλλευτο εργατικό, πολιτισμικό και οικονομικό απόθεμα των κοινωνιών μας. Ως την πλέον προσοδοφόρα επένδυση που μπορούμε να κάνουμε ως κοινωνίες. Η ενεργητικότητα, η πρωτοπόρα σκέψη των ατόμων με ειδικές ανάγκες, σε συνδυασμό με τη διάθεσή τους για διάκριση και προσφορά, θα λειτουργήσουν αναζωογονητικά στις κοινωνίες, στην οικονομία και στα πολιτικά συστήματά μας.
Εξάλλου, οι πολιτικές για τα άτομα με ειδικές ανάγκες που ανέφερα ανωτέρω δεν είναι πολιτικές για κάποιους άλλους ξένους – είναι πολιτικές που εφαρμοζόμενες λειτουργούν ευεργετικά για το σύνολο των μελών της κοινωνίας και οι οποίες μπορούν να φανούν χρήσιμες σε όλους μας. Δυνητικά όλοι μπορούμε να καταστούμε άτομο με ειδικές ανάγκες λόγω κάποιας πάθησης ή ενός ατυχήματος. Μπορούν κατά συνέπεια να θεωρηθούν κυνικά σαν ενεργές επενδύσεις σε ασφαλιστικό πρόγραμμα κάλυψης.
Ο λόγος μου μπορεί να θεωρηθεί πως είναι απόλυτος. Αυτό οφείλεται στην προσωπική μου εμπειρία. Από πολύ μικρή ηλικία έμαθα πως η ζωή μου είχε κάποια προδιαγεγραμμένα βήματα που είχαν να κάνουν με την υγεία μου και πως θα είχα κάποιους περιορισμούς λόγω της αναπηρίας μου. Εμαθα όμως επίσης πως αυτό δεν περιόριζε ούτε κατ’ ελάχιστο τη δυνατότητά μου να αισθάνομαι, να δημιουργώ, να σκέφτομαι, να μαθαίνω και πλέον να εργάζομαι ως ψυχίατρος και να υπηρετώ ως ευρωβουλευτής.
Η πορεία μου αυτή δεν ήταν εύκολη. Είχα τη διαρκή στήριξη και συμπαράσταση της οικογένειάς μου, αλλά χρειάστηκε πολλές φορές να διεκδικήσω τα δικαιώματά μου. Ομως η μόρφωση, η κοινωνική και επαγγελματική ένταξη των ατόμων με ειδικές ανάγκες δεν πρέπει να είναι αποτέλεσμα της τύχης ή γραφτό της μοίρας, όπως πίστευαν οι αρχαίοι Ελληνες. Υπάρχουν εκατομμύρια ικανότατοι συμπολίτες μας με αναπηρία που περιμένουν να διαμορφωθούν οι κατάλληλες συνθήκες και υποδομές ώστε να τους δοθούν οι ίσες ευκαιρίες να προσφέρουν. Τα άτομα με ειδικές ανάγκες δεν είναι επαίτες του οίκτου και του υστερήματός μας· είναι διεκδικητές ευκαιριών για να παραγάγουν μαζί μας τον πολιτιστικό, πνευματικό και οικονομικό πλούτο των κοινωνιών μας.
* Ο κ. Στέλιος Κυμπουρόπουλος είναι ευρωβουλευτής της Νέας Δημοκρατίας.
Πηγή: kathimerini.gr
