Τέρι Ο’ Νιλ: «Μόνο η Μέριλιν Μονρόε μου “ξέφυγε”»

259

Ο Τέρι Ο’ Νιλ (1938-2019) ήταν ένας χορτασμένος άνθρωπος: περιζήτητος φωτογράφος επί πέντε και πλέον δεκαετίες, πρώην σύζυγος της Φέι Ντάναγουεϊ, κολλητός του Φρανκ Σινάτρα.

Τα τελευταία χρόνια, λόγω των προβλημάτων υγείας που αντιμετώπιζε, σπάνια φωτογράφιζε. «Μου αρέσει να κάνω μακρινούς περιπάτους. Αλλά δεν κουβαλάω την κάμερα μαζί μου. Το χειρότερο για έναν φωτογράφο είναι να παγιδευτεί στο κυνήγι της τέλειας εικόνας. Να γίνει, δηλαδή, το μάτι του προέκταση του φακού του. Κι αυτό, ευτυχώς, δεν συνέβη σε μένα. Α, και κάθε Πέμπτη, τρώω με τους κολλητούς μου: τον ράφτη Νταγκ Χάιγουορντ, τον Τζον Γκολντ, ιδιοκτήτη του ιστορικού κλαμπ “Tramp”, και τον ηθοποιό Μάικλ Κέιν – τον γνωρίζετε, υποθέτω. Μας συγκρίνουν με τα κορίτσια του “Sex and the City”, μόνο που εμείς δεν μιλάμε καθόλου για σεξ όταν συναντιόμαστε – τουλάχιστον όχι πια. Μόνο για κηπουρική και μαγειρική…».

Ο Τέρι Ο’ Νιλ ήταν ένας χορτασμένος άνθρωπος: περιζήτητος φωτογράφος επί πέντε και πλέον δεκαετίες, πρώην σύζυγος της Φέι Ντάναγουεϊ, κολλητός του Φρανκ Σινάτρα. Δύο φορές είχα τη χαρά να συνομιλήσω μαζί του. Η πρώτη ήταν το 2014 και η δεύτερη πέρυσι, τέτοιες μέρες, όταν ετοιμαζόταν για μια μεγάλη έκθεση με την οποία θα γιόρταζε τα ογδόντα χρόνια του, στη Little Black Gallery του Λονδίνου. Εφυγε από τη ζωή στις 17 Νοεμβρίου, από καρκίνο του προστάτη, αφήνοντας πίσω του ένα εντυπωσιακό πορτφόλιο, με πρωταγωνιστές μερικούς από τους μεγαλύτερους σταρ του πλανήτη. «Μόνο η Μέριλιν Μονρόε… μου ξέφυγε», μου είχε πει γελώντας. «Ισως γιατί περισσότερο εκτιμούσα το σύστημα των δημοσίων σχέσεών της παρά την ίδια…».

Αν δεν είχε γίνει φωτογράφος, θα έπαιζε ντραμς σε κάποια τζαζ μπάντα. Αυτό ήταν το όνειρό του: να πάει στη Νέα Υόρκη και να κάνει καριέρα ως μουσικός. Βέβαια, για ένα νεαρό παιδί που είχε γεννηθεί σε μια φτωχογειτονιά του μεταπολεμικού Λονδίνου και είχε μεγαλώσει χωρίς πατέρα (είχε εγκαταλείψει την οικογένειά του όταν ο γιος του ήταν πολύ μικρός) το όνειρο αυτό φαινόταν άπιαστο. Αλλά ο Τέρι Ο’ Νιλ ήταν πεισματάρης και πανέξυπνος. Σκέφτηκε πως ο πιο οικονομικός τρόπος να περάσει τον Ατλαντικό ήταν να πιάσει δουλειά ως ιπτάμενος φροντιστής. Εκανε, λοιπόν, αίτηση για να προσληφθεί στην British Airways. Εγινε δεκτός, με την προϋπόθεση, όμως, ότι θα περνούσε προηγουμένως μερικούς μήνες σε βοηθητικές δουλειές στις υπηρεσίες εδάφους. Ετσι, ανέλαβε καθήκοντα φωτογράφου στο Χίθροου. Και η ζωή του έμελλε να αλλάξει για πάντα.

Ενα πρωί, είδε στην αίθουσα αναμονής έναν καλοντυμένο κύριο να κοιμάται στο πάτωμα, περιτριγυρισμένος από μια παρέα Αφρικανών. Η σκηνή του φάνηκε αστεία. Και την απαθανάτισε. Ο κοιμισμένος επιβάτης αποδείχθηκε πως ήταν ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών Ραμπ Μπάτλερ. Μέγα σκάνδαλο ξέσπασε, η φωτογραφία μοσχοπουλήθηκε στην εφημερίδα Daily Sketch, που σύντομα ζήτησε από τον νεαρό να φωτογραφίσει ένα νέο, ανερχόμενο συγκρότημα: τους Beatles! Ηταν 1960, και ο Τέρι Ο’ Νιλ είκοσι δύο ετών. «Ημουν τυχερός. Ημουν στο σωστό μέρος, τη σωστή στιγμή».

Η εξέλιξή του στα χρόνια που ακολούθησαν ήταν ραγδαία. Στον φακό του πόζαραν από τον Μοχάμεντ Αλι, τη Μάργκαρετ Θάτσερ, τον Πολ Νιούμαν και τον Νέλσον Μαντέλα μέχρι την Εϊμι Γουαϊνχάουζ, τον Γκόρντον Ράμσεϊ και τη βασίλισσα Ελισάβετ. Ποιος από όλα τα «μοντέλα» του είχε τη μεγαλύτερη λάμψη; «Η Οντρεϊ Χέπμπορν. Είχε φυσική ομορφιά και εκπληκτικό χιούμορ. Και δεν υπήρχε περίπτωση να μη βγει καλή σε μια φωτογραφία».

Στις αρχές της δεκαετίας του ’70 ο Τέρι Ο’ Νιλ εγκαταστάθηκε στην Καλιφόρνια και έγινε ένας από τους πιο ακριβοπληρωμένους φωτογράφους της δυτικής ακτής. Το 1977 γνώρισε τη Φέι Ντάναγουεϊ. Ερωτεύτηκαν κεραυνοβόλα. Εξι χρόνια μετά παντρεύτηκαν, για να χωρίσουν, όμως, το 1986. Γιατί; «Είχα βαρεθεί το Χόλιγουντ, τόσο απλά. Είναι ένας απίστευτα μοναχικός κόσμος. Θέλεις μια συμβουλή; Ποτέ μην παντρευτείς ηθοποιό. Θα ζεις με τους δικούς του όρους. Αν δεν χώριζα και δεν επέστρεφα στο Λονδίνο, θα τρελαινόμουν. Τι τα θες; Οσο μεγαλώνω, τόσο λιγότερο καταλαβαίνω τις γυναίκες…».

Και, φυσικά, στις δύο συνομιλίες μας δεν γινόταν να μην ανοίξουμε και το «κεφάλαιο Σινάτρα», με τον οποίο ο Βρετανός φωτογράφος συνδεόταν με στενή φιλία για σχεδόν τρεις δεκαετίες. Ολα είχαν ξεκινήσει από ένα γράμμα. Στη διάρκεια μιας φωτογράφισης με την Αβα Γκάρντνερ, ο Ο’ Νιλ της είχε εξομολογηθεί πόσο πολύ ήθελε να φωτογραφίσει τον Σινάτρα. Εκείνη έγραψε αμέσως ένα σημείωμα και το έκλεισε σε έναν φάκελο. «“Δώσε το στον Φρανκ και πες πως είναι από μένα”. Το έκανα. Εκείνος το διάβασε, χαμογέλασε και μου είπε: “ΟΚ! Από τώρα και στο εξής, είσαι μαζί μου”. Ποτέ δεν μου αποκάλυψε το περιεχόμενο εκείνου του σημειώματος. Ο Σινάτρα ήταν ο ορισμός του τζέντλεμαν. Είχε απίστευτο χιούμορ, έναν ιδιαίτερο τρόπο με τις γυναίκες και –κάτι που ίσως δεν γνωρίζουν πολλοί– ήταν εξαιρετικός φωτογράφος».

Τον είχα ρωτήσει αν αισθανόταν νοσταλγία για τα ’60s και αν είχε επίγνωση, τα πρώτα χρόνια της καριέρας του τουλάχιστον, ότι έγραφε ιστορία με τις φωτογραφίες του. «Οχι βέβαια!» είχε απαντήσει. «Και δεν ήμουν ο μόνος. Να σκεφτείτε ότι έκανα πολύ συχνά παρέα με τους Beatles και με τους Rolling Stones. Πηγαίναμε σε παμπ, πίναμε μπίρες μέχρι τα ξημερώματα και φτιάχναμε σενάρια τού τι θα κάναμε όταν όλο αυτό θα είχε “ξεφουσκώσει”. Ο Ρίνγκο έλεγε ότι μάζευε λεφτά για να ανοίξει κομμωτήριο! Κάποιος άλλος προέβλεπε ότι θα πιάναμε δουλειά σε τράπεζα. Και όλοι γελούσαμε μέχρι δακρύων λέγοντας: “Μπορείς να φανταστείς τον Μικ να τραγουδάει ακόμα όταν θα έχει πατήσει τα εξήντα;”».

Λίγο πριν από το κλείσιμο της τελευταίας κουβέντας μας, πέρυσι, του είχα ζητήσει μια συμβουλή προς κάθε νέο φωτογράφο που ονειρεύεται μια καριέρα όπως η δική του: «Να κρατάει όλες τις λήψεις του. Ακόμα και όσες του φαίνονται άχρηστες. Παλαιότερα, οι περισσότεροι δεν μπαίναμε στον κόπο να κρατάμε τα αρνητικά των φωτογραφίσεών μας. Ετσι, εκατοντάδες φωτογραφίες μου, δεν αποκλείεται και χιλιάδες, χάθηκαν για πάντα». Και το μότο της ζωής του, έπειτα από όλα αυτά, τα γεμάτα εμπειρίες χρόνια; «Another day, another dollar», είχε πει με αφοπλιστική ειλικρίνεια. «Αλλη μια μέρα, άλλο ένα δολάριο!».

Πηγή: kathimerini.gr