Του Δ. Κατσαγάνη
Χωρίς να συμπεριλαμβάνονται προβλέψεις δαπανών, oι οποίες θα προκύψουν από την επικείμενη εφαρμογή των αποφάσεων του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σε σχέση με το νόμο Κατρούγκαλου, αλλά και από τους “ρυθμούς” εξόφλησης των εκκρεμών κύριων συντάξεων κατατέθηκε χθες ο προϋπολογισμός των ασφαλιστικών ταμείων του, στo πλαίσιo του τελικού σχεδίου του προϋπολογισμού του κράτους για το 2020.
Την ίδια ώρα, τα ταμεία θα μπουν στο νέο έτος, ελαφρώς με την “πλάτη στον τοίχο”, καθώς αντί για πλεόνασμα 910 εκατ. ευρώ το 2019, προβλέπεται πλεόνασμα 819 εκατ. ευρώ. Συνεπώς αναμένεται αρνητική απόκλιση 91 εκατ. ευρώ από τις αρχικές προβλέψεις.
Για το 2020, το ΥΠΟΙΚ, παρολ’ αυτά (σ.σ. την αρνητική απόκλιση του 2019, αλλά και τις εκκρεμείς αποφάσεις για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες) προβλέπει μεγαλύτερο πλεόνασμα στα ταμεία και συγκεκριμένα, 1,021 δισ. ευρώ.
Ασαφές το κόστος “ευθυγράμμισης” με το ΣτΕ
Στην πρόβλεψη για το 2020, δεν λαμβάνει υπόψη, όπως αναφέρεται στην εισήγηση του ΥΠΟΙΚ πως “κατά το έτος 2020 σχεδιάζεται, σε ευθυγράμμιση και με τις συναφείς αποφάσεις του ΣτΕ, να υλοποιηθούν αλλαγές”.
Οι αλλαγές αυτές, όμως, δεν κατονομάζονται (καθώς δεν έχουν ακόμα αποφασιστεί) στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού και έτσι δεν κοστολογούνται καθώς δεν έχουν ακόμα αποφασισθεί.
Αυτό θα γίνει τον Ιανουάριο, οπότε αναμένεται η κατάθεση του νέου ασφαλιστικού νομοσχεδίου, το οποίο θα περιλαμβάνει αλλαγές στις συντάξεις και τις εισφορές.
Το μόνο το οποίο είναι γνωστό για αυτές τις αλλαγές είναι ότι, όπως αναφέρεται στην έκθεση της Κομισιόν η οποία δημοσιεύτηκε την Τετάρτη, η κυβέρνηση αναζητεί “λύσεις στα πλαίσια του προϋπολογισμού του Υπ. Εργασίας για το 2020”. Δηλαδή, ουσιαστικά, όπως σχολιάζουν στο Capital.gr, στελέχη των ταμείων, το κόστος της “ευθυγράμμισης” με τις αποφάσεις του ΣτΕ πρέπει να καλυφθεί από τον προϋπολογισμό των ασφαλιστικών φορέων (Ταμεία, ΟΑΕΔ, ΟΠΕΚΑ).
Ωστόσο, αυτό “θα είναι δύσκολο”, σημειώνουν οι Βρυξέλλες, δικαιολογώντας -σύμφωνα με πηγές του Capital.gr σε κύκλους των ταμείων- σενάρια τα οποία συνδέουν την εφαρμογή των αποφάσεων του ΣτΕ με το ενδεχόμενο μείωσης των στόχων για το πρωτογενές πλεόνασμα ακόμα και το 2020 ή έστω το 2021.
Ήδη, προκειμένου να υπάρξει “ευθυγράμμιση” με τις αποφάσεις του ΣτΕ, έχουν γίνει εξαγγελίες για αυξήσεις 30%, κατά μέσο όρο στις επικουρικές συντάξεις που κόπηκαν το 2016 (κόπηκαν μία στις τρεις). Το κόστος υλοποίησης τους –το οποίο δεν έχει συμπεριληφθεί στο τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού- ανέρχεται σε 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση (το 2020).
Και αυτό την ώρα που το σχέδιο του προϋπολογισμού για το 2020 προβλέπει (χωρίς να λαμβάνει υπόψη τα νέα βάρη από τις επικείμενες αυξήσεις στις επικουρικές) μείωση των δαπανών για επικουρικές κατά 71 εκατ. ευρώ (από τα 3,544 δισ. ευρώ στα 3,473 δισ. ευρώ).
Όσον αφορά τις εξαγγελίες για αύξηση των ποσοστών αναπλήρωσης στις κύριες συντάξεις συνταξιούχων με πολλά έτη ασφάλισης, αυτές δεν έχουν επισήμως συγκεκριμενοποιηθεί σε κανένα επίπεδο (σ.σ. ούτε σε δημοσιονομικό), με σενάρια να προβλέπουν -όμως- μέσες αυξήσεις 2,5% για όσους έχουν πάνω από 30 ή κατά το πιθανότερο σενάριο πάνω από 35-40 έτη.
Ωστόσο (χωρίς να λαμβάνει υπόψιν το πιθανό νέο βάρος από αυξήσεις στις κύριες) το τελικό σχέδιο του προϋπολογισμού προβλέπει μείωση της δαπάνης για κύριες συντάξεις κατά 121 εκατ. ευρώ το 2020 σε σχέση με το 2019 (25,477 δισ. ευρώ έναντι 25,598 δισ. ευρώ).
Αυξάνονται οι εκκρεμείς συντάξεις
Επίσης, επισημαίνεται στην εισήγηση του ΥΠΟΙΚ, ότι “γίνεται” ένας “ανασχεδιασμός στις ενέργειες εκκαθάρισης των ληξιπρόθεσμων αιτήσεων κύριας σύνταξης”.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, ο “ανασχεδιασμός” αυτός δεν έχει ολοκληρωθεί. Όταν ολοκληρωθεί, θα πρέπει να αποτυπωθεί στον προϋπολογισμό των ταμείων.
Πληροφορίες, πάντως, του Capital.gr από αρμόδια στελέχη των ταμείων αναφέρουν πως κάτι τέτοιο είναι, επίσης, δύσκολο, καθώς παρατηρείται, κατά τους τελευταίους μήνες, αύξηση των νέων αιτήσεων συνταξιοδότησης.
Αυτό σημαίνει πως αυξάνεται το “απόθεμα” των εκκρεμών αιτήσεων (λόγω των νέων “αφίξεων”), την ίδια ώρα που η κυβέρνηση έχει ως στόχο την επιτάχυνση της εξόφλησης των μέχρι πρότινος αιτήσεων. Παράλληλα, οι εξαγγελθείσες αυξήσεις στα ποσοστά αναπλήρωσης των κύριων συντάξεων, εφόσον επαληθευθούν, θα συμπαρασύρουν μερίδα και των εκκρεμών συντάξεων.
Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως και μόνο μία αύξηση των σημερινών ρυθμών έκδοσης συντάξεων από τις 9500 (αιτήσεις) ανά μήνα πχ στις 12500 ανά μήνα προκειμένου να παραμείνει και το 2020 το υφιστάμενο “απόθεμα” των εκκρεμών αιτήσεων, (160.000), δεδομένου ότι έχει αυξηθεί σε σχέση με πέρσι, η “ροή” των νέων αιτήσεων, θα αύξανε το κόστος εξόφλησης των αναδρομικών τους κατά 280 -300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση. Αν μάλιστα, αποφασίζονταν, η μείωση του “αποθέματος” των εκκρεμών αιτήσεων, τότε το κόστος εξόφλησης των αναδρομικών, θα αυξανόταν ακόμα περισσότερο….
Πηγή: capital.gr
