Ολοι όσοι περπατάμε στα βουνά έχουμε κάνει λάθη ή έχουμε πάρει λάθος αποφάσεις. Όσα άρθρα κι αν διαβάσετε, όση εμπειρία κι αν έχετε, το λάθος είναι πάντα μια πιθανότητα.
Αλλά από τα λάθη μαθαίνεις, αν μάλιστα μαθαίνεις από τα λάθη των άλλων, είναι ακόμα καλύτερα. Γι’ αυτό, διαβάστε τον παρακάτω κατάλογο 21 λαθών και αποφύγετε τα.
- Λάθος εκτίμηση: Σύμφωνα με πολλές έρευνες που έχουν γίνει σε Ευρώπη και Αμερική, πάνω από το 40% των κλήσεων διάσωσης από πεζοπόρους οφείλεται στην κούραση, το σκοτάδι και τον ανεπαρκή εξοπλισμό. Το να αποφύγετε κάτι τέτοιο είναι εύκολο: θέστε ρεαλιστικούς στόχους και κυρίως εκτιμήστε το χρόνο που θα χρειαστείτε. Στους πεζοπορικούς οδηγούς που γράφω, πάντα αναφέρω το χρόνο που απαιτείται για μια διαδρομή. Κάτι που σπάνια το συναντάτε πλέον στις περιγραφές. Από την πείρα μου υπολογίζω το χρόνο ως εξής: 4 χλμ. την ώρα, συν 15’ για κάθε 100 μέτρα υψομετρικής διαφοράς. Αυτός είναι ένας μέσος όρος. Εννοείται σε στεγνό πεδίο. Προσθέστε ή αφαιρέστε ανάλογα της φυσικής σας κατάστασης. Δοκιμάστε το.
- Επιμονή: όταν δείτε ότι ο χρόνος σας πιέζει, γυρίστε πίσω. Η επιστροφή (αν είναι κατάβαση) απαιτεί το μισό περίπου χρόνο, ανάλογα βέβαια τη φύση του εδάφους.
- Λάθος εξοπλισμός: Τι απαιτήσεις έχει η διαδρομή; Τι εποχή είναι; Χιόνι; Ζέστη; Εκτός μονοπατιού; Φροντίστε να έχετε τα υλικά άμεσης ανάγκης εύκολα προσβάσιμα.
- Φoράτε βαμβακερά: το βαμβάκι βρέχεται (από τον ιδρώτα ή τη βροχή) και μετά παγώνει και κυρίως δε στεγνώνει. Φορέστε πάντα κατάσαρκα ισοθερμικό. Ντυθείτε με στρώματα. Ξεκινήστε ελαφρά ντυμένοι και ας κρυώνετε λίγο στην αρχή. Σύντομα θα είστε μια χαρά.
- Αγνοείτε την πρόγνωση: πάρτε οπωσδήποτε δελτίο καιρού την προηγούμενη μέρα. Μάθετε να αναγνωρίζετε τα σημάδια μιας επερχόμενης καταιγίδας. Υπολογίστε ότι για κάθε 100 μέτρα υψομετρικής διαφοράς, η θερμοκρασία πέφτει περίπου 0.5ο C ή και περισσότερο. Κατεβείτε γρήγορα ή αν σας πιάσει τελικά καταιγίδα αποφύγετε μεμονωμένα δένδρα και βράχους.
- Είστε σκορποχώρι: Αν πεζοπορείτε με ομάδα, φροντίστε να ξεκινήσετε ως ομάδα, να περπατήσετε ως ομάδα, να φτάσετε ως ομάδα και να επιστρέψετε ως ομάδα. Το θέαμα κάποιων να τρέχουν μπροστά και άλλων να μένουν πίσω, θα αποδειχτεί καταστροφικό αν κάτι δεν πάει καλά. Συγκρατηθείτε οι μπροστινοί, βάλτε μια σκούπα για τους αργούς και φροντίστε να συναντιέστε σε διασταυρώσεις και «περίεργα» σημεία.
- Αψηφάτε τις χιονούρες: Βρίσκετε στη διαδρομή σας μια χιονούρα και αποφασίζετε να την περάσετε αψήφιστα, με κίνδυνο να γλιστρήσετε και να φύγετε κάτω. Πριν χρόνια στη Γκαμήλα, πεζοπόρος σκοτώθηκε γιατί αποπειράθηκε να πιάσει παγούρι που κύλησε σε χιονούρα. Γλίστρησε, έπεσε σε βράχια και σκοτώθηκε.
- Δεν έχετε αδιάβροχο κάλυμμα σακιδίου: Φροντίστε να έχετε ή έστω πακετάρετε σε σακούλες τα πράγματα σας.
- Δεν έχετε χάρτη, αλλά και να έχετε δεν ξέρετε να τον χρησιμοποιείτε: Φροντίστε να αντιστοιχείτε στον χάρτη τα σημαντικά σημεία της διαδρομής: κορυφές, οροπέδια, ξωκλήσια, δρόμους. Είναι λογικό να έχετε αυτή την κορυφή πίσω σας; Οι ισοϋψείς του χάρτη σας υποδεικνύουν ανάβαση ή κατάβαση; Εννοείται ότι έχετε φροντίσει να αποκτήσετε τις βασικές τεχνικές πλοήγησης. Χρησιμοποιείστε ένα GPS επικουρικά και σαν εργαλείο καταγραφής, ώστε αν κάτι πάει λάθος να μπορέσετε εύκολα να επιστρέψετε.
- Αγνοείτε πόσο χρόνο έχετε ακόμα μέχρι να σκοτεινιάσει: όλα είναι ωραία στο φως, όλα δυσκολεύουν στο σκοτάδι. Όταν ο ήλιος πλησιάζει στη δύση, βάλτε την παλάμη σας οριζόντια μπροστά σας και υπολογίστε πόσα δάχτυλα χωράνε μεταξύ του ήλιου και του σημείου που θα χαθεί ο ήλιος. Κάθε δάχτυλο είναι περίπου 15’. Όταν πέσει το σκοτάδι, συνεχίστε ψύχραιμα. Γι’ αυτό υπάρχουν οι φακοί! Αλλά φροντίστε να έχετε έναν και να έχει φρέσκες μπαταρίες.
- Περιπλανιέστε: Χαθήκατε ή βιάζεστε να γυρίσετε και αποφασίζετε να «κόψετε» δρόμο. Λάθος. Σε κάθε περίπτωση γυρίζετε από τα ίδια ή επιστρέφετε στο αμέσως προηγούμενο σημείο που είστε σίγουροι ότι πηγαίνατε σωστά.
- Στήνετε τη σκηνή σας σε λάθος σημείο, με λάθος τρόπο: στήσατε τη σκηνή σας στο κέντρο μιας λάκας γιατί νομίζετε ότι είναι καλύτερα επειδή το έδαφος είναι επίπεδο και το μαλακό χορτάρι παχύ; Μέσα στις λάκκες «κάθεται» ο ψυχρός αέρας και όλη η υγρασία. Προτιμήστε την άκρη ενός δάσους. Τοποθετήστε τη στενή όψη προς την πλευρά του αέρα. Βάλτε την είσοδο από την υπήνεμη πλευρά, ώστε σε περίπτωση βροχής να μένει στεγνή.
- Αφήνετε τρόφιμα και υλικά εκτός σκηνής ή στον προθάλαμο: Στα ελληνικά βουνά υπάρχει αρκετή ζωή. Τα τρόφιμα, όσο καλά και να τα κλείσετε σε σακούλα, τα ζώα θα τα μυρίσουν. Μια αλεπού έχει πολύ καλύτερη όσφρηση από ένα κυνηγόσκυλο. Κρεμάστε τα σε ένα δένδρο. Σιγουρέψτε τα άρβυλα σας. Ο ιδρώτας τους τραβά τα ζώα. Πριν χρόνια στα Βαρδούσια, αναγκάστηκα να περπατήσω με τις κάλτσες από τη Σκασμένη Στρούγκα στον πρφ. Ηλία, γιατί μια αλεπού μου βούτηξε τα άρβυλα, τα οποία είχα δέσει μεταξύ τους με τα κορδόνια. Τραυματική εμπειρία και ευτυχώς που ήταν καλοκαίρι.
- Νοιώθετε τα άρβυλα να σας χτυπάνε, αλλά το αγνοείτε: Λάθος μεγάλο. Κάντε στάση και σφίξτε τα σωστά, τεντώστε τις κάλτσες σας. Αν το δέρμα έχει κοκκινίσει και είναι έτοιμο να κάνει φουσκάλα, τοποθετήστε αυτοκόλλητο επίδεσμο.
- Φοράτε στενές μπότες: τα πόδια σας θα πρηστούν και θα υποφέρετε (κυριολεκτικά).
- Χρησιμοποιείτε λάθος τα μπατόν: καθώς βαδίζετε με τα μπατόν, οι αγκώνες σας πρέπει να σχηματίζουν ορθή γωνία. Ανηφόρα; Πιάστε τα από χαμηλότερα. Τα καλά μπατόν έχουν εκτεταμένες λαβές, γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο.
- Βαδίζετε απρόσεκτα: τα περισσότερα ατυχήματα οφείλονται σε διαστρέμματα αστραγάλων και επιφανειακές πληγές από πέσιμο σε πέτρες. Φορέστε ψηλό άρβυλο που εμποδίζει τον αστράγαλο να γυρίσει. Αποφύγετε τις βρεγμένες ρίζες και τα λεία βρεγμένα βράχια. Αποφύγετε τα σημεία πάγου. Αποφύγετε τα χαλίκια πάνω σε βράχια. Πατάτε σε σταθερά βράχια, σε αυτό βοηθά ένα σκληρό άρβυλο. Η ισορροπία, είναι μια ικανότητα που μπορείτε να τη βελτιώσετε. Στέκεστε σε ένα μυτερό βράχο με το ένα πόδι για 2-3 λεπτά; Είστε σε καλό δρόμο. Αν όχι, εξασκηθείτε.
- Χρησιμοποιείτε υλικά που δε γνωρίζετε πώς να τα χειρίζεστε: Όλοι έχουμε δει ορειβάτες να κρατάνε πιολέ ή να φοράνε κραμπόν. Πόσοι από αυτούς γνωρίζουν στ’ αλήθεια το χειρισμό τους; Από πείρα σας λέω, ελάχιστοι. Μη χρησιμοποιείτε τίποτα που δε γνωρίζετε το πώς. Είναι πολύ πιο επικίνδυνο, γιατί νομίζετε ότι σας παρέχουν ασφάλεια, αλλά ασφάλεια σας παρέχει μόνο η σωστή χρήση τους. Γραφτείτε σε έναν σύλλογο και παρακολουθήστε σεμινάρια ή –ακόμα καλύτερα- μια σχολή ορειβασίας.
- Δεν κουβαλάτε κινητό ή το χρησιμοποιείτε για φωτογραφίες, καταγραφή GPS, άσκοπες συνομιλίες με τη μαμά στο σπίτι κλπ: αντιμετωπίστε το κινητό ως εργαλείο ανάγκης. Ρίξτε το στο σακίδιο και χρησιμοποιείστε το μόνο σε περίπτωση ανάγκης. Η άσκοπη χρήση του αδειάζει την μπαταρία (ειδικά αν έχει κρύο) και απλά θα το κάνει άχρηστο αν πραγματικά το χρειαστείτε. Ενημερώστε τους δικούς σας ότι θα επικοινωνήσετε εσείς μαζί τους και μόνο σε περίπτωση ανάγκης ή όταν κατεβείτε. Έτσι δε θα αγωνιούν κι αυτοί επειδή θα νομίζουν ότι έχετε πάθει κάτι, ενώ εσείς απλά λιάζεστε κάπου που απλώς δεν έχει σήμα.
- Δεν κουβαλάτε φαρμακείο: όσο μικρή και να είναι μια πεζοπορία, έχετε πάντα μαζί σας ένα βασικό φαρμακείο. Εννοείται ότι πρέπει να ξέρετε να το χρησιμοποιείτε.
- Δεν κουβαλάτε αρκετό νερό, φαγητό και καύσιμο: σε συνθήκες ζέστης ή μεγάλης προσπάθειας, τα τρία λίτρα νερό, είναι το λιγότερο που χρειάζεστε. Ελέγξτε για πηγές στη διαδρομή και λάβετε τα μέτρα σας. Αν κοιμηθείτε έξω, υπολογίστε ότι σε μια μέρα πεζοπορίας, χρειάζεστε ούτε λίγο ούτε πολύ 3-4000 θερμίδες και πάνω (αν είναι χειμώνας π.χ.). Αν κοιμηθείτε έξω, θα χρειαστείτε και καύσιμο για μαγείρεμα: υπολογίστε 50γρμ. καύσιμο για το καλοκαίρι και 200γρμ. για το χειμώνα, αν πρέπει να λιώνετε χιόνι για νερό. Στην τελευταία περίπτωση θα πρέπει να έχετε μαζί σας ηλεκτρολύτες, αφού το χιόνι δεν μπορεί να τους αναπληρώσει.
Πηγή: Ανεβαίνοντας στα βουνά του κόσμου
