O χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός των νέων, των ευάλωτων κοινωνικών ομάδων και όχι μόνον, αποτελεί μια από τις πιο σημαντικές αποστολές μας, τόνισε ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας μιλώντας σήμερα στην παρουσίαση του βιβλίου του καθηγητή Νίκου Φίλιππα “Τα χρήματα δεν φυτρώνουν στα δέντρα!”.
“Θεωρώ τόσο σημαντικό το βιβλίο αυτό που, δεν σας κρύβω, θα ήταν μύχια επιθυμία μου να αποτελούσε έκδοση της Τράπεζας της Ελλάδος”, ανέφερε ο κ. Στουρνάρας και πρόσθεσε: “Αλλά και λόγω του ότι αναδεικνύεται σε πρωτεύον θέμα της εποχής, θέλω να συγχαρώ τον Νίκο που μάς πρόλαβε, κυρίως όμως για τον άριστο, απλό και εύληπτο τρόπο που μεταφέρει στα νέα παιδιά της σχολικής ηλικίας τις βασικές χρηματοοικονομικές έννοιες γύρω από τις χρήσεις του χρήματος, τον προϋπολογισμό, την αποταμίευση και τον καταναλωτισμό.”
Ο κ. Στουρνάρας μίλησε για την οικονομική κρίση που γνώρισε η Ελλάδα ως αποτέλεσμα της επιλογής να ζήσουμε “για πολλά χρόνια πάνω από τις δυνατότητές μας”, όπως ανέφερε, επισημαίνοντας ταυτόχρονα ότι αντίθετα στα “οικογενειακά” μας οικονομικά, οι Έλληνες χαρακτηρίζονται από μεγάλο ρεαλισμό.
Όπως σημείωσε, “η Ελλάδα διήλθε μέσα από μια μεγάλη οικονομική κρίση που επηρέασε ολόκληρη την κοινωνία. Αποδείχθηκε ότι ζούσαμε με μια βασική ψευδαίσθηση και μια θεμελιώδη αποσύνδεση μεταξύ της οικογενειακής μας οικονομίας και της οικονομίας της χώρας. Μια αποσύνδεση δηλαδή μεταξύ της προσπάθειας και του ρεαλισμού που διέκρινε, οδηγούσε και διαμόρφωνε την οικονομία του “δικού μας” νοικοκυριού, του δικού μας σπιτιού και της οικογενειακής μας εστίας, με τον παραλογισμό και την αντίφαση που χαρακτήριζε για ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα την κρατική διαχείριση της οικονομίας αλλά, ως ένα βαθμό, και αρκετές ιδιωτικές επιχειρήσεις.
Η Ελλάδα παραδοσιακά είναι μια χώρα νοικοκύρηδων. Ενήλικοι διαχειρίζονται την οικιακή τους οικονομία με σωφροσύνη και ρεαλισμό, θέλοντας να προσφέρουν στα παιδιά τους τα εφόδια για μια καλύτερη ζωή. Οι Έλληνες γονείς διακρίνονται γι αυτό! Απ’ την άλλη μεριά, τα δημόσια οικονομικά, όπως γνωρίζουμε, έπασχαν για δεκαετίες. Αλλά και ένα μεγάλο μέρος του επιχειρηματικού τομέα δεν ήταν ανταγωνιστικό. Ήταν υπερβολικά εξαρτώμενο από το κράτος, και λειτουργούσε με σημαντικό βαθμό ρίσκου και αδιαφάνειας.
Δυστυχώς επαναπαυθήκαμε για πολύ καιρό. Δεν απαιτήσαμε εγκαίρως και σθεναρά από το πολιτικό μας σύστημα να επιβάλει στο κράτος αλλά και σε αυτό το μέρος του επιχειρηματικού τομέα που αναφέρθηκα πριν, να λειτουργούν με τη σωφροσύνη που ο μέσος Έλληνας πολίτης διαχειρίζεται την οικονομία του οίκου του. Βλέπαμε τις στρεβλώσεις μπροστά μας ως μέρος της καθημερινότητας, αλλά αντί ως κοινωνία να προτάξουμε την επιλογή ενός άλλου, πιο συνετού μοντέλου, με μικρότερο ρίσκο, δεχτήκαμε ένα κρατικοδίαιτο μοντέλο και εγκαταλείψαμε τις πιο δημιουργικές δυνάμεις του τόπου στις παρυφές του. Το αποτέλεσμα είναι ότι ζήσαμε για πολλά χρόνια πάνω από τις δυνατότητές μας. Δηλαδή δαπανούσαμε επί μακρόν ως εθνική οικονομία πολύ πάνω από τις εθνικές παραγωγικές μας δυνατότητες. Ακριβώς αυτό οδήγησε στα μεγάλα, τα δυσθεώρητα ελλείμματα του κρατικού προϋπολογισμού και του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών και στη συσσώρευση εθνικού χρέους στο εσωτερικό, κυρίως όμως στο εξωτερικό.
Το κόστος αυτής της επιλογής μας ήταν πολύ μεγάλο όπως όλοι πλέον γνωρίζουμε. Μόλις τώρα αρχίζουμε σιγά σιγά να ανακάμπτουμε και να βγαίνουμε από την κρίση η οποία βέβαια έχει αφήσει βαθιά τα σημάδια της στην οικονομία και στην κοινωνία.
Οι επιπτώσεις του χρηματοοικονομικού αναλφαβητισμού
Ο διοικητής της ΤτΕ ανέφερε ότι αν και τα ελληνικά νοικοκυριά για πολλές δεκαετίες λειτουργούσαν με το μότο… ότι τα χρήματα δεν τα βρίσκουμε στο δρόμο, κάποια στιγμή “συνέβη το αντίθετο, και πολλοί νόμιζαν ότι το χρήμα, κάποια χρόνια πριν την κρίση, άρχισε να φυτρώνει εν αφθονία στα δέντρα”.
“Άνθρωποι κάθε ηλικίας, όχι μόνο οι νέοι, λειτούργησαν με άγνοια των βασικών κανόνων της αγοράς και του χρήματος. Αποδείχθηκε ότι δεν ήταν επαρκώς θωρακισμένοι να ξεχωρίσουν την αλήθεια από το ψέμα. Ή να το πω πιο κομψά, δεν μπορούσαν να αντισταθούν στους πειρασμούς γύρω τους, κυριευμένοι από την άγνοιά τους.”
Να θωρακίσουμε τα παιδιά μας απέναντι στον λαϊκισμό
“Η κρίση όμως ανέδειξε και ένα ακόμη φαινόμενο απέναντι στο οποίο οφείλουμε να θωρακίσουμε τα παιδιά μας. Και αυτό είναι ο λαϊκισμός”, ανέφερε ο διοικητής της ΤτΕ.
“Στο ζήτημα αυτό οι γνώσεις που προσφέρει το βιβλίο του Νίκου Φίλιππα είναι καταλυτικής σημασίας, και κατά την γνώμη μου αποτελούν θεμέλιο της οικονομικής σχέσης μεταξύ πολίτη και κράτους. Μια σχέση που πρέπει να βασίζεται σε ένα υγιές, άρρητο κοινωνικό συμβόλαιο, με υποχρεώσεις αλλά και δικαιώματα. Υποχρεώσεις και δικαιώματα που με την σειρά τους είναι θεμελιωδώς ρεαλιστικά και η εκπλήρωσή τους, και από τις δύο πλευρές, ιερές στην φύση τους. Μπορεί να μοιάζει πια με ένα κακό όνειρο, αλλά δεν έχει περάσει και τόσος πολύ καιρός από τότε που κάποιοι προσπάθησαν να μας σαγηνεύσουν με μια ρομαντική αντιδραστικότητα, που τελικά όμως δεν ήταν τίποτε άλλο παρά λαϊκισμός, που απέβη καταστρεπτικός για όλους.
Αυτό το βιβλίο πρέπει να το διαβάσουμε και εμείς αλλά και τα παιδιά μας. Και να στοχεύσουμε σε μια κοινωνία όπου ο χρηματοοικονομικός αλφαβητισμός θα αποτελεί δεδομένο, έτσι ώστε αυτή η κοινωνία να θωρακιστεί και κυρίως να διεκδικήσει μια ελεύθερη, ανταγωνιστική οικονομία με τους απαραίτητους κανόνες και δικλείδες ασφαλείας καθώς και ένα βιώσιμο κοινωνικό κράτος, που δίνει σε κάθε νέο άνθρωπο το ελάχιστο: μια καλή ευκαιρία να πετύχει.
Βλέπουμε γύρω μας πλέον, δέκα χρόνια μετά την αρχή της κρίσης, τους λόγους γιατί. Ως Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, ως οικονομολόγος και φυσικά ως Έλληνας πολίτης, βλέπω πολλά παραδείγματα νέων ανθρώπων να στήνουν εξαιρετικές και ανταγωνιστικές επιχειρήσεις. Με απίθανες ιδέες, με όρεξη για δουλειά, και με μοντέλα επιχειρηματικότητας που θα μπορούσαν να σταθούν και στις πιο ανταγωνιστικές οικονομίες.
Έχουμε πολλά λαμπρά μυαλά γύρω μας που καταφέρνουν συχνά το ακατόρθωτο. Με τις δικές τους δυνάμεις, παρά τις αντιξοότητες, με παρρησία και πείσμα. Αυτούς πρέπει να στηρίξουμε με όλες μας τις δυνάμεις και τις επόμενες γενιές που θα πετύχουν ακόμη πιο πολλά.”
Πηγή: capital.gr
