Του Δημήτρη Δελεβέγκου
Με την αγορά να αναμένει την εφαρμογή της τριετούς αναστολής του ΦΠΑ 24% σε ακίνητα με οικοδομική άδεια από 1/1/2006, το ζητούμενο είναι οι πωλητές- εργολάβοι οικοδομών να μην καρπωθούν τον φόρο, γεγονός που σημαίνει ότι δεν θα υπάρξουν σημαντικές εκπτώσεις στις τιμές πώλησης, με το απόθεμα των απούλητων ιδιοκτησιών να τοποθετείται σε περίπου 100.000.
Αυτό, όμως, που είναι βέβαιο είναι ότι η αναστολή του ΦΠΑ, έως και το 2023 (αφορά και τα οικόπεδα που δίνονται ως αντιπαροχή), απαλλάσσει από ένα βαρίδι την αγορά ακινήτων, καθώς σήμερα ο αγοραστής κατοικίας με οικοδομική άδεια από 1/1/2006, που δεν είναι η κύρια, επιβαρύνεται με ΦΠΑ. Αντίθετα, η αγοραπωλησία ακινήτου με οικοδομική άδεια έως 31 Δεκεμβρίου 2005 δεν επιβαρύνεται με ΦΠΑ. Και με δεδομένο ότι ο ΦΠΑ ισχύει για ακίνητα που δεν έχουν ούτε πωληθεί ούτε ενοικιαστεί -σε αυτή τη περίπτωση ο εργολάβος καταβάλλει ΦΠΑ αυτοπαράδοσης-, οι διαφορετικές ταχύτητες στην αγορά ακινήτων αυξάνονται, επειδή τα μεταχειρισμένα δεν υπόκεινται σε ΦΠΑ. Κι αν ληφθεί υπόψη ότι ούτε στις κατοικίες που διατίθενται, μέσω πλειστηριασμών, δεν επιβάλλεται ΦΠΑ, η φορολογική μεταχείριση των προς πώληση ακινήτων διαφοροποιείται περαιτέρω.
Γι’ αυτό, όπως αναφέρει ο επικεφαλής της εταιρείας GLP Values, Γιώργος Λίτσας, η “αναστολή του ΦΠΑ καθιστά ομοιόμορφη την αγορά ακινήτων και παύει να τιμωρείται ο developer που βρίσκεται αντιμέτωπος με σειρά γραφειοκρατικών εμποδίων”.
Όπως έχει σημειώσει ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, η αναστολή επιβολής ΦΠΑ 24% για όλα τα νέα ακίνητα αποτελεί χρήσιμο και αναγκαίο μέτρο για την αναθέρμανση της οικονομίας και την άμεση δυναμική επανεκκίνηση του κατασκευαστικού κλάδου, ιδίως των μικρομεσαίων επιχειρήσεων που ασχολούνται με την ανέγερση κατοικιών. “Η απόφαση της κυβέρνησης, όπως ανακοινώθηκε από τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη, είναι προϊόν τεκμηριωμένων προτάσεων, οι οποίες σχεδιάστηκαν από την κυβέρνηση σε συνεργασία με την αγορά και το ΤΕΕ. Το μέτρο, έτσι όπως ανακοινώθηκε, έχει πραγματικό αντίκρισμα σε όλη την κοινωνία και την οικονομία και όχι μόνο σε ένα μικρό μέρος της”, αναφέρει ο ίδιος.
Δεν αποκλείεται να ξαναρχίσει και η ανοικοδόμηση με τη μέθοδο της αντιπαροχής, που φθίνει τις τελευταίες δεκαετίες, καθότι οι κατασκευαστές προτιμούν πλέον να αγοράζουν το οικόπεδο αντί να κτίζουν με αντιπαροχή”, σημειώνει ο Επιστημονικός Σύμβουλος της SOLUM Property Solutions, Μπάμπης Χαραλαμπόπουλος.
Η θεσμοθέτηση του ΦΠΑ το 2005 επί Γιώργου Αλογοσκούφη είχε στόχο την πάταξη της φοροδιαφυγής τόσο στον ΦΠΑ όσο και στο εισόδημα. Ωστόσο, τελικά, λόγω και της κρίσης το μέτρο λειτούργησε σαν τορπίλη για την αγορά ακινήτων. Ενδεικτικά, την πενταετία 2003-2007, στην Ελλάδα το µερίδιο των επενδύσεων σε κατοικίες ως ποσοστό του ΑΕΠ ήταν από τα υψηλότερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση και ανερχόταν κατά μέσο όρο σε 10%, σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας. Ωστόσο, από το 2007, δεύτερο έτος εφαρμογής του ΦΠΑ στα νεόδμητα, κι έπειτα οι επενδύσεις σε κατοικίες άρχισαν να μειώνονται για να φθάσουν στο 3,9% του ΑΕΠ το 2011 και να κατρακυλήσουν στο 0,6% του ΑΕΠ το 2017.
Πάντως, για ακίνητο με ζητούμενη τιμή 100.000 ευρώ, ο αγοραστής θα πληρώσει μόνο φόρο μεταβίβασης 3%, δηλαδή το επιπρόσθετο κόστος είναι 3.000 ευρώ, αντί 24.000 ευρώ, δηλαδή το όφελος θα είναι 21 χιλ. ευρώ. Ωστόσο, σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς ακινήτων, το ζητούμενο είναι να μην υπάρχουν φαινόμενα… ανατιμήσεων των ζητούμενων τιμών πώλησης. Κι αυτό διότι είναι αδύνατο να συγκριθεί η ζητούμενη τιμή πώλησης ενός διαμερίσματος πριν και μετά την έναρξη ισχύος του μέτρου. Το ΦΠΑ, εξάλλου, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, είναι φορολογία που προκύπτει από τις εισροές (τιμολόγια υλικών και υπεργολάβων) και από τις εκροές ενός εργολάβου, οι οποίες προκύπτουν από την τελική αξία.
Αναπτυξιακά οφέλη
Σε κάθε περίπτωση, η αναστολή του ΦΠΑ 24%, σε συνδυασμό με τη δρομολογούμενη παροχή έκπτωσης έως και 40% στις δαπάνες για ανακατασκευή των κτιρίων, εκτιμάται ότι θα αυξήσει σημαντικά τον αριθμό των οικοδομικών αδειών. Εξάλλου, σε σενάριο για μείωση του ΦΠΑ στο 11%, που είχε “τρέξει” παλαιότερα το Ινστιτούτο Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), σταδιακά, σε ορίζοντα τριετίας:
– το Δημόσιο θα έχει επιπρόσθετα έσοδα από φορολογία από 18 εκατ. ευρώ έως 72 εκατ. ευρώ,
– η αξία του ΑΕΠ θα ενισχυθεί έως 265 εκατ. ευρώ,
– οι επιπρόσθετες θέσεις εργασίας θα αυξηθούν από 912 σε 3.650.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, τα οφέλη θα είναι μεγαλύτερα, λόγω του μηδενισμού του ΦΠΑ, ενώ ενδέχεται να μειωθούν οι τιμές και στα παλαιότερα ακίνητα, πριν από το 2006.
Πηγή: capital.gr
