Η απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων ήταν σαφής: καλούσε το υπουργείο Παιδείας, «μέσα σε εύλογο χρόνο», πρώτον να τροποποιήσει τις σχετικές ρυθμίσεις «προκειμένου να μην αναγράφεται, ούτε να επιτρέπεται η αναγραφή του θρησκεύματος στους απολυτηρίους τίτλους σπουδών δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης». Και δεύτερον, να μη ζητείται από τους γονείς και κηδεμόνες που επιθυμούν τα παιδιά τους να απαλλαγούν από το μάθημα των Θρησκευτικών «να δηλώνουν αν είναι άθρησκοι, ετερόδοξοι ή ετερόθρησκοι», αλλά να τους επιτρέπεται «να ασκούν το δικαίωμά τους αυτό, κατ’ επίκληση των πεποιθήσεών τους και χωρίς να προβαίνουν σε καμιά περαιτέρω διευκρίνιση». Για την τελευταία μάλιστα αυτή περίπτωση, και για να αποτραπούν επιπόλαιες δηλώσεις από ενδιαφερόμενους γονείς, η ίδια απόφαση διευκρίνιζε ότι ο διευθυντής του σχολείου «δικαιούται να ελέγχει τη σοβαρότητα των σχετικών δηλώσεων».
Την απόφαση αυτή εξέδωσε η Αρχή Προστασίας Δεδομένων τον Ιούνιο του 2002, με πρόεδρο τον Κωνστ. Δαφέρμο, επίτιμο αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου, και εισηγητή την αφεντιά μου (απόφαση 77Α/2002). Είχαν προηγηθεί κατά ένα και κάτι χρόνο οι ιστορικές αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, που είχαν απορρίψει ως αβάσιμες τις αιτιάσεις του μακαριστού Χριστόδουλου και της Εκκλησίας της Ελλάδος κατά της διαγραφής του θρησκεύματος από τις ταυτότητες (ΣτΕ (Ολ.) 2279-90/2001). Παρά ταύτα, ούτε ο τότε υπουργός Παιδείας Πέτρος Ευθυμίου, ούτε οι 11 υπουργοί όλων των κυβερνήσεων (συμπεριλαμβανομένου δηλαδή και του ΣΥΡΙΖΑ) που έκτοτε τον διαδέχθηκαν, τόλμησαν να την εφαρμόσουν. (Για την ιστορία, παραθέτω τα ονόματά τους: Μαριέττα Γιαννάκου, Ευρ. Στυλιανίδης, Αρης Σπηλιωτόπουλος, Αννα Διαμαντοπούλου, Γ. Μπαμπινιώτης, Φρόσω Κιάου (2 φορές), Κωνστ. Αρβανιτόπουλος, Ανδρ. Λοβέρδος, Αρ. Μπαλτάς, Ν. Φίλης και Κ. Γαβρόγλου.)
Και μόλις χθες, 17 και κάτι χρόνια από τότε, ύστερα από μια δεύτερη απόφαση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων (με αριθμ. 28/2019), με πρόεδρο τον Κωνστ. Μενουδάκο, επίτιμο πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας, και εισηγητή τον Σπ. Βλαχόπουλο, σημερινό καθηγητή του Συνταγματικού Δικαίου στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, η κ. Νίκη Κεραμέως, δηλαδή η σημερινή υπουργός Παιδείας, δήλωσε ευθαρσώς ότι το υπουργείο θα προχωρήσει αμέσως στις αναγκαίες τροποποιήσεις των σχετικών ρυθμίσεων. Και τούτο, προκειμένου η συλλογή και η επεξεργασία των προσωπικών αυτών δεδομένων, σε όλες τις εκπαιδευτικές βαθμίδες, «να είναι απολύτως συμβατή με τις απαιτήσεις του εθνικού και ενωσιακού δικαίου».
Είναι προφανές ότι η κ. Κεραμέως χρειαζόταν πολύ θάρρος για να δεσμευθεί, εκεί που μόλις τον περασμένο Φεβρουάριο, ο κ. Κώστας Γαβρόγλου, απευθυνόμενος στην Αρχή Προστασίας Δεδομένων, γι’ αυτό ακριβώς το θέμα, απέφευγε επιμελώς να πάρει ξεκάθαρη θέση (βλ. τη με αριθμ. πρωτ. 24927/ΓΔ4/18.2.2019 επιστολή του σε απάντηση ερωτήματος της Αρχής). Και τούτο, όχι μόνο γιατί η Εκκλησία της Ελλάδος είναι βέβαιο ότι θα αντιδράσει, αλλά και γιατί κάποιοι, μέσα στο κόμμα της κ. Κεραμέως, θα συνοφρυωθούν.
Και όμως το ζήτημα είναι τόσο απλό, σχεδόν αυτονόητο: διαδικαστικά, το υπουργείο Παιδείας όφειλε να συμμορφωθεί προς την απόφαση της Αρχής (όπως συμμορφώθηκε το υπουργείο Δημοσίας Τάξεως το 2000 για τις ταυτότητες, προκαλώντας τότε τις «λαοσυνάξεις» που όλοι θυμόμαστε). Διότι η Αρχή Προστασίας Δεδομένων δεν είναι συμβουλευτικό όργανο της κυβέρνησης για να εκδίδει γνωμοδοτήσεις, αλλά ανεξάρτητη Αρχή, συνταγματικά κατοχυρωμένη, με κυρωτικές αρμοδιότητες, που οι αποφάσεις της, μέχρις ότου ανακληθούν ή ακυρωθούν, είναι δεσμευτικές για τους πάντες, συμπεριλαμβανομένης και της εκάστοτε κυβέρνησης.
Επί της ουσίας πάλι, τα πράγματα είναι ακόμη σαφέστερα: τι δουλειά έχουν το θρήσκευμα και η ιθαγένεια σε ένα έγγραφο (το απολυτήριο δημοτικού, γυμνασίου ή λυκείου), που αποκλειστικός σκοπός του είναι να βεβαιώνει ότι ο συγκεκριμένος μαθητής παρακολούθησε επιτυχώς τα συγκεκριμένα μαθήματα με τις αναγραφόμενες επιδόσεις;
Με την ελπίδα ότι θα πραγματοποιήσει το ταχύτερο τη δέσμευσή της και θα αλλάξει τις σχετικές ρυθμίσεις, μπράβο λοιπόν στην κ. Κεραμέως, και πολλές ευχές για να επιδείξει την ίδια συνέπεια στην αντιμετώπιση των πολύ μεγάλων προκλήσεων που έχει μπροστά της στο ναρκοθετημένο πεδίο του υπουργείου Παιδείας.
* Ο κ. Νίκος Κ. Αλιβιζάτος είναι ομότιμος καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Πηγή: kathimerini.gr
