Εξερευνώντας τα δάση με τις οξιές: Αφετηρία, η Κατερίνη, τελικός προορισμός, το χωριό Παλιό Ελατοχώρι

Τα Πιέρια Ορη ξεχωρίζουν στον γεωφυσικό χάρτη της χώρας όχι τόσο για το ύψος τους ή το τραχύ παρουσιαστικό τους, όσο για τα εκτεταμένα, πυκνόφυτα και σκιερά δάση τους.

Αφετηρία, η πόλη της Κατερίνης. Τελικός προορισμός, το χωριό Παλιό Ελατοχώρι, που βρίσκεται σε ύψος 800 μέτρων στις πλαγιές των Πιερίων, ενός βουνού που είναι γνωστό από την αρχαιότητα ως τόπος των Πιερίδων Μουσών.

Το Παλιό Ελατοχώρι, ένα από τα πολλά χωριά που κουρνιάζουν στις υπώρειες του βουνού, μπορεί στις μέρες μας να έχει εξελιχθεί σε σημαντικό χειμερινό προορισμό, όμως δεν έβγαζε πάντα με αυτόν τον τρόπο «το ψωμί του»…

Για εκατοντάδες χρόνια λειτουργούσαν εδώ βιοτεχνίες που επεξεργάζονταν υφάσματα (σκουτιά), εξ ου και η παλιά του ονομασία που ήταν Σκουτέρνα. Παράλληλα, οι κάτοικοι, εκμεταλλευόμενοι τα άφθονα τρεχούμενα νερά, είχαν στήσει ντριστέλες (νεροτριβές) και νερόμυλους που εξυπηρετούσαν τα γύρω χωριά.

Μετά την απελευθέρωση από τους Τούρκους, το δάσος αγοράστηκε από τους ντόπιους, οι οποίοι δημιούργησαν τον «Αναγκαστικό Δασικό Συνεταιρισμό Ελατοχωρίου», με πρόθεση να διαχειρίζονται τα τοπικά δασικά προϊόντα, κάτι που συμβαίνει σήμερα κάτω από την επίβλεψη της Διεύθυνσης Δασών Πιερίας.

Στη θέση Αλογόπορος (λίγα χιλιόμετρα δυτικά από το σημερινό Παλιό Ελατοχώρι) λειτουργούσε το περίφημο νεροπρίονο όπου οι ντόπιοι επεξεργάζονταν την ξυλεία.

Αυτά μέχρι τον Μεσοπόλεμο. Με την κατάληψη της Ελλάδας από τα ναζιστικά στρατεύματα, τα Πιέρια έγιναν ένα πραγματικό ανταρτοβούνι. Ετσι, το 1944 οι Γερμανοί, αφού εκτέλεσαν 32 κατοίκους, έκαψαν το ιστορικό χωριό.

Μέσα στην απόγνωσή τους και με τον φόβο ότι οι Γερμανοί μπορεί να έρθουν ξανά, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τις πατρογονικές τους εστίες. Μετά τον πόλεμο δημιούργησαν 3 χιλιόμετρα από το καμένο χωριό το Νέο Ελατοχώρι.

Περίπατοι γύρω από το χωριό

Μόλις τα τελευταία χρόνια με την άνθηση του χειμερινού τουρισμού, το Παλιό Ελατοχώρι, μετά τη δημιουργία ξενοδοχείων και εξοχικών κατοικιών, άρχισε να ζει και πάλι μια δεύτερη ζωή, αυτήν τη φορά ως δημοφιλής τουριστικός προορισμός.

Κομβικό σημείο για την ανάβαση στις νότιες και ανατολικές πλαγιές των Πιερίων όπου βρίσκονται το Παλιό και το Νέο Ελατοχώρι είναι η πόλη της Κατερίνης, που απέχει μέσω της νέας εθνικής οδού από την Αθήνα 425 χιλιόμετρα και από τη Θεσσαλονίκη 70 χιλιόμετρα.

Την εποχή αυτή, πριν τα χιόνια καλύψουν τα πάντα, με αφετηρία το Ελατοχώρι θα πραγματοποιήσετε υπέροχες εύκολες και ασφαλείς πεζοπορικές εκδρομές που θα σας μείνουν αξέχαστες.

Στο κέντρο του Παλιού Ελατοχωρίου ξεχωρίζει ο ναός του Αγίου Νικολάου, κτίσμα του 19ου αιώνα, με το περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο του και την ενδιαφέρουσα ιστορία που θα τη μάθετε από τους ντόπιους.

Ακολουθώντας στενό χωματόδρομο που φεύγει από την πλατεία, θα προσεγγίσετε τη δασική τοποθεσία «Κεραμίδα», με τα θεόρατα πλατάνια, τις ξύλινες πεζογέφυρες και τα τρεχούμενα νερά. Συνεχίζοντας τη διαδρομή, θα συναντήσετε έναν μικρό καταρράκτη.

Από την πλατεία του Παλιού Ελατοχωρίου θα πάτε εύκολα με τα πόδια στον αναπαλαιωμένο νερόμυλο, αλλά και σε διάφορες απίθανες δασικές τοποθεσίες, κατάφυτες με οξιές, καρυδιές, καστανιές και έλατα.

Μια άλλη ενδιαφέρουσα διαδρομή είναι αυτή που οδηγεί στη «Σπηλιά του Γιαγκούλα». Οι ντόπιοι στο Νέο Ελατοχώρι θα σας υποδείξουν τον χωματόδρομο που θα πρέπει να ακολουθήσετε.

Ετσι για την ιστορία, να θυμίσουμε ότι ο Φώτης Γιαγκούλας ήταν μια ιδιαίτερα ισχυρή προσωπικότητα που απασχόλησε στις αρχές του 20ού αιώνα για αρκετά χρόνια την εξουσία με τις ληστρικές επιδρομές του. Για τις λαϊκές μάζες ήταν ήρωας, για το κράτος στυγνός εγκληματίας. Σκοτώθηκε από τα αποσπάσματα της χωροφυλακής σε ενέδρα που στήθηκε στον Ολυμπο, τον Σεπτέμβρη του 1925.

Από το Ελατοχώρι μπορούν να πραγματοποιηθούν πολλές ευχάριστες και σύντομες εκδρομές, τόσο προς τα υπόλοιπα χωριά των Πιερίων Ορέων όσο και προς τις παρυφές του Ολύμπου.

Οι κοντινές περιηγήσεις

Αν θα μπορούσαμε να επιλέξουμε την ομορφότερη διαδρομή σε ασφάλτινο οδόστρωμα, θα προτείναμε χωρίς δεύτερη σκέψη αυτήν που οδηγεί στη Μηλιά και από εκεί στο πετρόχτιστο χωριό Σκοτεινά.

Το σύνολο της πορείας ξεδιπλώνεται μέσα από σκιερά δάση, ενώ σε πολλά σημεία θα έχετε την ευκαιρία να απολαύσετε εκπληκτική θέα στις ανταριασμένες ψηλότερες κορφές του Ολύμπου.

Από το Ελατοχώρι λοιπόν θα κατηφορίσετε για Ρητίνη (καλό θα ήταν εδώ να ανεφοδιαστείτε με καύσιμα) και θα συνεχίσετε προς Κάτω Μηλιά και Φωτεινά, ένα χωριό που βρίσκεται πάνω στον επαρχιακό δρόμο Ελασσόνας-Κατερίνης.

Από την Κάτω Μηλιά θα προσέξετε να ακολουθήσετε τις πινακίδες προς Σκοτεινά και Φτέρη. Ο δρόμος κυλά πλάι σε ποτάμι και σε μικρές λίμνες που έχουν σχηματιστεί μετά τη δημιουργία μικρών φραγμάτων.

Φτάνοντας στο χωριό Σκοτεινά (παλιότερα Μόρνα), αξίζει να περιπλανηθείτε για λίγο στις γραφικές γειτονιές του που μετά την αναπαλαίωση αρκετών σπιτιών αρχίζουν ξανά να παίρνουν δειλά δειλά ζωή, έστω και μόνο τα Σαββατοκύριακα.

Εκτός από τις λιθόκτιστες κατοικίες, ξεχωρίζουν σήμερα οι δύο εκκλησιές της Αγίας Παρασκευής και του Αγίου Νικολάου. Στην είσοδο του χωριού και πάνω στον δρόμο, θα δείτε το όμορφο πετρόχτιστο γεφύρι της Μόρνας, που δρασκελίζει το ρέμα Μαυρονέρι.

Αξίζει να πούμε πως η Μόρνα (σήμερα Σκοτεινά) δεν ήταν πάντα ένα έρημο χωριό, καθώς εδώ το πρώτο μισό του 20ού αιώνα και μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1960 ευημερούσε μια κοινότητα που στήριζε την οικονομία της στα δάση των Πιερίων. Μάλιστα, στα χρόνια του Μεσοπολέμου λειτουργούσε το Κρατικό Εργοστάσιο Επεξεργασίας Ξύλου, που απασχολούσε περίπου 100 εργάτες και είχε βραβευτεί στη Διεθνή Εκθεση της Θεσσαλονίκης με χρυσό μετάλλιο για τη συνεισφορά του στην εθνική οικονομία!

Το χιονοδρομικό κέντρο

Με εύκολη πρόσβαση τόσο από το Παλιό όσο και από το Νέο Ελατοχώρι υπάρχουν οι εγκαταστάσεις του χιονοδρομικού κέντρου που βρίσκεται στη θέση «Παπά Χωράφι» των Πιερίων και σε ύψος 1.450 μέτρων. Αυτή την εποχή δεν έχει ακόμη χιόνι, όμως η τοποθεσία είναι πανέμορφη για ευχάριστες περιπλανήσεις στο υπέροχο δάσος οξιάς και ελάτης.

Οι φίλοι του σκι να γνωρίζουν πως με τις πρώτες χιονοπτώσεις, εδώ λειτουργούν 6 πίστες, μία για snowmobile και μια μικρή για τους πιτσιρικάδες που κάνουν έλκηθρο. Στις πίστες θα σας μεταφέρουν ένας εναέριος αναβατήρας τύπου καρέκλας και τρεις συρόμενοι (οι δύο για αρχάριους).

Περισσότερες πληροφορίες στο τηλέφωνο του χιονοδρομικού κέντρου 23510-82993. Υπάρχουν καταστήματα ενοικιάσεως ειδών σκι και χώρος στάθμευσης.

Στο αρχαίο Δίον

Αν βρεθείτε στην ευρύτερη περιοχή και δεν έχετε επισκεφθεί καμία φορά τον αρχαιολογικό χώρο στο Δίον και το μουσείο, δεν θα πρέπει να χάσετε την ευκαιρία να πραγματοποιήσετε μια σύντομη εκδρομή. Το Δίον απέχει από την Κατερίνη 19 χιλιόμετρα και από το Ελατοχώρι 35 χιλιόμετρα.

Οι χώροι είναι άψογοι και το φυσικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με τα ευρήματα που έχει φέρει στο φως η αρχαιολογική σκαπάνη, επιβλητικό, ενώ σε κάθε σημείο του κάδρου ξεπροβάλλουν οι κορφές του Ολύμπου.

Εδώ η φύση του θεϊκού βουνού πλαισιώνει με μοναδικό τρόπο τα αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν αποκαλυφθεί μετά τις πρόσφατες ανασκαφές. Το λιτό, απέριττο αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Στο ομώνυμο χωριό θα επισκεφθείτε το Αρχαιολογικό Μουσείο, όπου ανάμεσα στα εκθέματα εντυπωσιάζει η ύδραυλις, ένα από τα ελάχιστα αρχαία μουσικά όργανα που έχουν διασωθεί έως τις μέρες μας (Αρχαιολ. Χώρος 23510 53206).

 Διαμονή

Στο Παλιό και στο Νέο Ελατοχώρι υπάρχουν αρκετά και ποιοτικά καταλύματα. Ενδεικτικά αναφέρουμε κάποια. Να υπενθυμίσουμε πως αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε την περιοχή τις ημέρες των εορτών, θα πρέπει να εξασφαλίσετε έγκαιρα δωμάτιο, αφού η ζήτηση είναι μεγάλη.

● «Cultural Resort Vaella Pallas», τηλ. 23510 – 82955
● «Atrion», τηλ. 23510 – 82300
● «Πιερίων Μούσες», τηλ. 23510 – 86000
● «Πατρικό», τηλ. 23510 – 86002
● «Αλσήιδες boutique hotel», τηλ. 23510 – 82812 | elatohori.net
● «Nikelli», τηλ. 23510 – 82218
● «Arhontariki Mountain Suites», τηλ. 23510 – 82650
● «Διάσελον», τηλ. 693 275 1938
● «Semeli Resort», τηλ. 23510 – 82996

 Κείμενο – φωτογραφίες: Θοδωρής Αθανασιάδης / viewsofgreece.com