Είναι η πρώτη φορά που από το 2003, οπότε το Τατόι περιήλθε στο ελληνικό Δημόσιο, που οι φίλοι του –αλλά και μαζί ο κάθε στοιχειωδώς πολιτισμένος άνθρωπος– μπορούν να είναι αισιόδοξοι. Η αποκατάσταση και η επαναλειτουργία του κτήματος, σύμφωνα με τα ισχύοντα πρότυπα σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, αποτελούν μία από τις πέντε μείζονες κυβερνητικές δεσμεύσεις στον χώρο του πολιτισμού, προσπάθεια η πραγμάτωση της οποίας ανατέθηκε στο πλέον αρμόδιο άτομο: στη σημερινή υπουργό Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.
Ομως η πολιτική απόφαση δεν είναι παρά η προϋπόθεση για την αρχή. Ο στόχος είναι σαφής, αλλά τα βήματα για την επίτευξή του είναι πολλά και περίπλοκα, με πρώτο τη διαμόρφωση ενός διοικητικού σχήματος που θα επωμισθεί την αναγέννηση ενός ολόκληρου κόσμου, που είναι το Τατόι, με τη συνεχή έγνοια να επιβαρύνει κατά το δυνατόν λιγότερο τον κρατικό προϋπολογισμό. Το σχήμα αυτό θα πρέπει να συνδυάζει τη διαφάνεια με την αποτελεσματικότητα και την κρατική παρουσία με τη συνέργεια όσων ανά τον κόσμο ενδιαφέρονται να συμβάλουν σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια: διεθνείς και ευρωπαϊκοί οργανισμοί και οργανώσεις, αλλά και ιδιώτες με κύρος και οικονομική ισχύ. Ο καθένας στον τομέα του ενδιαφέροντος και της ειδικότητάς του. Παρούσα επίσης θα πρέπει να είναι η κοινωνία των πολιτών που με τους αγώνες της κράτησε το θέμα ανοικτό τόσα χρόνια. Το σχήμα, επομένως, πρέπει να είναι κατά το δυνατόν εξωστρεφές και σύγχρονο. Θυμίζω ότι προ πέντε ετών η Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού είχε εκπονήσει μια τέτοια πρόταση, με την ενθάρρυνση αλλά και τη χρηματοδότηση της Europa Nostra. Με την παρέλευση τόσων ετών, ορισμένα επιμέρους σημεία ασφαλώς και θα πρέπει να αναθεωρηθούν, αλλά η πρόταση στο σύνολό της μπορεί να αποτελέσει βάση ρεαλιστικής εκκίνησης.
Χωρίς να μπούμε σε λεπτομέρειες, η συγκεκριμένη πρόταση προέβλεπε τη σύσταση αυτοτελούς νομικού προσώπου, με τη μορφή κοινωφελούς, μη κερδοσκοπικής ανώνυμης εταιρείας ειδικού σκοπού, με μοναδικό μέτοχο το Δημόσιο, που θα διευθύνεται από διοικητικό συμβούλιο και θα ελέγχεται στενά από τις κρατικές ελεγκτικές οικονομικές υπηρεσίες. Στο σχήμα αυτό, στο οποίο το ελληνικό Δημόσιο θα εκχωρήσει το σύνολο των αρμοδιοτήτων οργάνωσης και διαχείρισης, θα λειτουργεί με κριτήρια ιδιωτικής οικονομίας, υπό τον διαρκή έλεγχο του κράτους, που είναι ο αδιαμφισβήτητος κάτοχος του κτήματος. Ουσιώδης στο μακρό στάδιο των αποκαταστάσεων θα είναι ο ρόλος του υπουργείου Πολιτισμού.
Ο γράφων δεν γνωρίζει ποιες τελικώς θα είναι οι κυβερνητικές αποφάσεις. Εύχεται το Τατόι να μην περιπέσει στις γνωστές δυσλειτουργίες των πλείστων δημοσίων ελληνικών υπηρεσιών, και τούτο διότι πολλά πρέπει να γίνουν μέσα σε λίγο χρόνο. Αγωνιζόμενος εδώ και σχεδόν είκοσι δύο χρόνια για τη διάσωση και την αποκατάσταση αυτού του πολύπλευρα σημαντικού τόπου, περιορίζεται στο παρόν σύντομο κείμενο να διατυπώσει τις κατ’ αυτόν προτεραιότητες. Τεράστιο το έργο που θα ακολουθήσει. Αλλά γι’ αυτό ακριβώς οι βάσεις θα πρέπει να είναι όσο πιο στέρεες γίνεται.
* Ο κ. Κώστας Μ. Σταματόπουλος είναι ιστορικός του Τατοΐου και αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Πηγή: kathimerini.gr
