Όταν ο Κυριάκος Μητσοτάκης συνάντησε τη Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel στο Βερολίνο χθες, ο νέος πρωθυπουργός μπόρεσε να δείξει μία λίστα με μικρές “νίκες” που σημείωσε από την ανάληψη της εξουσίας τον προηγούμενο μήνα, μεταξύ των οποίων και η άρση των capital controls. Αλλά έχει κάνει και λάθη. Για να αλλάξει τη χώρα για τα καλά, θα πρέπει να μάθει από αυτά.
Τα παραπάνω αναφέρει σε άρθρο του στο BreakingViews ο Hugo Dixon, ο οποίος επισημαίνει τι έχει πετύχει ο Μητσοτάκης μετά από την πειστική του νίκη στις εκλογές. Ανέλαβε την εξουσία με ένα ξεκάθαρο σχέδιο και κινήθηκε γρήγορα. Διόρισε κάποιους ταλαντούχους υπουργούς, συχνά επιλέγοντας τεχνοκράτες εκτός του κεντροδεξιού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας.
Όχι μόνο η κυβέρνησή του αυτή την εβδομάδα ήρε τα capital controls. Ξεμπλόκαρε επενδυτικά projects, κυρίως την ανάπλαση του Ελληνικού. Εμφανίστηκε με ένα φιλόδοξο project γα την απλοποίηση του κράτους που συνδέεται με βάση δεδομένων. Και αποκαθιστά το νόμο και την τάξη στα Πανεπιστήμια, όπου μέχρι πρότινος δεν επιτρεπόταν η πρόσβαση της αστυνομίας.
Υπήρξαν ανησυχίες ότι η Ελλάδα θα αποτύχει φέτος να φέρει εις πέρας τον στόχο για πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ, το οποίο αποτελεί υπόσχεση προς τους πιστωτές, στο πλαίσιο του προγράμματος διάσωσης. Αλλά με την αυστηρή σύσφιξη των δημοσίων δαπανών χωρίς να μειωθούν οι επίσημοι προϋπολογισμοί, ο Μητσοτάκης λογικά θα πετύχει τον στόχο χωρίς δράματα.
Η επιχειρηματική εμπιστοσύνη έχει αυξηθεί και η απόδοση του 10ετούς κρατικού ομολόγου είναι χαμηλότερα του 2%. Όλα αυτά σηματοδοτούν μια εκπληκτική αλλαγή από την Ελλάδα του 2015, όταν η χώρα βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας και ο Γ. Βαρουφάκης, ο πρώην υπουργός Οικονομικών, συγκρουόταν με τις κυβερνήσεις της ευρωζώνης και το ΔΝΤ.
Ως αποτέλεσα, ο Μητσοτάκης είχε μια καλή ιστορία να πει στη Γερμανίδα Καγκελάριο, τον πιο σημαντικό του πιστωτή. Θα χρειαστεί τη βοήθειά της για να πείσει την ευρωζώνη να χαλαρώσει τους δημοσιονομικούς στόχους της χώρας από τον επόμενο χρόνο, έτσι ώστε να μπορεί να μειώσει τους φόρους εισοδήματος και επιχειρήσεων. Αυτό θα δώσει στην οικονομία μια περαιτέρω ώθηση, η οποία με την σειρά της θα καταστήσει ευκολότερη την εξυπηρέτηση του χρέους.
Η Merkel δεν θα θελήσει να αλλάξει τους ίδιους τους δημοσιονομικούς στόχους. Αλλά θα μπορούσε να κοιτάξει για εναλλακτική: να επιτρέψει στην Ελλάδα να υπολογίσει ως έσοδα τα κέρδη της ΕΚΤ από την αγορά ομολόγων της χώρας. Αυτό αναμένεται να ανέλθει στο 0,8% του ΑΕΠ στο επόμενο έτος, που θα είναι αρκετό για να χρηματοδοτήσει τις περικοπές φόρων που θέλει να κάνει ο Έλληνας πρωθυπουργός.
Αλλά η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερα από γρήγορες “νίκες”. Η χώρα πλήττεται από τη διαφθορά, το δικαστικό σώμα έχει πολιτικοποιηθεί και ορισμένοι από τους θεσμούς της είναι διαβρωμένοι.
Κάποιοι ειδικοί λένε ότι τίποτα δεν μπορεί να γίνει διότι αυτές οι κακές πρακτικές είναι στο DNA της Ελλάδος. Αυτά είναι ανοησίες. Όταν οι Έλληνες πηγαίνουν στο εξωτερικό, συχνά προοδεύουν σε αποτελεσματικούς και σύγχρονους θεσμούς. Ακόμη και έτσι, δεν θα είναι εύκολο να αλλάξει η κουλτούρα που κρύβεται πίσω από τις κακές πρακτικές. Σε αυτό το πεδίο, ο Μητσοτάκης έχει κάνει κάποια λάθη.
Ένα λάθος ήταν ότι διόρισε κάποιον που δεν έχει πτυχίο αναγνωρισμένο από το ελληνικό δημόσιο, ως επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών της χώρας, παρά τη νομοθεσία που λέει ότι αυτό είναι απαραίτητο. Η απάντηση του Μητσοτάκη είναι να αλλάξει τον νόμο έτσι ώστε ο υποψήφιός του να πάρει τη δουλειά.
Ένα άλλο λάθος ήταν ο τρόπος με τον οποίο άλλαξε την επικεφαλής της ελληνικής αρχής ανταγωνισμού, μια γυναίκα που ήταν σύμβουλος του προηγουμένου πρωθυπουργού. Μπορεί να ήταν το λάθος άτομο για τη δουλειά. Αλλά απομακρύνθηκε με την αλλαγή του νόμου με έναν τρόπο που μοιάζει με παρέμβαση σε μια δήθεν ανεξάρτητη αρχή.
Το πρόβλημα με αυτά τα περιστατικά είναι ότι ο Μητσοτάκης έχει δώσει προτεραιότητα στις γρήγορες “νίκες” έναντι της καθιέρωσης των γενικών αρχών. Εάν θέλει να δημιουργήσει ισχυρούς θεσμούς, θα πρέπει να κυβερνήσει με βάση τις λογικές αρχές που ισχύουν για όλους.
Ακόμη ένα λάθος ήταν ότι διόρισε μόλις δύο γυναίκες στο υπουργικό συμβούλιο. Είναι αλήθεια ότι δεν υπάρχουν πολλές γυναίκες βουλευτές στο κόμμα του, και ότι η Ελλάδα γενικότερα έχει μια κουλτούρα “macho”. Αλλά θα μπορούσε να είχε προσπαθήσει πιο σκληρά.
Ευτυχώς, δεν είναι πολύ αργά για να διορθωθεί αυτό το λάθος. Μια επιλογή θα ήταν να διοριστεί μία υπουργός και να την τοποθετήσει στο υπουργικό συμβούλιο με ρόλο να αντιμετωπίσει το σύνολο των πρακτικών που αποτρέπουν τις γυναίκες από το να διαδραματίζουν έναν μεγαλύτερο ρόλο στη δημόσια ζωή και στην οικονομία.
Υπάρχει ακόμη μία ανησυχία για τη νέα κυβέρνηση. Η άλλη πλευρά του διορισμού τεχνοκρατών είναι πως μπορεί να είναι τόσο εύκολα εκτός επαφής και με τα μέλη του κοινοβουλίου και με την ευρύτερη κοινή γνώμη. Η comfort ζώνη τους είναι να συζητούν πολιτικές μεταρρύθμισης με άλλους ανθρώπους της ίδιας λογικής.
Όταν τα πράγματα γίνουν πιο δύσκολα, όπως θα γίνουν, σίγουρα, υπάρχει κίνδυνος η κυβέρνηση να θεωρηθεί ως απομακρυσμένη με κοσμοπολίτικη ελιτ και να απορριφθεί από το πολιτικό σώμα. Για να προστατευτεί από αυτό, οι υπουργοί θα πρέπει να καταβάλλουν μια συνειδητή προσπάθεια να βγουν έξω από τη φούσκα της Αθήνας.
Οι Αρχαίοι Έλληνες έλεγαν ότι η ύβρις προηγείται της νέμεσις. Ο Μητσοτάκης έκανε μία εντυπωσιακή αρχή. Θα ήταν καλό να αντιληφθεί ότι ακόμη και αυτός κάνει λάθη.
Πηγή: capital.gr
