Στοιχειώδεις κανόνες συμπεριφοράς στη θάλασσα

Δύο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους και ένας ακόμη χαροπαλεύει από τη σύγκρουση πριν από λίγες μέρες ενός φουσκωτού με ξύλινη βάρκα στο Πόρτο Χέλι. Η έρευνα του Λιμενικού θα επιρρίψει ευθύνες και θα φωτίσει τις αιτίες του δυστυχήματος. Ωστόσο, οι άνθρωποι έφυγαν και δεν γυρίζουν πίσω. Κι αντί να κοιτάμε εκ των υστέρων τι προβλέπει ο νόμος και πώς έγινε το κακό, θα έπρεπε όλοι μας να παίρνουμε τα μέτρα μας ώστε να το προλαβαίνουμε. Με όλα αυτά τα απίθανα, μάλιστα, που συμβαίνουν στις ελληνικές θάλασσες είναι θαύμα που έχουμε τόσο λίγα ατυχήματα.

Ενα παράδειγμα από το δικό μου καλοκαίρι. Στη Χαλκιδική –όπως φαντάζομαι και σε άλλα θέρετρα του Αιγαίου και του Ιονίου– καθημερινά νοικιάζονται βάρκες με εξωλέμβιες μηχανές, 15 ίππων και βάλε, που μπορούν να αναπτύξουν ταχύτητες μεγαλύτερες από 15 μίλια την ώρα, σε τουρίστες που –συχνά– δεν έχουν ιδέα από τον χειρισμό σκάφους. Αποτέλεσμα: νοικιασμένες βάρκες να περνούν με αναμμένες μηχανές ανάμεσα στους λουόμενους, να καβαλάνε την άμμο της παραλίας για να σταματήσουν, ενώ οι μαθητευόμενοι καπετάνιοι να επιτρέπουν στους επιβάτες  τους να κάνουν βουτιές ενώ η προπέλα γυρίζει ή να βάζουν μπρος με τη εξωλέμβια εκτός νερού. Αυτό που θα έπρεπε να κάνει η πολιτεία θα ήταν –τουλάχιστον– να μειώσει την ιπποδύναμη αυτών των ενοικιαζόμενων «κρις-κραφτ» και να απαιτήσει να μπει σε όλες τις εξωλέμβιες προστατευτικό πλέγμα ώστε να μην μπορεί η προπέλα να τραυματίσει κάποιον κολυμβητή. Αλλά και να υποχρεώνει κάθε ενοικιαστή προτού γίνει «καπετάνιος» να παρακολουθήσει ένα μίνι σεμινάριο χειρισμού βάρκας – το ίδιο θα έπρεπε να κάνουν και αυτοί που νοικιάζουν «γουρούνες» στα νησιά, του πιο επικίνδυνου τροχοφόρου που κυκλοφορεί στους δρόμους, αφού για να στρίψεις με αυτό πρέπει να έχεις ειδικές ικανότητες.

Ο άλλος μεγάλος καλοκαιρινός εφιάλτης είναι οι κολυμβητές και οι ψαροντουφεκάδες. Κάθε καλοκαίρι 300 άνθρωποι κατά μέσον όρο πνίγονται στις ελληνικές θάλασσες (214 εφέτος από 1η Ιουνίου έως 1η Αυγούστου), όχι γιατί δεν ξέρουν μπάνιο, αλλά κυρίως επειδή υπερεκτίμησαν τις ικανότητές τους νομίζοντας ότι είναι νέοι Τζόνι Βαϊσμίλερ. Ανάμεσά τους κάποιοι που κάνουν ψαροντούφεκο μεσοπέλαγα ή πάνω σε διαύλους σκαφών και δεν έχουν μαζί τους μία σημαδούρα που να προειδοποιεί τους πλέοντες για την παρουσία τους. Χωρίς να σημαίνει, βέβαια, ότι και η σημαδούρα εγγυάται την ασφάλειά τους, αφού πολλοί «καπετάνιοι» δεν γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να περάσουν κοντά από τη σημαδούρα για να μην κινδυνεύσει ο ψαροντουφεκάς που εκείνη τη στιγμή μπορεί να βρίσκεται σε ανάδυση.
  
Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά, η αστυνόμευση από το Λιμενικό δεν γίνεται πλέον στη θάλασσα, αλλά στα λιμάνια. Αντί να κυνηγούν επικίνδυνους σκαφάτους και να μαθαίνουν σωστή συμπεριφορά στη θάλασσα, π.χ. να απαγορεύουν στα τζετ σκι να τρέχουν με τριάντα μίλια δίπλα στους κολυμβητές και τα ταχύπλοα να σέρνουν σκι δίπλα στη παραλία, έχουν μετατραπεί λόγω της επιβατικής κίνησης σε τροχαία λιμανιού. Μάλιστα, ακόμη κι αν ο λιμενικός σταθμός έχει στη διάθεσή του σκάφος –γιατί υπάρχουν και λιμεναρχεία που δεν διαθέτουν λιμενικό σκάφος– λόγω των συχνών δρομολογίων και της μεγάλης επιβατικής κίνησης, οι περιπολίες για την αστυνόμευση της θάλασσας και την αποτροπή επικίνδυνων περιστατικών σπάνια γίνονται την καλοκαιρινή περίοδο αιχμής.

Θα έπρεπε να ήταν υποχρεωτικό στο σχολείο εκτός από Αρχαία, Μαθηματικά, Χημεία και Φυσική να μαθαίνουμε όλοι μας από τα παιδικά μας χρόνια και στοιχειώδεις κανόνες συμπεριφοράς. Για τον τρόπο οδήγησης, για την προστασία των δασών μας και για την αποφυγή επικίνδυνων καταστάσεων στη θάλασσα. Αλλά και παροχή πρώτων βοηθειών για κάποιον που έχει ανάγκη. Θα ήταν χρησιμότερο για την καθημερινότητά μας από πολλά μαθήματα του σχολικού προγράμματος.